PARYŻ – Energia słoneczna stała się gwiazdą transformacji w kierunku czystej energii, przynosząc znaczne korzyści dla klimatu, kosztów życia oraz bezpieczeństwa energetycznego. Przy średniej rocznej stopie wzrostu wynoszącej prawie 30% w ciągu ostatniej dekady, rynek energii słonecznej przeszedł szybką transformację. To, co kiedyś było silnie dotowaną technologią energii odnawialnej, jest obecnie łatwo dostępnym rozwiązaniem głównego nurtu - niezależnie od tego, czy chodzi o zasilanie drapaczy chmur w dużych miastach, czy dostarczanie energii elektrycznej do małych firm na obszarach wiejskich.
Energia słoneczna staje się bardziej atrakcyjną opcją zarówno dla producentów energii elektrycznej, jak i konsumentów. W 2023 r. przyrost mocy odnawialnych źródeł energii na świecie wzrósł o 50%, a większość z nich stanowiła fotowoltaika. Dzięki wspierającej polityce obowiązującej już w ponad 130 krajach, energia słoneczna wydaje się nadal odgrywać główną rolę przez resztę tej dekady. W porównaniu z poprzednimi pięcioma latami, oczekuje się, że do 2030 r. wykorzystanie fotowoltaiki wzrośnie ponad dwukrotnie w głównych gospodarkach, takich jak Stany Zjednoczone, Chiny, Unia Europejska, Indie oraz Brazylia.
Spadające koszty były kluczowym czynnikiem napędzającym ten wzrost, a ceny paneli słonecznych spadły o prawie 50% w 2023 roku. Połączenie niższych kosztów, skalowalnej produkcji i szybkiej instalacji oznacza, że fotowoltaika jest tańsza niż nowe elektrownie na paliwa kopalne na większości rynków. Co więcej, korzyści płynące z energii słonecznej można zwiększyć w połączeniu z magazynowaniem energii, takim jak akumulatory lub podłączenie do większych, elastycznych systemów za pośrednictwem sieci w celu zapewnienia niezawodnych dostaw energii.
Jednak pomimo bezprecedensowego wzrostu energii słonecznej w ostatnich latach, świat musi potroić swoją moc w zakresie energii odnawialnej do 2030 roku. Podczas Konferencji Narodów Zjednoczonych w sprawie Zmian Klimatu w Dubaju (COP28) w ubiegłym roku, wszystkie kraje zgodziły się, że osiągnięcie tego celu jest konieczne, aby utrzymać cel 1,5º Celsjusza dla globalnego ocieplenia w zasięgu ręki. Zadaniem decydentów politycznych jest zapewnienie pewności regulacyjnej dla sektora prywatnego; zwiększenie inwestycji w energię słoneczną i inne odnawialne źródła energii, magazynowanie energii elektrycznej i infrastrukturę sieciową; ograniczenie biurokracji i usunięcie barier administracyjnych; oraz poprawa dostępu do finansowania, szczególnie w przypadku projektów w gospodarkach wschodzących i rozwijających się.
Na szczęście nawet wysoka inflacja i zacieśniające się łańcuchy dostaw nie zapobiegły drastycznemu spadkowi kosztów fotowoltaiki. Ponieważ jednak trend ten jest w dużej mierze spowodowany ogromnymi inwestycjami Chin w produkcję paneli słonecznych, międzynarodowy łańcuch dostaw energii słonecznej stał się wysoce skoncentrowany. Wraz z dalszym rozwojem fotowoltaiki, produkcja będzie musiała stać się bardziej zdywersyfikowana, aby zapewnić odporność łańcuchów dostaw. Inicjatywy takie jak amerykańska ustawa o redukcji inflacji, indyjska Zachęta Związana z Produkcją i unijna ustawa o zerowym zużyciu energii netto będą miały kluczowe znaczenie dla budowania i ożywiania rodzimego przemysłu czystej energii.
Energia słoneczna będzie niezbędna do zaspokojenia rosnącego zapotrzebowania na energię, nie tylko w gospodarkach wschodzących i rozwijających się, gdzie decydenci starają się pomóc swoim obywatelom w realizacji ich aspiracji gospodarczych przy jednoczesnym ograniczeniu emisji gazów cieplarnianych. Dla wielu krajów odnawialne źródła energii, takie jak energia słoneczna, mogą również zmniejszyć zależność od importu energii, ograniczyć narażenie na globalne zakłócenia dostaw i poprawić bezpieczeństwo energetyczne w perspektywie długoterminowej. Jednak wraz z ewolucją technologii i zachowań konsumentów, zapotrzebowanie na bardziej zaawansowaną infrastrukturę energetyczną będzie rosło.
W obecnej sytuacji inwestycje w rozbudowę infrastruktury sieciowej nie nadążają za rozwojem technologii czystej energii, co opóźnia wdrażanie nowych projektów, w tym w zakresie energii słonecznej. Planowanie i realizacja nowych sieci elektroenergetycznych często zajmuje od 5 do 15 lat, podczas gdy nowe projekty związane z odnawialnymi źródłami energii trwają zaledwie od 1 do 5 lat. Co gorsza, inwestycje w sieci elektroenergetyczne - które do 2030 r. muszą wynieść ponad 600 mld USD rocznie - nie trafiają do regionów, które najbardziej ich potrzebują. Inwestycje w sieci w wielu gospodarkach wschodzących i rozwijających się były znacznie poniżej poziomów niezbędnych do zaspokojenia silnego wzrostu zapotrzebowania na energię elektryczną i rozszerzenia dostępu do niej.
Ten niedobór stanowi szansę, której nie można zmarnować. Fotowoltaika ma ogromny potencjał, aby zapewnić energię elektryczną wielu milionom ludzi, którym obecnie jej brakuje, z których większość znajduje się w Afryce. Kluczowy jest jednak dostęp do finansowania. Wiele gospodarek wschodzących i rozwijających się (z wyjątkiem Chin) traci na obecnej fali inwestycji w czystą energię z powodu wysokich kosztów kapitału na nowe projekty. Premia za ryzyko, której inwestorzy wymagają, aby wejść na mniej ugruntowane rynki, bezpośrednio podważa konkurencyjność energii słonecznej.
Usunięcie tej przeszkody wymaga działań ze strony rządów, wielostronnych banków rozwoju i innych podmiotów w celu obniżenia kosztów kapitału na tych rynkach. Sytuacja jest pilna. Aby ograniczyć globalne ocieplenie do 1,5°C, musimy ponad trzykrotnie zwiększyć roczne inwestycje w czystą energię w gospodarkach wschodzących i rozwijających się w ciągu następnej dekady.
Rozwój energii słonecznej pokazuje, co jest możliwe. Jeśli decydentom uda się pokonać pozostałe bariery technologiczne, regulacyjne i finansowe, cel COP28, jakim jest potrojenie mocy odnawialnych źródeł energii do 2030 r., będzie w zasięgu ręki - z energią słoneczną na czele. Jeśli jednak bariery te pozostaną nierozwiązane, transformacja energetyczna pozostawi wiele krajów w tyle i będzie daleka od tego, czego potrzebuje świat.
Z angielskiego przetłumaczyła Marz McNamer
PARYŻ – Energia słoneczna stała się gwiazdą transformacji w kierunku czystej energii, przynosząc znaczne korzyści dla klimatu, kosztów życia oraz bezpieczeństwa energetycznego. Przy średniej rocznej stopie wzrostu wynoszącej prawie 30% w ciągu ostatniej dekady, rynek energii słonecznej przeszedł szybką transformację. To, co kiedyś było silnie dotowaną technologią energii odnawialnej, jest obecnie łatwo dostępnym rozwiązaniem głównego nurtu - niezależnie od tego, czy chodzi o zasilanie drapaczy chmur w dużych miastach, czy dostarczanie energii elektrycznej do małych firm na obszarach wiejskich.
Energia słoneczna staje się bardziej atrakcyjną opcją zarówno dla producentów energii elektrycznej, jak i konsumentów. W 2023 r. przyrost mocy odnawialnych źródeł energii na świecie wzrósł o 50%, a większość z nich stanowiła fotowoltaika. Dzięki wspierającej polityce obowiązującej już w ponad 130 krajach, energia słoneczna wydaje się nadal odgrywać główną rolę przez resztę tej dekady. W porównaniu z poprzednimi pięcioma latami, oczekuje się, że do 2030 r. wykorzystanie fotowoltaiki wzrośnie ponad dwukrotnie w głównych gospodarkach, takich jak Stany Zjednoczone, Chiny, Unia Europejska, Indie oraz Brazylia.
Spadające koszty były kluczowym czynnikiem napędzającym ten wzrost, a ceny paneli słonecznych spadły o prawie 50% w 2023 roku. Połączenie niższych kosztów, skalowalnej produkcji i szybkiej instalacji oznacza, że fotowoltaika jest tańsza niż nowe elektrownie na paliwa kopalne na większości rynków. Co więcej, korzyści płynące z energii słonecznej można zwiększyć w połączeniu z magazynowaniem energii, takim jak akumulatory lub podłączenie do większych, elastycznych systemów za pośrednictwem sieci w celu zapewnienia niezawodnych dostaw energii.
Jednak pomimo bezprecedensowego wzrostu energii słonecznej w ostatnich latach, świat musi potroić swoją moc w zakresie energii odnawialnej do 2030 roku. Podczas Konferencji Narodów Zjednoczonych w sprawie Zmian Klimatu w Dubaju (COP28) w ubiegłym roku, wszystkie kraje zgodziły się, że osiągnięcie tego celu jest konieczne, aby utrzymać cel 1,5º Celsjusza dla globalnego ocieplenia w zasięgu ręki. Zadaniem decydentów politycznych jest zapewnienie pewności regulacyjnej dla sektora prywatnego; zwiększenie inwestycji w energię słoneczną i inne odnawialne źródła energii, magazynowanie energii elektrycznej i infrastrukturę sieciową; ograniczenie biurokracji i usunięcie barier administracyjnych; oraz poprawa dostępu do finansowania, szczególnie w przypadku projektów w gospodarkach wschodzących i rozwijających się.
Na szczęście nawet wysoka inflacja i zacieśniające się łańcuchy dostaw nie zapobiegły drastycznemu spadkowi kosztów fotowoltaiki. Ponieważ jednak trend ten jest w dużej mierze spowodowany ogromnymi inwestycjami Chin w produkcję paneli słonecznych, międzynarodowy łańcuch dostaw energii słonecznej stał się wysoce skoncentrowany. Wraz z dalszym rozwojem fotowoltaiki, produkcja będzie musiała stać się bardziej zdywersyfikowana, aby zapewnić odporność łańcuchów dostaw. Inicjatywy takie jak amerykańska ustawa o redukcji inflacji, indyjska Zachęta Związana z Produkcją i unijna ustawa o zerowym zużyciu energii netto będą miały kluczowe znaczenie dla budowania i ożywiania rodzimego przemysłu czystej energii.
Energia słoneczna będzie niezbędna do zaspokojenia rosnącego zapotrzebowania na energię, nie tylko w gospodarkach wschodzących i rozwijających się, gdzie decydenci starają się pomóc swoim obywatelom w realizacji ich aspiracji gospodarczych przy jednoczesnym ograniczeniu emisji gazów cieplarnianych. Dla wielu krajów odnawialne źródła energii, takie jak energia słoneczna, mogą również zmniejszyć zależność od importu energii, ograniczyć narażenie na globalne zakłócenia dostaw i poprawić bezpieczeństwo energetyczne w perspektywie długoterminowej. Jednak wraz z ewolucją technologii i zachowań konsumentów, zapotrzebowanie na bardziej zaawansowaną infrastrukturę energetyczną będzie rosło.
BLACK FRIDAY SALE: Subscribe for as little as $34.99
Subscribe now to gain access to insights and analyses from the world’s leading thinkers – starting at just $34.99 for your first year.
Subscribe Now
W obecnej sytuacji inwestycje w rozbudowę infrastruktury sieciowej nie nadążają za rozwojem technologii czystej energii, co opóźnia wdrażanie nowych projektów, w tym w zakresie energii słonecznej. Planowanie i realizacja nowych sieci elektroenergetycznych często zajmuje od 5 do 15 lat, podczas gdy nowe projekty związane z odnawialnymi źródłami energii trwają zaledwie od 1 do 5 lat. Co gorsza, inwestycje w sieci elektroenergetyczne - które do 2030 r. muszą wynieść ponad 600 mld USD rocznie - nie trafiają do regionów, które najbardziej ich potrzebują. Inwestycje w sieci w wielu gospodarkach wschodzących i rozwijających się były znacznie poniżej poziomów niezbędnych do zaspokojenia silnego wzrostu zapotrzebowania na energię elektryczną i rozszerzenia dostępu do niej.
Ten niedobór stanowi szansę, której nie można zmarnować. Fotowoltaika ma ogromny potencjał, aby zapewnić energię elektryczną wielu milionom ludzi, którym obecnie jej brakuje, z których większość znajduje się w Afryce. Kluczowy jest jednak dostęp do finansowania. Wiele gospodarek wschodzących i rozwijających się (z wyjątkiem Chin) traci na obecnej fali inwestycji w czystą energię z powodu wysokich kosztów kapitału na nowe projekty. Premia za ryzyko, której inwestorzy wymagają, aby wejść na mniej ugruntowane rynki, bezpośrednio podważa konkurencyjność energii słonecznej.
Usunięcie tej przeszkody wymaga działań ze strony rządów, wielostronnych banków rozwoju i innych podmiotów w celu obniżenia kosztów kapitału na tych rynkach. Sytuacja jest pilna. Aby ograniczyć globalne ocieplenie do 1,5°C, musimy ponad trzykrotnie zwiększyć roczne inwestycje w czystą energię w gospodarkach wschodzących i rozwijających się w ciągu następnej dekady.
Rozwój energii słonecznej pokazuje, co jest możliwe. Jeśli decydentom uda się pokonać pozostałe bariery technologiczne, regulacyjne i finansowe, cel COP28, jakim jest potrojenie mocy odnawialnych źródeł energii do 2030 r., będzie w zasięgu ręki - z energią słoneczną na czele. Jeśli jednak bariery te pozostaną nierozwiązane, transformacja energetyczna pozostawi wiele krajów w tyle i będzie daleka od tego, czego potrzebuje świat.
Z angielskiego przetłumaczyła Marz McNamer