PARIJS – Zonne-energie is de ster van de transitie naar schone energie en levert grote voordelen op voor het klimaat, de kosten van levensonderhoud en de energiezekerheid. Met een gemiddelde jaarlijkse groei van bijna dertig procent de afgelopen tien jaar heeft de markt voor zonne-energie een snelle transformatie ondergaan. Wat ooit een zwaar gesubsidieerde hernieuwbare-energietechnologie was, is nu een makkelijk verkrijgbare mainstreamoplossing – of je nu wolkenkrabbers in grote steden of kleine bedrijven op het platteland van stroom moet voorzien.
Zonne-energie is een steeds aantrekkelijker optie geworden voor zowel elektriciteitsproducenten als consumenten. In 2023 groeide de wereldwijde capaciteit voor hernieuwbare energie met vijftig procent, en het grootste deel daarvan bestond uit fotovoltaïsche zonne-energie. Met ondersteunend beleid dat al in ruim 130 landen van kracht is, lijkt het erop dat zonne-energie de rest van dit decennium een hoofdrol zal blijven spelen. Vergeleken met de voorgaande vijf jaar zal de uitrol van fotovoltaïsche zonne-energie tot 2030 naar verwachting ruimschoots verdubbelen in grote economieën zoals de Verenigde Staten, China, de Europese Unie, India en Brazilië.
De dalende kosten zijn een belangrijke drijvende kracht achter deze groei: de prijzen van zonnepanelen zullen in 2023 met bijna vijftig procent zijn gedaald. De combinatie van lagere kosten, schaalbare productie en snelle installatie betekent dat fotovoltaïsche zonne-energie op de meeste markten goedkoper is dan nieuwe elektriciteitscentrales die op fossiele brandstoffen draaien. Bovendien kunnen de voordelen van zonne-energie worden versterkt wanneer deze wordt gecombineerd met energieopslag zoals batterijen of wordt aangesloten op grotere, flexibele systemen via netwerken voor een betrouwbare energievoorziening.
Ondanks de ongekende groei van zonne-energie de afgelopen jaren moet de wereld haar capaciteit aan hernieuwbare energie tegen 2030 verdrievoudigen. Tijdens de conferentie van de Verenigde Naties over klimaatverandering in Dubai (COP28) vorig jaar, waren alle landen het erover eens dat het halen van dit doel noodzakelijk is om de doelstelling van 1,5º Celsius voor de opwarming van de aarde binnen bereik te houden. Beleidsmakers moeten zorgen voor zekerheid in de regelgeving voor de particuliere sector; investeringen in zonne-energie en andere hernieuwbare energiebronnen, elektriciteitsopslag en netwerkinfrastructuur opvoeren; de bureaucratie verminderen en administratieve belemmeringen wegnemen; en de toegang tot financiering verbeteren, met name voor projecten in opkomende en ontwikkelingseconomieën.
Gelukkig hebben zelfs de hoge inflatie en de krapper wordende toeleveringsketens niet kunnen voorkomen dat de kosten van fotovoltaïsche zonne-energie drastisch zijn gedaald. Maar aangezien deze trend grotendeels te danken is aan de enorme investeringen van China in de productie van zonnepanelen, is de internationale toeleveringsketen voor zonne-energie sterk geconcentreerd. Naarmate de groei van fotovoltaïsche zonne-energie doorzet, zal de productie meer gediversifieerd moeten worden om veerkrachtige toeleveringsketens te garanderen. Initiatieven zoals de Amerikaanse Inflation Reduction Act, het Indiase Production-Linked Incentive en de Net-Zero Industry Act van de EU zullen cruciaal zijn voor het opbouwen en revitaliseren van de binnenlandse industrie voor schone energie.
Zonne-energie zal essentieel zijn om aan de groeiende vraag naar energie te voldoen, niet in het minst in opkomende en ontwikkelingseconomieën, waar beleidsmakers hun burgers willen helpen hun economische ambities te realiseren en tegelijkertijd de uitstoot van broeikasgassen te beperken. Voor veel landen kunnen hernieuwbare energiebronnen zoals zonne-energie ook de afhankelijkheid van energie-import verminderen, de blootstelling aan wereldwijde ontwrichtingen van de energievoorziening beperken en de energiezekerheid op de langere termijn verbeteren. Maar naarmate technologieën en consumentengedrag zich ontwikkelen, zal de behoefte aan een meer geavanceerde energie-infrastructuur toenemen.
Op dit moment houden de investeringen om de netwerkinfrastructuur uit te breiden geen gelijke tred met de groei van schone-energietechnologieën, en dit vertraagt de uitrol van nieuwe projecten, ook voor zonne-energie. Het duurt vaak vijf tot vijftien jaar om nieuwe elektriciteitsnetwerken te plannen en te voltooien, terwijl nieuwe projecten voor hernieuwbare energie slechts één tot vijf jaar in beslag nemen. Erger nog, de investeringen in netwerken – die tegen 2030 ruim zeshonderd miljard dollar per jaar moeten bedragen – gaan niet naar de regio’s die ze het hardst nodig hebben. De investeringen in netwerken in veel opkomende en ontwikkelingseconomieën liggen ver onder het niveau dat nodig is om aan de sterke groei van de vraag naar elektriciteit te voldoen en de toegang uit te breiden.
Dit tekort is een kans die niet mag worden gemist. Fotovoltaïsche zonne-energie heeft een enorm potentieel om elektriciteit te leveren aan de vele miljoenen mensen die momenteel zonder stroom zitten, waarvan de meesten in Afrika wonen. Maar toegang tot financiering is cruciaal. Veel opkomende en ontwikkelingseconomieën (met uitzondering van China) lopen de huidige golf van investeringen in schone energie mis vanwege de hoge kapitaalkosten voor nieuwe projecten. De risicopremie die investeerders vragen om zich op minder traditionele markten te begeven, ondermijnt rechtstreeks het concurrentievermogen van zonne-energie.
Om dit obstakel uit de weg te ruimen, moeten regeringen, multilaterale ontwikkelingsbanken en anderen actie ondernemen om de kapitaalkosten op deze markten te verlagen. De situatie is urgent. Om de opwarming van de aarde te beperken tot 1,5°C, moeten we de jaarlijkse investeringen in schone energie in opkomende en ontwikkelingseconomieën het komende decennium meer dan verdrievoudigen.
De groei van zonne-energie laat zien wat er mogelijk is. Als beleidsmakers de resterende technologische, regelgevende en financiële barrières kunnen overwinnen, ligt de COP28-doelstelling om de capaciteit voor hernieuwbare energie tegen 2030 te verdrievoudigen binnen handbereik – met zonne-energie voorop. Maar als deze belemmeringen niet worden aangepakt, zal de energietransitie veel landen achter zich laten en ver achterblijven bij wat de wereld nodig heeft.
Vertaling: Menno Grootveld
PARIJS – Zonne-energie is de ster van de transitie naar schone energie en levert grote voordelen op voor het klimaat, de kosten van levensonderhoud en de energiezekerheid. Met een gemiddelde jaarlijkse groei van bijna dertig procent de afgelopen tien jaar heeft de markt voor zonne-energie een snelle transformatie ondergaan. Wat ooit een zwaar gesubsidieerde hernieuwbare-energietechnologie was, is nu een makkelijk verkrijgbare mainstreamoplossing – of je nu wolkenkrabbers in grote steden of kleine bedrijven op het platteland van stroom moet voorzien.
Zonne-energie is een steeds aantrekkelijker optie geworden voor zowel elektriciteitsproducenten als consumenten. In 2023 groeide de wereldwijde capaciteit voor hernieuwbare energie met vijftig procent, en het grootste deel daarvan bestond uit fotovoltaïsche zonne-energie. Met ondersteunend beleid dat al in ruim 130 landen van kracht is, lijkt het erop dat zonne-energie de rest van dit decennium een hoofdrol zal blijven spelen. Vergeleken met de voorgaande vijf jaar zal de uitrol van fotovoltaïsche zonne-energie tot 2030 naar verwachting ruimschoots verdubbelen in grote economieën zoals de Verenigde Staten, China, de Europese Unie, India en Brazilië.
De dalende kosten zijn een belangrijke drijvende kracht achter deze groei: de prijzen van zonnepanelen zullen in 2023 met bijna vijftig procent zijn gedaald. De combinatie van lagere kosten, schaalbare productie en snelle installatie betekent dat fotovoltaïsche zonne-energie op de meeste markten goedkoper is dan nieuwe elektriciteitscentrales die op fossiele brandstoffen draaien. Bovendien kunnen de voordelen van zonne-energie worden versterkt wanneer deze wordt gecombineerd met energieopslag zoals batterijen of wordt aangesloten op grotere, flexibele systemen via netwerken voor een betrouwbare energievoorziening.
Ondanks de ongekende groei van zonne-energie de afgelopen jaren moet de wereld haar capaciteit aan hernieuwbare energie tegen 2030 verdrievoudigen. Tijdens de conferentie van de Verenigde Naties over klimaatverandering in Dubai (COP28) vorig jaar, waren alle landen het erover eens dat het halen van dit doel noodzakelijk is om de doelstelling van 1,5º Celsius voor de opwarming van de aarde binnen bereik te houden. Beleidsmakers moeten zorgen voor zekerheid in de regelgeving voor de particuliere sector; investeringen in zonne-energie en andere hernieuwbare energiebronnen, elektriciteitsopslag en netwerkinfrastructuur opvoeren; de bureaucratie verminderen en administratieve belemmeringen wegnemen; en de toegang tot financiering verbeteren, met name voor projecten in opkomende en ontwikkelingseconomieën.
Gelukkig hebben zelfs de hoge inflatie en de krapper wordende toeleveringsketens niet kunnen voorkomen dat de kosten van fotovoltaïsche zonne-energie drastisch zijn gedaald. Maar aangezien deze trend grotendeels te danken is aan de enorme investeringen van China in de productie van zonnepanelen, is de internationale toeleveringsketen voor zonne-energie sterk geconcentreerd. Naarmate de groei van fotovoltaïsche zonne-energie doorzet, zal de productie meer gediversifieerd moeten worden om veerkrachtige toeleveringsketens te garanderen. Initiatieven zoals de Amerikaanse Inflation Reduction Act, het Indiase Production-Linked Incentive en de Net-Zero Industry Act van de EU zullen cruciaal zijn voor het opbouwen en revitaliseren van de binnenlandse industrie voor schone energie.
Zonne-energie zal essentieel zijn om aan de groeiende vraag naar energie te voldoen, niet in het minst in opkomende en ontwikkelingseconomieën, waar beleidsmakers hun burgers willen helpen hun economische ambities te realiseren en tegelijkertijd de uitstoot van broeikasgassen te beperken. Voor veel landen kunnen hernieuwbare energiebronnen zoals zonne-energie ook de afhankelijkheid van energie-import verminderen, de blootstelling aan wereldwijde ontwrichtingen van de energievoorziening beperken en de energiezekerheid op de langere termijn verbeteren. Maar naarmate technologieën en consumentengedrag zich ontwikkelen, zal de behoefte aan een meer geavanceerde energie-infrastructuur toenemen.
BLACK FRIDAY SALE: Subscribe for as little as $34.99
Subscribe now to gain access to insights and analyses from the world’s leading thinkers – starting at just $34.99 for your first year.
Subscribe Now
Op dit moment houden de investeringen om de netwerkinfrastructuur uit te breiden geen gelijke tred met de groei van schone-energietechnologieën, en dit vertraagt de uitrol van nieuwe projecten, ook voor zonne-energie. Het duurt vaak vijf tot vijftien jaar om nieuwe elektriciteitsnetwerken te plannen en te voltooien, terwijl nieuwe projecten voor hernieuwbare energie slechts één tot vijf jaar in beslag nemen. Erger nog, de investeringen in netwerken – die tegen 2030 ruim zeshonderd miljard dollar per jaar moeten bedragen – gaan niet naar de regio’s die ze het hardst nodig hebben. De investeringen in netwerken in veel opkomende en ontwikkelingseconomieën liggen ver onder het niveau dat nodig is om aan de sterke groei van de vraag naar elektriciteit te voldoen en de toegang uit te breiden.
Dit tekort is een kans die niet mag worden gemist. Fotovoltaïsche zonne-energie heeft een enorm potentieel om elektriciteit te leveren aan de vele miljoenen mensen die momenteel zonder stroom zitten, waarvan de meesten in Afrika wonen. Maar toegang tot financiering is cruciaal. Veel opkomende en ontwikkelingseconomieën (met uitzondering van China) lopen de huidige golf van investeringen in schone energie mis vanwege de hoge kapitaalkosten voor nieuwe projecten. De risicopremie die investeerders vragen om zich op minder traditionele markten te begeven, ondermijnt rechtstreeks het concurrentievermogen van zonne-energie.
Om dit obstakel uit de weg te ruimen, moeten regeringen, multilaterale ontwikkelingsbanken en anderen actie ondernemen om de kapitaalkosten op deze markten te verlagen. De situatie is urgent. Om de opwarming van de aarde te beperken tot 1,5°C, moeten we de jaarlijkse investeringen in schone energie in opkomende en ontwikkelingseconomieën het komende decennium meer dan verdrievoudigen.
De groei van zonne-energie laat zien wat er mogelijk is. Als beleidsmakers de resterende technologische, regelgevende en financiële barrières kunnen overwinnen, ligt de COP28-doelstelling om de capaciteit voor hernieuwbare energie tegen 2030 te verdrievoudigen binnen handbereik – met zonne-energie voorop. Maar als deze belemmeringen niet worden aangepakt, zal de energietransitie veel landen achter zich laten en ver achterblijven bij wat de wereld nodig heeft.
Vertaling: Menno Grootveld