LONDYN - W swoim przemówieniu na Sorbonie pod koniec kwietnia, prezydent Francji Emmanuel Macron zasugerował, że europejscy przywódcy powinni rozważyć rozszerzenie mandatu Europejskiego Banku Centralnego o cele w zakresie dekarbonizacji. Jego propozycja została w większości zignorowana; dla wielu wydaje się ona zbyt radykalna, by warto było o niej dyskutować. W rzeczywistości jednak nie jest ona wcale zbyt radykalna, a jej zignorowanie oznaczałoby poważną utratę szansy.
Mandat EBC w zakresie stabilności cen, podobnie jak jego niezależność, zawsze był uważany za „nietykalny.” Dążenie do stabilności cen nie odbywa się jednak w próżni. Uznaje to Traktat z Maastricht, który ustanowił ramy prawne europejskiej unii walutowej. Chociaż traktat stanowi, że głównym celem EBC musi być utrzymanie stabilności cen, nakazuje również, że „bez uszczerbku dla” tego celu, EBC powinien wspierać szerszą politykę gospodarczą Unii Europejskiej, mając „na uwadze przyczynianie się do osiągnięcia” celów bloku.
Zawsze było to interpretowane jako mandat hierarchiczny: stabilność cen jest najważniejsza, ale inne cele - takie jak zatrudnienie i stabilność finansowa - również powinny być realizowane. Tak więc, kiedy EBC zasugerował w swoim przeglądzie strategii z 2021 r., że włączy „kwestie zmian klimatu” do swoich ram polityki, działał przy założeniu, że klimat będzie drugorzędny w stosunku do stabilności cen.
Ale co się dzieje, gdy cele EBC kolidują ze sobą? Dążenie do stabilności cen może przecież wiązać się z kompromisami. Jednak obecnie nie ma ustalonej procedury EBC dotyczącej ustalania polityki pieniężnej, gdy dążenie do stabilności cen koliduje z innymi priorytetami UE. Prowokacyjna propozycja Macrona powinna zmusić europejskich przywódców do zmierzenia się z tą luką - począwszy od następnego przeglądu strategii EBC, zaplanowanego na przyszły rok.
EBC nie jest osamotniony. Czysto inflacyjne banki centralne (takie jak Bank Anglii lub banki centralne krajów skandynawskich) oraz amerykańska Rezerwa Federalna (która ma podwójny mandat) stoją w obliczu tego samego rodzaju kompromisów. Te banki centralne realizują swoje cele inflacyjne w perspektywie średnioterminowej, ale dopuszczają pewne rozbieżności w krótkim okresie, właśnie w celu uniknięcia lub zmniejszenia kosztów przejściowych, takich jak utrata zatrudnienia lub produkcji. Jak powiedział kiedyś były gubernator BoE Mervyn King: „cel inflacyjny to nie wariat inflacyjny.”
Jednak - podobnie jak w przypadku EBC - te banki centralne mogą potrzebować bardziej zniuansowanego i elastycznego podejścia. W szczególności, gdy szybki powrót inflacji do celu może wiązać się z dużymi kosztami - pod względem zatrudnienia, stabilności finansowej i wysiłków na rzecz walki ze zmianami klimatu - rozsądne może być wydłużenie horyzontu czasowego banku centralnego. W tym celu należałoby sformułować formalne kryteria powiązania kosztów z horyzontem czasowym.
Rozliczenie transformacji klimatycznej nie będzie łatwe. Rozważmy wpływ ograniczeń regulacyjnych na wykorzystanie technologii paliw kopalnych - kluczowego elementu strategii zerowego netto. Działają one podobnie jak ograniczenia podaży wynikające z zakłóceń w łańcuchu dostaw lub wstrząsów geopolitycznych, przesuwając krzywą podaży w lewo i czyniąc ją bardziej stromą.
W takich okolicznościach zmiany popytu mogą prowadzić do zmienności cen, a polityka pieniężna ukierunkowana na inflację może niekorzystnie wpływać na zatrudnienie. W każdym razie, gdy inflacja jest spowodowana czynnikami podażowymi, wpływ polityki pieniężnej jest ograniczony, więc inne instrumenty muszą być stosowane w celu złagodzenia ograniczeń.
Chociaż główne modele makroekonomiczne zakładają, że polityka pieniężna nie wpływa na produkt potencjalny, dowody empiryczne sugerują, że gwałtowne podwyżki stóp procentowych mogą zmniejszyć inwestycje w sektorach, które są postrzegane jako bardziej ryzykowne, nawet jeśli mogą okazać się bardziej produktywne na dłuższą metę. Być może najważniejsze w naszym przykładzie są inwestycje w badania i rozwój w zakresie zielonych technologii, które wymagają ogromnych początkowych inwestycji. Decydenci monetarni muszą zatem zapewnić, że wysiłki zmierzające do osiągnięcia celu inflacyjnego nie utrudniają takich inwestycji.
Podczas gdy inwestycje w zielone technologie mogą być wspierane za pomocą instrumentów finansowych i fiskalnych, pozostają one wrażliwe na warunki finansowe. Tak więc, jeśli banki centralne zaostrzą te warunki, aby kontrolować inflację w krótkim okresie, ryzykują osłabieniem produktywności i zrównoważonego rozwoju, a nawet napędzaniem inflacji w dłuższej perspektywie. W końcu gospodarka, która jest mniej produktywna i bardziej narażona zarówno na ograniczenia podaży, jak i zagrożenia klimatyczne, będzie bardziej podatna na inflację. Oczywiście opóźnianie interwencji antyinflacyjnych wiąże się również z kosztami. Należy znaleźć właściwą równowagę.
Nie jest to ezoteryczny temat do dyskusji między ekonomistami akademickimi, ale poważne wyzwanie praktyczne, z którym banki centralne będą musiały się zmierzyć w nadchodzących dziesięcioleciach. Ponieważ zielona transformacja wiąże się z przywróceniem równowagi produkcji z dala od „brudnych” procesów, prawdopodobnie będzie charakteryzować się tymczasową presją inflacyjną. Banki centralne muszą zapewnić, że ich reakcja nie wzmocni zakłóceń i nie zwiększy kosztów produkcji.
Zdając sobie z tego sprawę, niektóre banki centralne włączyły już elastyczność do sposobu, w jaki podchodzą do swoich mandatów. Teraz jednak muszą one zoperacjonalizować tę elastyczność, opracowując przejrzyste i oparte na badaniach ramy zarządzania kosztami i korzyściami inflacji oraz innymi celami. Sugestia Macrona powinna zapoczątkować ten proces.
Z angielskiego przetłumaczyła Marz McNamer
LONDYN - W swoim przemówieniu na Sorbonie pod koniec kwietnia, prezydent Francji Emmanuel Macron zasugerował, że europejscy przywódcy powinni rozważyć rozszerzenie mandatu Europejskiego Banku Centralnego o cele w zakresie dekarbonizacji. Jego propozycja została w większości zignorowana; dla wielu wydaje się ona zbyt radykalna, by warto było o niej dyskutować. W rzeczywistości jednak nie jest ona wcale zbyt radykalna, a jej zignorowanie oznaczałoby poważną utratę szansy.
Mandat EBC w zakresie stabilności cen, podobnie jak jego niezależność, zawsze był uważany za „nietykalny.” Dążenie do stabilności cen nie odbywa się jednak w próżni. Uznaje to Traktat z Maastricht, który ustanowił ramy prawne europejskiej unii walutowej. Chociaż traktat stanowi, że głównym celem EBC musi być utrzymanie stabilności cen, nakazuje również, że „bez uszczerbku dla” tego celu, EBC powinien wspierać szerszą politykę gospodarczą Unii Europejskiej, mając „na uwadze przyczynianie się do osiągnięcia” celów bloku.
Zawsze było to interpretowane jako mandat hierarchiczny: stabilność cen jest najważniejsza, ale inne cele - takie jak zatrudnienie i stabilność finansowa - również powinny być realizowane. Tak więc, kiedy EBC zasugerował w swoim przeglądzie strategii z 2021 r., że włączy „kwestie zmian klimatu” do swoich ram polityki, działał przy założeniu, że klimat będzie drugorzędny w stosunku do stabilności cen.
Ale co się dzieje, gdy cele EBC kolidują ze sobą? Dążenie do stabilności cen może przecież wiązać się z kompromisami. Jednak obecnie nie ma ustalonej procedury EBC dotyczącej ustalania polityki pieniężnej, gdy dążenie do stabilności cen koliduje z innymi priorytetami UE. Prowokacyjna propozycja Macrona powinna zmusić europejskich przywódców do zmierzenia się z tą luką - począwszy od następnego przeglądu strategii EBC, zaplanowanego na przyszły rok.
EBC nie jest osamotniony. Czysto inflacyjne banki centralne (takie jak Bank Anglii lub banki centralne krajów skandynawskich) oraz amerykańska Rezerwa Federalna (która ma podwójny mandat) stoją w obliczu tego samego rodzaju kompromisów. Te banki centralne realizują swoje cele inflacyjne w perspektywie średnioterminowej, ale dopuszczają pewne rozbieżności w krótkim okresie, właśnie w celu uniknięcia lub zmniejszenia kosztów przejściowych, takich jak utrata zatrudnienia lub produkcji. Jak powiedział kiedyś były gubernator BoE Mervyn King: „cel inflacyjny to nie wariat inflacyjny.”
Jednak - podobnie jak w przypadku EBC - te banki centralne mogą potrzebować bardziej zniuansowanego i elastycznego podejścia. W szczególności, gdy szybki powrót inflacji do celu może wiązać się z dużymi kosztami - pod względem zatrudnienia, stabilności finansowej i wysiłków na rzecz walki ze zmianami klimatu - rozsądne może być wydłużenie horyzontu czasowego banku centralnego. W tym celu należałoby sformułować formalne kryteria powiązania kosztów z horyzontem czasowym.
BLACK FRIDAY SALE: Subscribe for as little as $34.99
Subscribe now to gain access to insights and analyses from the world’s leading thinkers – starting at just $34.99 for your first year.
Subscribe Now
Rozliczenie transformacji klimatycznej nie będzie łatwe. Rozważmy wpływ ograniczeń regulacyjnych na wykorzystanie technologii paliw kopalnych - kluczowego elementu strategii zerowego netto. Działają one podobnie jak ograniczenia podaży wynikające z zakłóceń w łańcuchu dostaw lub wstrząsów geopolitycznych, przesuwając krzywą podaży w lewo i czyniąc ją bardziej stromą.
W takich okolicznościach zmiany popytu mogą prowadzić do zmienności cen, a polityka pieniężna ukierunkowana na inflację może niekorzystnie wpływać na zatrudnienie. W każdym razie, gdy inflacja jest spowodowana czynnikami podażowymi, wpływ polityki pieniężnej jest ograniczony, więc inne instrumenty muszą być stosowane w celu złagodzenia ograniczeń.
Chociaż główne modele makroekonomiczne zakładają, że polityka pieniężna nie wpływa na produkt potencjalny, dowody empiryczne sugerują, że gwałtowne podwyżki stóp procentowych mogą zmniejszyć inwestycje w sektorach, które są postrzegane jako bardziej ryzykowne, nawet jeśli mogą okazać się bardziej produktywne na dłuższą metę. Być może najważniejsze w naszym przykładzie są inwestycje w badania i rozwój w zakresie zielonych technologii, które wymagają ogromnych początkowych inwestycji. Decydenci monetarni muszą zatem zapewnić, że wysiłki zmierzające do osiągnięcia celu inflacyjnego nie utrudniają takich inwestycji.
Podczas gdy inwestycje w zielone technologie mogą być wspierane za pomocą instrumentów finansowych i fiskalnych, pozostają one wrażliwe na warunki finansowe. Tak więc, jeśli banki centralne zaostrzą te warunki, aby kontrolować inflację w krótkim okresie, ryzykują osłabieniem produktywności i zrównoważonego rozwoju, a nawet napędzaniem inflacji w dłuższej perspektywie. W końcu gospodarka, która jest mniej produktywna i bardziej narażona zarówno na ograniczenia podaży, jak i zagrożenia klimatyczne, będzie bardziej podatna na inflację. Oczywiście opóźnianie interwencji antyinflacyjnych wiąże się również z kosztami. Należy znaleźć właściwą równowagę.
Nie jest to ezoteryczny temat do dyskusji między ekonomistami akademickimi, ale poważne wyzwanie praktyczne, z którym banki centralne będą musiały się zmierzyć w nadchodzących dziesięcioleciach. Ponieważ zielona transformacja wiąże się z przywróceniem równowagi produkcji z dala od „brudnych” procesów, prawdopodobnie będzie charakteryzować się tymczasową presją inflacyjną. Banki centralne muszą zapewnić, że ich reakcja nie wzmocni zakłóceń i nie zwiększy kosztów produkcji.
Zdając sobie z tego sprawę, niektóre banki centralne włączyły już elastyczność do sposobu, w jaki podchodzą do swoich mandatów. Teraz jednak muszą one zoperacjonalizować tę elastyczność, opracowując przejrzyste i oparte na badaniach ramy zarządzania kosztami i korzyściami inflacji oraz innymi celami. Sugestia Macrona powinna zapoczątkować ten proces.
Z angielskiego przetłumaczyła Marz McNamer