ABU DHABI/BRUKSELA - Gdy cały świat doświadczył w zeszłym roku rekordowych temperatur, Sekretarz Generalny ONZ António Guterresoświadczył: „Musimy zamienić rok płonących upałów w rok płonących ambicji.” Aby jednak odejść od paliw kopalnych i odblokować korzyści ekonomiczne wynikające z zielonej transformacji - takie jak tworzenie miejsc pracy i powszechny dostęp do czystej energii - liderzy branży i decydenci polityczni muszą współpracować, aby przełożyć zobowiązania podjęte na Konferencji ONZ w sprawie Zmian Klimatu w Dubaju (COP28) na rzeczywiste gigawaty energii odnawialnej.
Konferencja COP28 stanowiła historyczny punkt zwrotny w walce ze zmianami klimatu. Zgromadzeni wokół konsensusu z ZEA światowi przywódcy zobowiązali się do odejścia od paliw kopalnych, zgadzając się na potrojenie mocy odnawialnych źródeł energii do co najmniej 11 000 gigawatów i podwojenie efektywności energetycznej do 2030 roku.
Jednak same ambicje nie wystarczą, aby osiągnąć te cele i ograniczyć globalne ocieplenie do 1,5° Celsjusza. Rządy muszą inwestować w dojrzałe, konkurencyjne cenowo technologie odnawialne, które można szybko wdrożyć na dużą skalę. W połączeniu z długotrwałym magazynowaniem energii, zielonym wodorem i optymalizacją systemu, technologie te stanowią najbardziej niezawodny i elastyczny sposób na przyspieszenie transformacji energetycznej.
Odnawialne źródła energii bez wątpienia będą kształtować globalny krajobraz energetyczny w nadchodzących latach. Oczekuje się, że zarówno energia słoneczna, jak i wiatrowa znacznie wzrosną, a energia wodna będzie stanowić podstawę elastyczności sieci. W rezultacie, odnawialne źródła energii mają szansę stać się dominującym źródłem energii elektrycznej w XXI wieku.
Jednak jak zauważono we wspólnym raporcie opublikowanym przez Międzynarodową Agencję Energii Odnawialnej (IRENA) i Global Renewables Alliance (GRA) przed COP28, potrojenie mocy odnawialnych źródeł energii będzie wymagało współpracy między sektorem prywatnym i publicznym. Partnerstwa powinny koncentrować się na inicjatywach, które przynoszą natychmiastowe rezultaty, jak mobilizacja taniego finansowania, przyspieszenie procesów wydawania pozwoleń, usuwanie zaległości w przyłączaniu do sieci, reforma rządowych mechanizmów aukcyjnych dla projektów związanych z energią odnawialną oraz dywersyfikacja globalnych łańcuchów dostaw. Silne zaangażowanie na rzecz inkluzywności i aktywnego uczestnictwa gospodarek rozwijających się musi leżeć u podstaw tych wysiłków. IRENA i GRA demonstrują to zaangażowanie poprzez współpracę nad rocznymi raportami zleconymi przez Prezydencję COP28 w celu monitorowania postępów w realizacji globalnego celu potrojenia i ułatwienia transformacji energetycznej.
Musimy jednak działać szybciej, zwłaszcza jeśli chcemy zapewnić sprawiedliwy podział postępów na całym świecie. Podczas gdy moc energii odnawialnej wzrosła o 473 gigawaty w 2023 r., korzyści ekonomiczne wynikające z transformacji energetycznej nie dotarły do każdego kraju. Co ciekawe, 83% tych wzrostów koncentrowało się w Chinach, Unii Europejskiej i Stanach Zjednoczonych, pozostawiając w tyle wiele krajów Globalnego Południa.
W rzeczywistości przejście na odnawialne źródła energii jest alarmująco powolne w wielu częściach świata. Szanse na sprostanie wyzwaniom związanym z rozwojem i dostępem do energii elektrycznej w Afryce Subsaharyjskiej, gdzie ponad 500 milionów ludzi wciąż nie ma dostępu do energii elektrycznej, są marnowane. Ta powolna transformacja może być w dużej mierze przypisana brakowi przystępnego finansowania, odpowiedniego planowania oraz ram politycznych i rynkowych niezbędnych do wspierania przyjęcia energii odnawialnej. Co znamienne, publiczne dotacje na paliwa kopalne osiągnęły w 2022 r. poziom 1,3 bln USD - mniej więcej tyle, ile wynoszą roczne inwestycje potrzebne do potrojenia mocy odnawialnych źródeł energii do 2030 r.
Krytycznym pierwszym krokiem w kierunku wspierania większej współpracy publiczno-prywatnej w dążeniu do ambitnych celów COP28 jest reforma globalnej architektury finansowej. Na przykład Afryka stanowi 17% światowej populacji, ale otrzymała mniej niż 2% globalnych inwestycji w energię odnawialną w ciągu ostatnich dwóch dekad, co podkreśla potrzebę obniżenia kosztów kapitałowych i przyciągnięcia prywatnych inwestorów. Rozwijanie grup przemysłowych i inicjowanie programów dotacji może również pomóc w tworzeniu środowisk sprzyjających innowacjom i partnerstwom prywatno-publicznym.
Niedawne zobowiązania światowych przywódców dają promyk nadziei. Na przykład afrykańscy przywódcy na szczycie klimatycznym Afryki we wrześniu 2023 r. w Nairobi zobowiązali się do zwiększenia mocy odnawialnej kontynentu do co najmniej 300 gigawatów do 2030 roku. Wysiłek ten ma na celu zmniejszenie ubóstwa energetycznego i zwiększenie globalnej podaży opłacalnej czystej energii nadającej się do użytku przemysłowego.
Według słów kenijskiego prezydenta Williama Ruto - kluczowego orędownika porozumienia z Nairobi - dzisiejszy kryzys energetyczny jest „sygnałem alarmowym, że paliwa kopalne są przeciwieństwem wolności, a jednak świat stał się ich kajdankami. Musimy uwolnić się z tych łańcuchów.” W tym celu Ruto założył Accelerated Partnership for Renewables in Africa - międzynarodowy sojusz rządów i interesariuszy pod przewodnictwem Afryki, którego celem jest przyspieszenie wdrażania energii odnawialnej, zwiększenie dostępu, promowanie ekologicznej industrializacji oraz wzmocnienie odporności gospodarczej i społecznej.
Rządy i liderzy biznesu powinni wykorzystać obecną dynamikę polityczną do wspierania współpracy między decydentami a prywatnymi inwestorami. W miarę jak rządy opracowują odpowiednie ramy polityczne i rynkowe, aby ułatwić przejście na odnawialne źródła energii, sektor prywatny - historycznie odpowiedzialny za 86% globalnych inwestycji w energię odnawialną - jest gotowy do przewodzenia. Razem możemy osiągnąć czystą, bezpieczną i sprawiedliwą przyszłość energetyczną. Ale aby zrealizować tę wizję, musimy działać szybko.
Z angielskiego przetłumaczyła Marz McNamer
ABU DHABI/BRUKSELA - Gdy cały świat doświadczył w zeszłym roku rekordowych temperatur, Sekretarz Generalny ONZ António Guterresoświadczył: „Musimy zamienić rok płonących upałów w rok płonących ambicji.” Aby jednak odejść od paliw kopalnych i odblokować korzyści ekonomiczne wynikające z zielonej transformacji - takie jak tworzenie miejsc pracy i powszechny dostęp do czystej energii - liderzy branży i decydenci polityczni muszą współpracować, aby przełożyć zobowiązania podjęte na Konferencji ONZ w sprawie Zmian Klimatu w Dubaju (COP28) na rzeczywiste gigawaty energii odnawialnej.
Konferencja COP28 stanowiła historyczny punkt zwrotny w walce ze zmianami klimatu. Zgromadzeni wokół konsensusu z ZEA światowi przywódcy zobowiązali się do odejścia od paliw kopalnych, zgadzając się na potrojenie mocy odnawialnych źródeł energii do co najmniej 11 000 gigawatów i podwojenie efektywności energetycznej do 2030 roku.
Jednak same ambicje nie wystarczą, aby osiągnąć te cele i ograniczyć globalne ocieplenie do 1,5° Celsjusza. Rządy muszą inwestować w dojrzałe, konkurencyjne cenowo technologie odnawialne, które można szybko wdrożyć na dużą skalę. W połączeniu z długotrwałym magazynowaniem energii, zielonym wodorem i optymalizacją systemu, technologie te stanowią najbardziej niezawodny i elastyczny sposób na przyspieszenie transformacji energetycznej.
Odnawialne źródła energii bez wątpienia będą kształtować globalny krajobraz energetyczny w nadchodzących latach. Oczekuje się, że zarówno energia słoneczna, jak i wiatrowa znacznie wzrosną, a energia wodna będzie stanowić podstawę elastyczności sieci. W rezultacie, odnawialne źródła energii mają szansę stać się dominującym źródłem energii elektrycznej w XXI wieku.
Jednak jak zauważono we wspólnym raporcie opublikowanym przez Międzynarodową Agencję Energii Odnawialnej (IRENA) i Global Renewables Alliance (GRA) przed COP28, potrojenie mocy odnawialnych źródeł energii będzie wymagało współpracy między sektorem prywatnym i publicznym. Partnerstwa powinny koncentrować się na inicjatywach, które przynoszą natychmiastowe rezultaty, jak mobilizacja taniego finansowania, przyspieszenie procesów wydawania pozwoleń, usuwanie zaległości w przyłączaniu do sieci, reforma rządowych mechanizmów aukcyjnych dla projektów związanych z energią odnawialną oraz dywersyfikacja globalnych łańcuchów dostaw. Silne zaangażowanie na rzecz inkluzywności i aktywnego uczestnictwa gospodarek rozwijających się musi leżeć u podstaw tych wysiłków. IRENA i GRA demonstrują to zaangażowanie poprzez współpracę nad rocznymi raportami zleconymi przez Prezydencję COP28 w celu monitorowania postępów w realizacji globalnego celu potrojenia i ułatwienia transformacji energetycznej.
Musimy jednak działać szybciej, zwłaszcza jeśli chcemy zapewnić sprawiedliwy podział postępów na całym świecie. Podczas gdy moc energii odnawialnej wzrosła o 473 gigawaty w 2023 r., korzyści ekonomiczne wynikające z transformacji energetycznej nie dotarły do każdego kraju. Co ciekawe, 83% tych wzrostów koncentrowało się w Chinach, Unii Europejskiej i Stanach Zjednoczonych, pozostawiając w tyle wiele krajów Globalnego Południa.
BLACK FRIDAY SALE: Subscribe for as little as $34.99
Subscribe now to gain access to insights and analyses from the world’s leading thinkers – starting at just $34.99 for your first year.
Subscribe Now
W rzeczywistości przejście na odnawialne źródła energii jest alarmująco powolne w wielu częściach świata. Szanse na sprostanie wyzwaniom związanym z rozwojem i dostępem do energii elektrycznej w Afryce Subsaharyjskiej, gdzie ponad 500 milionów ludzi wciąż nie ma dostępu do energii elektrycznej, są marnowane. Ta powolna transformacja może być w dużej mierze przypisana brakowi przystępnego finansowania, odpowiedniego planowania oraz ram politycznych i rynkowych niezbędnych do wspierania przyjęcia energii odnawialnej. Co znamienne, publiczne dotacje na paliwa kopalne osiągnęły w 2022 r. poziom 1,3 bln USD - mniej więcej tyle, ile wynoszą roczne inwestycje potrzebne do potrojenia mocy odnawialnych źródeł energii do 2030 r.
Krytycznym pierwszym krokiem w kierunku wspierania większej współpracy publiczno-prywatnej w dążeniu do ambitnych celów COP28 jest reforma globalnej architektury finansowej. Na przykład Afryka stanowi 17% światowej populacji, ale otrzymała mniej niż 2% globalnych inwestycji w energię odnawialną w ciągu ostatnich dwóch dekad, co podkreśla potrzebę obniżenia kosztów kapitałowych i przyciągnięcia prywatnych inwestorów. Rozwijanie grup przemysłowych i inicjowanie programów dotacji może również pomóc w tworzeniu środowisk sprzyjających innowacjom i partnerstwom prywatno-publicznym.
Niedawne zobowiązania światowych przywódców dają promyk nadziei. Na przykład afrykańscy przywódcy na szczycie klimatycznym Afryki we wrześniu 2023 r. w Nairobi zobowiązali się do zwiększenia mocy odnawialnej kontynentu do co najmniej 300 gigawatów do 2030 roku. Wysiłek ten ma na celu zmniejszenie ubóstwa energetycznego i zwiększenie globalnej podaży opłacalnej czystej energii nadającej się do użytku przemysłowego.
Według słów kenijskiego prezydenta Williama Ruto - kluczowego orędownika porozumienia z Nairobi - dzisiejszy kryzys energetyczny jest „sygnałem alarmowym, że paliwa kopalne są przeciwieństwem wolności, a jednak świat stał się ich kajdankami. Musimy uwolnić się z tych łańcuchów.” W tym celu Ruto założył Accelerated Partnership for Renewables in Africa - międzynarodowy sojusz rządów i interesariuszy pod przewodnictwem Afryki, którego celem jest przyspieszenie wdrażania energii odnawialnej, zwiększenie dostępu, promowanie ekologicznej industrializacji oraz wzmocnienie odporności gospodarczej i społecznej.
Rządy i liderzy biznesu powinni wykorzystać obecną dynamikę polityczną do wspierania współpracy między decydentami a prywatnymi inwestorami. W miarę jak rządy opracowują odpowiednie ramy polityczne i rynkowe, aby ułatwić przejście na odnawialne źródła energii, sektor prywatny - historycznie odpowiedzialny za 86% globalnych inwestycji w energię odnawialną - jest gotowy do przewodzenia. Razem możemy osiągnąć czystą, bezpieczną i sprawiedliwą przyszłość energetyczną. Ale aby zrealizować tę wizję, musimy działać szybko.
Z angielskiego przetłumaczyła Marz McNamer