NUUK – De dagen in Nuuk, de hoofdstad van Groenland, worden steeds langer. Zelfs na zonsondergang blijft de zon onder de horizon gloeien en werpt zij een schijnsel over het rotsachtige kustlandschap. Op zonovergoten dagen, wanneer de lucht net zo blauw is als de oceaan, kun je de opvallende bergen van Groenland bewonderen. Hun gekartelde toppen contrasteren met de gladheid van hun lagere hellingen, fjorden die zijn gevormd door de meedogenloze kracht van oude ijskappen. Hier en daar wordt het tafereel onderbroken door geurende bruingroene toendra. Overal smelt de sneeuw, wat zorgt voor glibberige tochten door een nat en zwaar sneeuwpakket.
Voordat ik in Groenland landde, aan het begin van het smeltseizoen, verwachtte ik meer sneeuw te zien. Maar er lagen alleen nog maar wat kleine hoeveelheden wintersneeuw. Je hoeft geen wetenschapper te zijn om de trends waar te nemen die wij onderzoekers kunnen zien via satellieten en andere langetermijnmetingen. De sneeuwval komt steeds later in het jaar, soms pas na Kerstmis, en is niet meer zo aanhoudend als vroeger. Na een kwart eeuw massa te hebben verloren, ondergaat de Groenlandse ijskap een snelle en radicale transformatie.
De Arctic Report Card voor Groenland van de Amerikaanse National Oceanic and Atmospheric Administration, waarvan ik medeauteur ben, schetst een grimmig beeld. In 2022 verloor Groenland voor het vijfentwintigste achtereenvolgende jaar ijs, wat gepaard ging met ‘ongekende smeltgebeurtenissen in het late seizoen.’ Op 3 september kreeg ruim een derde van het oppervlak van de ijskap te maken met smeltomstandigheden – inclusief Summit Station, een onderzoekskamp in de buurt van de top van de ijskap. Een jaar eerder, in augustus 2021, registreerde Summit Station voor het eerst regenval, hoewel het onmogelijk was om precies te zeggen hoeveel regen er viel door het ontbreken van regenmeters op zulke grote hoogten.
Het steeds snellere ijsverlies van Groenland zal naar verwachting groter zijn dan in welke periode van het Holoceen dan ook, het geologische tijdperk dat ongeveer twaalfduizend jaar geleden begon. Er is overtuigend bewijs dat het westelijke deel van de Groenlandse ijskap steeds instabieler wordt en op weg is naar een kantelpunt, waarna de dynamiek en structuur ervan fundamenteel en onomkeerbaar veranderen.
Het is zelfs zo dat wetenschappers onderschat zouden kunnen hebben hoe gevoelig gletsjers zijn voor de opwarming van de aarde, wat betekent dat het omslagpunt eerder bereikt kan worden dan we denken. Mijn eigen onderzoek laat zien dat het verlies van ijs de randen van de ijskap en de kust van Groenland heeft veranderd, waardoor gletsjersnelheden zijn toegenomen en ijs-, water- en sedimentstromen zijn omgeleid. Deze veranderingen beïnvloeden op hun beurt de reactie van de ijskap op toekomstige temperatuurstijgingen.
Tijdens mijn recente bezoek aan Nuuk heb ik verder gewerkt aan het QGreenland project, een geospatiale datatool voor onderzoekers en docenten die Groenland willen verkennen en meer willen weten over het wetenschappelijk onderzoek dat daar plaatsvindt. Hoewel je de toendra niet kunt ruiken of de Arctische vogels niet kunt horen via interactieve kaarten, beloven dergelijke hulpmiddelen mensen vertrouwd te maken met het grootste eiland ter wereld en hen te helpen begrijpen hoe veranderingen in het Noordpoolgebied van invloed kunnen zijn op hun eigen gemeenschappen, zelfs als ze duizenden kilometers verderop wonen.
Om een ramp te voorkomen, moeten we onmiddellijk in actie komen. Net zoals het licht van verre sterren ons in staat stelt om in het verleden te kijken, bieden de veranderingen die we nu in Groenland zien – het resultaat van onze eerdere passiviteit op het gebied van broeikasgasemissies – een angstaanjagende blik in de toekomst. In het recente Synthesis Report van het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) staat dat ‘een stijging van de zeespiegel gedurende eeuwen tot misschien wel duizenden jaren onvermijdelijk is,’ voornamelijk door het smelten van de ijskappen.
De stijgende zeespiegel lijkt misschien geen urgent probleem als je eigen achtertuin niet overstroomt. Maar ruwweg veertig procent van de wereldbevolking woont binnen honderd kilometer van de kust. Naast kusterosie en zout water dat zoetwaterbronnen en ecosystemen overspoelt, zal de zeespiegelstijging ook het grondwaterpeil beïnvloeden, wat kan leiden tot overstromingen en waterverontreiniging verder landinwaarts. En degenen onder ons die duizenden kilometers van de kustlijn wonen, zijn afhankelijk van de kustinfrastructuur voor goederen en scheepvaart. We moeten allemaal plannen maken voor een toekomst met aanhoudende zeespiegelstijging en samenwerken om hierop te reageren.
De mate en het tempo van de zeespiegelstijging hangen echter nog steeds af van de keuzes die we nu maken. Het meest recente IPCC-rapport, dat aangeeft dat de temperatuur tegen 2100 wereldwijd met 3,5° Celsius zal zijn gestegen, onderstreept de dringende noodzaak om de kloof te dichten tussen de huidige maatregelen om de klimaatverandering tegen te gaan en wat er moet worden gedaan om de afgesproken wereldwijde doelstelling van minder dan 2°C opwarming te halen. Als de temperaturen met 2 tot 3°C stijgen, kunnen de Groenlandse en West-Antarctische ijskappen ‘in de loop van meerdere millennia bijna volledig en onomkeerbaar verloren gaan,’ waardoor de zeespiegel enkele meters zou stijgen. Schattingen duiden erop dat de Groenlandse ijskap alleen al het equivalent van 7,4 meter (24 voet) potentiële zeespiegelstijging omvat.
Gelukkig staat de toekomst van de mensheid nog niet helemaal vast. Door nu krachtige klimaatgerichte maatregelen te nemen, kunnen we een groot deel van de Groenlandse ijskap redden, de verspreiding van bosbranden indammen, de toename in frequentie en ernst van droogte minimaliseren, de voedselzekerheid verbeteren en zorgen voor een bewoonbare wereld.
Maar om dit te bereiken is een gezamenlijke en aanhoudende inspanning nodig om de wereldwijde temperatuurstijging te beperken; elke graad telt. Om de klimaatverandering tegen te gaan, moeten we ons houden aan vastgestelde deadlines en bestaande toezeggingen nakomen om af te stappen van fossiele brandstoffen als onze primaire energiebron. De boodschap van Groenland is duidelijk: met ijs valt niet te onderhandelen.
Vertaling: Menno Grootveld
NUUK – De dagen in Nuuk, de hoofdstad van Groenland, worden steeds langer. Zelfs na zonsondergang blijft de zon onder de horizon gloeien en werpt zij een schijnsel over het rotsachtige kustlandschap. Op zonovergoten dagen, wanneer de lucht net zo blauw is als de oceaan, kun je de opvallende bergen van Groenland bewonderen. Hun gekartelde toppen contrasteren met de gladheid van hun lagere hellingen, fjorden die zijn gevormd door de meedogenloze kracht van oude ijskappen. Hier en daar wordt het tafereel onderbroken door geurende bruingroene toendra. Overal smelt de sneeuw, wat zorgt voor glibberige tochten door een nat en zwaar sneeuwpakket.
Voordat ik in Groenland landde, aan het begin van het smeltseizoen, verwachtte ik meer sneeuw te zien. Maar er lagen alleen nog maar wat kleine hoeveelheden wintersneeuw. Je hoeft geen wetenschapper te zijn om de trends waar te nemen die wij onderzoekers kunnen zien via satellieten en andere langetermijnmetingen. De sneeuwval komt steeds later in het jaar, soms pas na Kerstmis, en is niet meer zo aanhoudend als vroeger. Na een kwart eeuw massa te hebben verloren, ondergaat de Groenlandse ijskap een snelle en radicale transformatie.
De Arctic Report Card voor Groenland van de Amerikaanse National Oceanic and Atmospheric Administration, waarvan ik medeauteur ben, schetst een grimmig beeld. In 2022 verloor Groenland voor het vijfentwintigste achtereenvolgende jaar ijs, wat gepaard ging met ‘ongekende smeltgebeurtenissen in het late seizoen.’ Op 3 september kreeg ruim een derde van het oppervlak van de ijskap te maken met smeltomstandigheden – inclusief Summit Station, een onderzoekskamp in de buurt van de top van de ijskap. Een jaar eerder, in augustus 2021, registreerde Summit Station voor het eerst regenval, hoewel het onmogelijk was om precies te zeggen hoeveel regen er viel door het ontbreken van regenmeters op zulke grote hoogten.
Het steeds snellere ijsverlies van Groenland zal naar verwachting groter zijn dan in welke periode van het Holoceen dan ook, het geologische tijdperk dat ongeveer twaalfduizend jaar geleden begon. Er is overtuigend bewijs dat het westelijke deel van de Groenlandse ijskap steeds instabieler wordt en op weg is naar een kantelpunt, waarna de dynamiek en structuur ervan fundamenteel en onomkeerbaar veranderen.
Het is zelfs zo dat wetenschappers onderschat zouden kunnen hebben hoe gevoelig gletsjers zijn voor de opwarming van de aarde, wat betekent dat het omslagpunt eerder bereikt kan worden dan we denken. Mijn eigen onderzoek laat zien dat het verlies van ijs de randen van de ijskap en de kust van Groenland heeft veranderd, waardoor gletsjersnelheden zijn toegenomen en ijs-, water- en sedimentstromen zijn omgeleid. Deze veranderingen beïnvloeden op hun beurt de reactie van de ijskap op toekomstige temperatuurstijgingen.
Tijdens mijn recente bezoek aan Nuuk heb ik verder gewerkt aan het QGreenland project, een geospatiale datatool voor onderzoekers en docenten die Groenland willen verkennen en meer willen weten over het wetenschappelijk onderzoek dat daar plaatsvindt. Hoewel je de toendra niet kunt ruiken of de Arctische vogels niet kunt horen via interactieve kaarten, beloven dergelijke hulpmiddelen mensen vertrouwd te maken met het grootste eiland ter wereld en hen te helpen begrijpen hoe veranderingen in het Noordpoolgebied van invloed kunnen zijn op hun eigen gemeenschappen, zelfs als ze duizenden kilometers verderop wonen.
BLACK FRIDAY SALE: Subscribe for as little as $34.99
Subscribe now to gain access to insights and analyses from the world’s leading thinkers – starting at just $34.99 for your first year.
Subscribe Now
Om een ramp te voorkomen, moeten we onmiddellijk in actie komen. Net zoals het licht van verre sterren ons in staat stelt om in het verleden te kijken, bieden de veranderingen die we nu in Groenland zien – het resultaat van onze eerdere passiviteit op het gebied van broeikasgasemissies – een angstaanjagende blik in de toekomst. In het recente Synthesis Report van het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) staat dat ‘een stijging van de zeespiegel gedurende eeuwen tot misschien wel duizenden jaren onvermijdelijk is,’ voornamelijk door het smelten van de ijskappen.
De stijgende zeespiegel lijkt misschien geen urgent probleem als je eigen achtertuin niet overstroomt. Maar ruwweg veertig procent van de wereldbevolking woont binnen honderd kilometer van de kust. Naast kusterosie en zout water dat zoetwaterbronnen en ecosystemen overspoelt, zal de zeespiegelstijging ook het grondwaterpeil beïnvloeden, wat kan leiden tot overstromingen en waterverontreiniging verder landinwaarts. En degenen onder ons die duizenden kilometers van de kustlijn wonen, zijn afhankelijk van de kustinfrastructuur voor goederen en scheepvaart. We moeten allemaal plannen maken voor een toekomst met aanhoudende zeespiegelstijging en samenwerken om hierop te reageren.
De mate en het tempo van de zeespiegelstijging hangen echter nog steeds af van de keuzes die we nu maken. Het meest recente IPCC-rapport, dat aangeeft dat de temperatuur tegen 2100 wereldwijd met 3,5° Celsius zal zijn gestegen, onderstreept de dringende noodzaak om de kloof te dichten tussen de huidige maatregelen om de klimaatverandering tegen te gaan en wat er moet worden gedaan om de afgesproken wereldwijde doelstelling van minder dan 2°C opwarming te halen. Als de temperaturen met 2 tot 3°C stijgen, kunnen de Groenlandse en West-Antarctische ijskappen ‘in de loop van meerdere millennia bijna volledig en onomkeerbaar verloren gaan,’ waardoor de zeespiegel enkele meters zou stijgen. Schattingen duiden erop dat de Groenlandse ijskap alleen al het equivalent van 7,4 meter (24 voet) potentiële zeespiegelstijging omvat.
Gelukkig staat de toekomst van de mensheid nog niet helemaal vast. Door nu krachtige klimaatgerichte maatregelen te nemen, kunnen we een groot deel van de Groenlandse ijskap redden, de verspreiding van bosbranden indammen, de toename in frequentie en ernst van droogte minimaliseren, de voedselzekerheid verbeteren en zorgen voor een bewoonbare wereld.
Maar om dit te bereiken is een gezamenlijke en aanhoudende inspanning nodig om de wereldwijde temperatuurstijging te beperken; elke graad telt. Om de klimaatverandering tegen te gaan, moeten we ons houden aan vastgestelde deadlines en bestaande toezeggingen nakomen om af te stappen van fossiele brandstoffen als onze primaire energiebron. De boodschap van Groenland is duidelijk: met ijs valt niet te onderhandelen.
Vertaling: Menno Grootveld