KIGALI – De fintech-revolutie raast door Afrika, en creëert rijkdom en kansen van Caïro tot Kaapstad. Maar net als de bredere techsector lijdt de fintech-industrie aan een fundamentele zwakte: er zijn te weinig vrouwen.
Afrika heeft op dit gebied wel iets om trots op te zijn: het aandeel fintech-bedrijven dat is opgericht door vrouwen is twee keer zo hoog als het wereldwijde gemiddelde. Helaas is het nog steeds maar 3,2 procent. Bovendien is dertig procent van de tech-professionals in Afrika bezuiden de Sahara vrouw, maar het aandeel vrouwen in fintech blijft ver onder het gemiddelde van de sector.
Dit betekent niet dat fintech geen impact heeft gehad op vrouwen. Integendeel, het heeft de financiële inclusie voor Afrikaanse vrouwen in rap tempo versneld, van particulieren die hun huishoudfinanciën willen formaliseren tot kleine bedrijven waarvan de eigenaren willen uitbreiden. In Rwanda zorgden fintech-platforms tussen 2012 en 2016 bijvoorbeeld voor een toename van 27 procent in de toegang van vrouwen tot financiële diensten. In Kenia heeft mobiel bankieren de algehele financiële inclusie verhoogd van slechts 26 procent in 2006 naar 84 procent in 2021.
Maar Afrika heeft nog een lange weg te gaan. In 2020 had slechts 37 procent van de vrouwen in Afrika bezuiden de Sahara een bankrekening, vergeleken met 48 procent van de mannen.
Het probleem blijft zelfs bestaan in Rwanda, een regionale leider op het gebied van gendergelijkheid. In 2008 was Rwanda het eerste land ter wereld waar een parlement met een vrouwelijke meerderheid werd gekozen, en vandaag de dag heeft het land een van de hoogste percentages vrouwenparticipatie in de politiek en in de beroepsbevolking ter wereld. Maar ondanks de vooruitgang op het gebied van financiële inclusie die fintech mogelijk heeft gemaakt, heeft ruim driekwart van de Rwandese vrouwen nog steeds geen toegang tot een bankrekening.
Het onvermogen om toegang te krijgen tot financiële diensten zet bedrijfseigenaren op een aanzienlijke achterstand. Volgens de Wereldbank hebben kleine en middelgrote ondernemingen in Afrika die in handen zijn van vrouwen – een aanzienlijk deel van alle kleine en middelgrote ondernemingen – te maken met een kredietkloof van 42 miljard dollar. Dit beperkt hun mogelijkheden om uit te breiden en banen te creëren.
Access every new PS commentary, our entire On Point suite of subscriber-exclusive content – including Longer Reads, Insider Interviews, Big Picture/Big Question, and Say More – and the full PS archive.
Subscribe Now
Met flexibele, innovatieve en doelgerichte oplossingen kunnen fintech-bedrijven deze kloof helpen dichten. Een van de redenen waarom vrouwen moeite hebben om toegang te krijgen tot financiering is dat ze geen financiële geschiedenis of kredietverleden hebben – de basis van de traditionele beoordeling van kredietwaardigheid. Maar fintechbedrijven kunnen dit probleem vermijden door alternatieve gegevensbronnen te gebruiken, zoals het gebruik van mobiele telefoons en sociale media, waarvan is aangetoond dat ze nauwkeurige beoordelingen van de kredietwaardigheid ondersteunen. Deze benaderingen moeten uiteraard in evenwicht zijn met robuuste privacy- en encryptieoplossingen, zodat het vertrouwen tussen kredietgever en kredietnemer gewaarborgd blijft.
Een andere veel voorkomende barrière voor financiële inclusie – vooral in plattelandsgebieden – is het gebrek aan documentatie, zoals door de overheid uitgegeven identiteitsbewijzen of adresbewijzen, die nodig zijn om traditionele bankrekeningen te openen en toegang te krijgen tot krediet. Maar fintech-bedrijven kunnen vrouwen toegang geven tot financiële diensten via hun mobiele telefoon, door gebruik te maken van digitale technologieën voor identiteitsverificatie, zoals biometrische authenticatie.
Fintech-bedrijven kunnen ook financiële producten ontwikkelen die zijn toegesneden op de behoeften van mensen die doorgaans zijn uitgesloten van het formele financiële systeem. Zo heeft het Oegandese bedrijf Ensibuuko, in samenwerking met commerciële en non-profitorganisaties, een innovatief systeem van digitaal krediet ontworpen, speciaal voor boeren. Aangezien landbouw de sector is waarin de meeste Afrikaanse vrouwen actief zijn, zouden dergelijke initiatieven een grote bijdrage kunnen leveren aan het dichten van de genderkloof.
Maar als de fintech-industrie zich verder wil uitbreiden en de financiële inclusie wil versterken, dan moet ze niet alleen vrouwen bedienen, maar hen er ook bij betrekken. Dit zou ten goede komen aan vrouwelijke werknemers, de sector als geheel en veel van haar klanten. Vrouwelijke investeerders investeren twee keer zo vaak in bedrijven die eigendom zijn van vrouwen dan hun mannelijke tegenhangers, en vrouwen zijn wellicht beter toegerust om fintech-diensten te ontwerpen en te leveren aan vrouwelijke klanten.
Feit is dat vrouwen beter worden bediend door instellingen waar vrouwen de macht hebben. Dit geldt voor elke sector of dienst: zoals een recent Nature-artikel aangaf, draagt het feit dat vrouwen ontbreken in beleids- en budgetteringsbeslissingen met betrekking tot de gezondheidszorg waarschijnlijk bij aan de onderfinanciering van gezondheidskwesties waar vrouwen mee te maken hebben. Bij fintech is dat niet anders.
De uitdaging zal nu zijn om de participatie – en het leiderschap – van vrouwen in de fintech-sector te ondersteunen. Of het nu in de directiekamer is of op de boerderij, vrouwen moeten de toekomst van de Afrikaanse financiële sector helpen vormgeven.
To have unlimited access to our content including in-depth commentaries, book reviews, exclusive interviews, PS OnPoint and PS The Big Picture, please subscribe
Israeli Prime Minister Binyamin Netanyahu's decision to fire the country's internal security chief has raised suspicions, given that the move comes just after the launch of an investigation into a new scandal involving his own aides. Israelis are right to worry that they could now be heading for a constitutional crisis.
explains the latest scandal to hit Israel's increasingly illiberal, norm-breaking government.
The Global South is increasingly at risk of growing old before becoming rich, which implies huge social and economic costs. To avert this outcome, the Hevolution Foundation, a nonprofit backed by the Saudi royal family, has begun to support research focused on lengthening healthspans – the period of life spent in good health.
explains why increasing “healthspans” to match lifespans is a moral and economic imperative.
KIGALI – De fintech-revolutie raast door Afrika, en creëert rijkdom en kansen van Caïro tot Kaapstad. Maar net als de bredere techsector lijdt de fintech-industrie aan een fundamentele zwakte: er zijn te weinig vrouwen.
Afrika heeft op dit gebied wel iets om trots op te zijn: het aandeel fintech-bedrijven dat is opgericht door vrouwen is twee keer zo hoog als het wereldwijde gemiddelde. Helaas is het nog steeds maar 3,2 procent. Bovendien is dertig procent van de tech-professionals in Afrika bezuiden de Sahara vrouw, maar het aandeel vrouwen in fintech blijft ver onder het gemiddelde van de sector.
Dit betekent niet dat fintech geen impact heeft gehad op vrouwen. Integendeel, het heeft de financiële inclusie voor Afrikaanse vrouwen in rap tempo versneld, van particulieren die hun huishoudfinanciën willen formaliseren tot kleine bedrijven waarvan de eigenaren willen uitbreiden. In Rwanda zorgden fintech-platforms tussen 2012 en 2016 bijvoorbeeld voor een toename van 27 procent in de toegang van vrouwen tot financiële diensten. In Kenia heeft mobiel bankieren de algehele financiële inclusie verhoogd van slechts 26 procent in 2006 naar 84 procent in 2021.
Maar Afrika heeft nog een lange weg te gaan. In 2020 had slechts 37 procent van de vrouwen in Afrika bezuiden de Sahara een bankrekening, vergeleken met 48 procent van de mannen.
Het probleem blijft zelfs bestaan in Rwanda, een regionale leider op het gebied van gendergelijkheid. In 2008 was Rwanda het eerste land ter wereld waar een parlement met een vrouwelijke meerderheid werd gekozen, en vandaag de dag heeft het land een van de hoogste percentages vrouwenparticipatie in de politiek en in de beroepsbevolking ter wereld. Maar ondanks de vooruitgang op het gebied van financiële inclusie die fintech mogelijk heeft gemaakt, heeft ruim driekwart van de Rwandese vrouwen nog steeds geen toegang tot een bankrekening.
Het onvermogen om toegang te krijgen tot financiële diensten zet bedrijfseigenaren op een aanzienlijke achterstand. Volgens de Wereldbank hebben kleine en middelgrote ondernemingen in Afrika die in handen zijn van vrouwen – een aanzienlijk deel van alle kleine en middelgrote ondernemingen – te maken met een kredietkloof van 42 miljard dollar. Dit beperkt hun mogelijkheden om uit te breiden en banen te creëren.
Introductory Offer: Save 30% on PS Digital
Access every new PS commentary, our entire On Point suite of subscriber-exclusive content – including Longer Reads, Insider Interviews, Big Picture/Big Question, and Say More – and the full PS archive.
Subscribe Now
Met flexibele, innovatieve en doelgerichte oplossingen kunnen fintech-bedrijven deze kloof helpen dichten. Een van de redenen waarom vrouwen moeite hebben om toegang te krijgen tot financiering is dat ze geen financiële geschiedenis of kredietverleden hebben – de basis van de traditionele beoordeling van kredietwaardigheid. Maar fintechbedrijven kunnen dit probleem vermijden door alternatieve gegevensbronnen te gebruiken, zoals het gebruik van mobiele telefoons en sociale media, waarvan is aangetoond dat ze nauwkeurige beoordelingen van de kredietwaardigheid ondersteunen. Deze benaderingen moeten uiteraard in evenwicht zijn met robuuste privacy- en encryptieoplossingen, zodat het vertrouwen tussen kredietgever en kredietnemer gewaarborgd blijft.
Een andere veel voorkomende barrière voor financiële inclusie – vooral in plattelandsgebieden – is het gebrek aan documentatie, zoals door de overheid uitgegeven identiteitsbewijzen of adresbewijzen, die nodig zijn om traditionele bankrekeningen te openen en toegang te krijgen tot krediet. Maar fintech-bedrijven kunnen vrouwen toegang geven tot financiële diensten via hun mobiele telefoon, door gebruik te maken van digitale technologieën voor identiteitsverificatie, zoals biometrische authenticatie.
Fintech-bedrijven kunnen ook financiële producten ontwikkelen die zijn toegesneden op de behoeften van mensen die doorgaans zijn uitgesloten van het formele financiële systeem. Zo heeft het Oegandese bedrijf Ensibuuko, in samenwerking met commerciële en non-profitorganisaties, een innovatief systeem van digitaal krediet ontworpen, speciaal voor boeren. Aangezien landbouw de sector is waarin de meeste Afrikaanse vrouwen actief zijn, zouden dergelijke initiatieven een grote bijdrage kunnen leveren aan het dichten van de genderkloof.
Maar als de fintech-industrie zich verder wil uitbreiden en de financiële inclusie wil versterken, dan moet ze niet alleen vrouwen bedienen, maar hen er ook bij betrekken. Dit zou ten goede komen aan vrouwelijke werknemers, de sector als geheel en veel van haar klanten. Vrouwelijke investeerders investeren twee keer zo vaak in bedrijven die eigendom zijn van vrouwen dan hun mannelijke tegenhangers, en vrouwen zijn wellicht beter toegerust om fintech-diensten te ontwerpen en te leveren aan vrouwelijke klanten.
Feit is dat vrouwen beter worden bediend door instellingen waar vrouwen de macht hebben. Dit geldt voor elke sector of dienst: zoals een recent Nature-artikel aangaf, draagt het feit dat vrouwen ontbreken in beleids- en budgetteringsbeslissingen met betrekking tot de gezondheidszorg waarschijnlijk bij aan de onderfinanciering van gezondheidskwesties waar vrouwen mee te maken hebben. Bij fintech is dat niet anders.
De uitdaging zal nu zijn om de participatie – en het leiderschap – van vrouwen in de fintech-sector te ondersteunen. Of het nu in de directiekamer is of op de boerderij, vrouwen moeten de toekomst van de Afrikaanse financiële sector helpen vormgeven.
Vertaling: Menno Grootveld