LONDEN – Een groot deel van de wereld maakt een gespannen indruk. De verhoudingen tussen Rusland en het Westen, de toekomst van de NAVO, de Syrische burgeroorlog en de vluchtelingen, het opkomende rechtse populisme, de impact van de automatisering, en het dreigende vertrek van Groot-Brittannië uit de Europese Unie: al deze onderwerpen – en meer – hebben wereldwijd tot publieke discussies geleid. Maar één probleem – je zou kunnen zeggen het belangrijkste van allemaal – wordt genegeerd of opzij gedrukt: het milieu.
Dat was het geval op de jaarlijkse bijeenkomst van het World Economic Forum in het Zwitserse Davos. Afgezien van een vermelding van het klimaatverdrag van Parijs door de Chinese president Xi Jinping haalden onderwerpen als klimaatverandering en duurzame ontwikkeling het hoofdpodium niet eens. In plaats daarvan werden ze naar nevenbijeenkomsten verbannen, die nauwelijks verband leken te houden met de huidige politieke en economische gebeurtenissen.
In deze tijd van geopolitieke en sociale instabiliteit is het een vergissing milieuproblemen te negeren, en niet alleen omdat dit toevallig een cruciaal moment blijkt te zijn in de strijd om de beheersing van de klimaatverandering. De achteruitgang van het milieu en de onzekerheid over onze natuurlijke hulpbronnen ondermijnen ons vermogen om een paar van de grootste mondiale problemen aan te pakken waar we voor staan.
Ecologische onzekerheid levert een belangrijke, zij het dikwijls onderschatte, bijdrage aan de mondiale instabiliteit. Het Hoge Commissariaat voor de Vluchtelingen van de VN bericht dat sinds 2008 ruim 26 miljoen mensen per jaar ontheemd zijn geraakt door natuurrampen – bijna een derde van het totale aantal gedwongen ontheemd geraakte mensen in deze periode.
Zelfs de huidige vluchtelingencrisis kent een ecologisch aspect. In de jaren voorafgaand aan de oorlog heeft Syrië de meest extreme droogte in de opgetekende geschiedenis ervaren. Die droogte, in combinatie met niet-duurzame landbouwpraktijken en een slecht hulpbronnenbeheer, heeft bijgedragen aan de interne ontheemding van 1,5 miljoen Syriërs en al vóór de opstand van 2011 tot politieke onrust geleid.
Het verband tussen ecologische en agrarische problemen strekt zich uit tot ver buiten Syrië. De overafhankelijkheid van specifieke geografische omstandigheden voor de landbouw houdt in dat de voedselproductie ecologische problemen kan verscherpen of zelfs tot nieuwe problemen kan leiden. Daardoor kunnen de belangen van de mondiale consument in conflict komen met die van plaatselijke burgers, zoals langs de Mississippi River, waar het wegstromen van kunstmest voor een van 's werelds graanschuren heeft bijgedragen aan de zorgen over de waterkwaliteit.
Het genoemde verband werkt in beide richtingen, want ecologische omstandigheden beïnvloeden ook de landbouwproductie – en daardoor de prijzen van landbouwproducten, die wereldwijd zo'n 10% van de handelswaar vertegenwoordigen. De stijgende temperaturen en veranderde neerslagpatronen drijven de koffieprijzen bijvoorbeeld al omhoog. Omdat het deel van de aarde dat geschikt is voor het verbouwen van koffie tegen 2050 waarschijnlijk zal zijn gehalveerd, zal de druk op de prijzen alleen maar toenemen.
Een plotselinge verschuiving in de richting van protectionisme kan de grondstoffenprijzen nog verder opstuwen. Zo'n stijging zou de huishoudinkomsten op het niveau van de boerderij treffen, waardoor sommige boeren beter en andere boeren slechter af zullen zijn. De eindgebruikers, vooral de amen en kwetsbaren, zouden ook schade ondervinden.
Een andere reden waarom het milieu het middelpunt van onze economische debatten zou moeten vormen is de rol die het milieu speelt als 's werelds grootste werkgever. Bijna een miljard mensen, net iets minder dan 20% van de mondiale beroepsbevolking, is formeel werkzaam in de landbouw. Nog eens een miljard of zo houdt zich bezig met de landbouw voor eigen gebruik, waardoor deze mensen in de officiële loonstatistieken niet voorkomen.
Alle initiatieven om de economische ontwikkeling te schragen moeten de transitie van deze bevolkingsgroepen naar activiteiten met een hogere productiviteit ondersteunen. Dit is vooral belangrijk in een tijd dat steeds geavanceerdere en beter geïntegreerde technologieën in sommige landen een hele generatie arbeiders dreigen over te slaan. Pogingen om deze grote hoeveelheid arbeidskrachten te helpen moeten zich niet alleen op training en onderwijs richten, maar ook op nieuwe modellen die landen in staat stellen gebruik te maken van hun natuurlijke kapitaal – landschappen, waterscheidingen en zeeën – zonder die uit te putten.
Net zoals de onzekerheid over natuurlijke hulpbronnen kan leiden tot ontheemding en kwetsbaarheid, kan een effectief beheer van die natuurlijke hulpbronnen leiden tot het oplossen van conflicten en een duurzame economische ontwikkeling. Op dit terrein hebben de inspanningen om ecologisch herstel te bereiken, de veerkracht van landelijke gemeenschappen een impuls te geven, duurzame agrarische productie te bevorderen en een op de gemeenschap gebaseerd ecologisch beheer te bewerkstelligen al veelbelovende resultaten opgeleverd.
Neem de Northern Rangelands Trust (NRT), een organisatie die zich richt op het creëren van gemeenschapsbeheer om duurzaam en eerlijk grondgebruik mogelijk te maken in Kenia. De NRT heeft herdersgemeenschappen geholpen effectieve beheersmechanismen in het leven te roepen voor de omgeving waarvan zij afhankelijk zijn en de conflicten te beperken over weiderechten, vooral in tijden van droogte.
Voor veel gemeenschappen is de relatie van hun leden met de landschappen waarin zij leven een integraal onderdeel van hun identiteit. Met behulp van een effectief beheer en planning, open dialogen, raamwerken voor het delen van hulpbronnen en adequate investeringen, waaronder in het aanleren van vaardigheden, kunnen deze gemeenschappen deze relatie vertalen in een effectief ecologisch beheer – en gezondere en veiliger samenlevingen opbouwen.
De crises waaraan onze moderne wereld blootstaat zijn complex. Maar één ding is duidelijk: het milieu is met al deze crises verbonden. Oplossingen zullen weinig betekenis hebben zonder een gezonde wereld waarin ze ten uitvoer kunnen worden gelegd.
Vertaling: Menno Grootveld
LONDEN – Een groot deel van de wereld maakt een gespannen indruk. De verhoudingen tussen Rusland en het Westen, de toekomst van de NAVO, de Syrische burgeroorlog en de vluchtelingen, het opkomende rechtse populisme, de impact van de automatisering, en het dreigende vertrek van Groot-Brittannië uit de Europese Unie: al deze onderwerpen – en meer – hebben wereldwijd tot publieke discussies geleid. Maar één probleem – je zou kunnen zeggen het belangrijkste van allemaal – wordt genegeerd of opzij gedrukt: het milieu.
Dat was het geval op de jaarlijkse bijeenkomst van het World Economic Forum in het Zwitserse Davos. Afgezien van een vermelding van het klimaatverdrag van Parijs door de Chinese president Xi Jinping haalden onderwerpen als klimaatverandering en duurzame ontwikkeling het hoofdpodium niet eens. In plaats daarvan werden ze naar nevenbijeenkomsten verbannen, die nauwelijks verband leken te houden met de huidige politieke en economische gebeurtenissen.
In deze tijd van geopolitieke en sociale instabiliteit is het een vergissing milieuproblemen te negeren, en niet alleen omdat dit toevallig een cruciaal moment blijkt te zijn in de strijd om de beheersing van de klimaatverandering. De achteruitgang van het milieu en de onzekerheid over onze natuurlijke hulpbronnen ondermijnen ons vermogen om een paar van de grootste mondiale problemen aan te pakken waar we voor staan.
Ecologische onzekerheid levert een belangrijke, zij het dikwijls onderschatte, bijdrage aan de mondiale instabiliteit. Het Hoge Commissariaat voor de Vluchtelingen van de VN bericht dat sinds 2008 ruim 26 miljoen mensen per jaar ontheemd zijn geraakt door natuurrampen – bijna een derde van het totale aantal gedwongen ontheemd geraakte mensen in deze periode.
Zelfs de huidige vluchtelingencrisis kent een ecologisch aspect. In de jaren voorafgaand aan de oorlog heeft Syrië de meest extreme droogte in de opgetekende geschiedenis ervaren. Die droogte, in combinatie met niet-duurzame landbouwpraktijken en een slecht hulpbronnenbeheer, heeft bijgedragen aan de interne ontheemding van 1,5 miljoen Syriërs en al vóór de opstand van 2011 tot politieke onrust geleid.
Het verband tussen ecologische en agrarische problemen strekt zich uit tot ver buiten Syrië. De overafhankelijkheid van specifieke geografische omstandigheden voor de landbouw houdt in dat de voedselproductie ecologische problemen kan verscherpen of zelfs tot nieuwe problemen kan leiden. Daardoor kunnen de belangen van de mondiale consument in conflict komen met die van plaatselijke burgers, zoals langs de Mississippi River, waar het wegstromen van kunstmest voor een van 's werelds graanschuren heeft bijgedragen aan de zorgen over de waterkwaliteit.
BLACK FRIDAY SALE: Subscribe for as little as $34.99
Subscribe now to gain access to insights and analyses from the world’s leading thinkers – starting at just $34.99 for your first year.
Subscribe Now
Het genoemde verband werkt in beide richtingen, want ecologische omstandigheden beïnvloeden ook de landbouwproductie – en daardoor de prijzen van landbouwproducten, die wereldwijd zo'n 10% van de handelswaar vertegenwoordigen. De stijgende temperaturen en veranderde neerslagpatronen drijven de koffieprijzen bijvoorbeeld al omhoog. Omdat het deel van de aarde dat geschikt is voor het verbouwen van koffie tegen 2050 waarschijnlijk zal zijn gehalveerd, zal de druk op de prijzen alleen maar toenemen.
Een plotselinge verschuiving in de richting van protectionisme kan de grondstoffenprijzen nog verder opstuwen. Zo'n stijging zou de huishoudinkomsten op het niveau van de boerderij treffen, waardoor sommige boeren beter en andere boeren slechter af zullen zijn. De eindgebruikers, vooral de amen en kwetsbaren, zouden ook schade ondervinden.
Een andere reden waarom het milieu het middelpunt van onze economische debatten zou moeten vormen is de rol die het milieu speelt als 's werelds grootste werkgever. Bijna een miljard mensen, net iets minder dan 20% van de mondiale beroepsbevolking, is formeel werkzaam in de landbouw. Nog eens een miljard of zo houdt zich bezig met de landbouw voor eigen gebruik, waardoor deze mensen in de officiële loonstatistieken niet voorkomen.
Alle initiatieven om de economische ontwikkeling te schragen moeten de transitie van deze bevolkingsgroepen naar activiteiten met een hogere productiviteit ondersteunen. Dit is vooral belangrijk in een tijd dat steeds geavanceerdere en beter geïntegreerde technologieën in sommige landen een hele generatie arbeiders dreigen over te slaan. Pogingen om deze grote hoeveelheid arbeidskrachten te helpen moeten zich niet alleen op training en onderwijs richten, maar ook op nieuwe modellen die landen in staat stellen gebruik te maken van hun natuurlijke kapitaal – landschappen, waterscheidingen en zeeën – zonder die uit te putten.
Net zoals de onzekerheid over natuurlijke hulpbronnen kan leiden tot ontheemding en kwetsbaarheid, kan een effectief beheer van die natuurlijke hulpbronnen leiden tot het oplossen van conflicten en een duurzame economische ontwikkeling. Op dit terrein hebben de inspanningen om ecologisch herstel te bereiken, de veerkracht van landelijke gemeenschappen een impuls te geven, duurzame agrarische productie te bevorderen en een op de gemeenschap gebaseerd ecologisch beheer te bewerkstelligen al veelbelovende resultaten opgeleverd.
Neem de Northern Rangelands Trust (NRT), een organisatie die zich richt op het creëren van gemeenschapsbeheer om duurzaam en eerlijk grondgebruik mogelijk te maken in Kenia. De NRT heeft herdersgemeenschappen geholpen effectieve beheersmechanismen in het leven te roepen voor de omgeving waarvan zij afhankelijk zijn en de conflicten te beperken over weiderechten, vooral in tijden van droogte.
Voor veel gemeenschappen is de relatie van hun leden met de landschappen waarin zij leven een integraal onderdeel van hun identiteit. Met behulp van een effectief beheer en planning, open dialogen, raamwerken voor het delen van hulpbronnen en adequate investeringen, waaronder in het aanleren van vaardigheden, kunnen deze gemeenschappen deze relatie vertalen in een effectief ecologisch beheer – en gezondere en veiliger samenlevingen opbouwen.
De crises waaraan onze moderne wereld blootstaat zijn complex. Maar één ding is duidelijk: het milieu is met al deze crises verbonden. Oplossingen zullen weinig betekenis hebben zonder een gezonde wereld waarin ze ten uitvoer kunnen worden gelegd.
Vertaling: Menno Grootveld