debeni1_BAY ISMOYOAFP via Getty Images_maternalhealthwomanhospitalpregnant Bay Ismoyo/AFP via Getty Images

Het beschermen van vrouwen tijdens een pandemie

BANGKOK – Een maand geleden haastte Sheuly zich naar een ziekenhuis in Dhaka, omdat zij een noodbehandeling nodig had. De 25-jarige vrouw uit Bangladesh was zojuist thuis bevallen – omdat zij dacht dat dat een veiliger plek zou zijn dan het ziekenhuis tijdens een pandemie. Maar toen zij last begon te krijgen van post-natale bloedingen – wereldwijd een van de meest voorkomende oorzaken van moedersterfte – was het vermijden van blootstelling aan COVID-19 helemaal niet meer belangrijk voor haar. Hetzelfde gold voor Majufa Akter, de vroedvrouw die in actie kwam en Sheuly’s leven redde, ondanks het feit dat ze nog geen adequate persoonlijke beschermingsmiddelen had ontvangen.

Bevallen is een intens moment in het leven van een vrouw, onder alle omstandigheden. Bevallen tijdens een pandemie voegt aan deze ervaring een nieuwe vorm van stress toe. Moeders weten niet of ze naar ziekenhuizen moeten gaan – waar ze bang zijn te worden blootgesteld aan het coronavirus, personeelstekorten, of te worden gescheiden van hun partners – of dat ze beter thuis kunnen bevallen, waar eventuele medische complicaties dikwijls veel riskanter zijn. Dit is slechts één voorbeeld van hoe het imperatief van het in toom houden van de COVID-19-pandemie de verstrekking van essentiële gezondheidszorgdiensten compliceert – en met name vrouwen bijzonder kwetsbaar maakt.

In de hele wereld zijn, als gezondheidszorgsystemen overbelast raken, de diensten voor vrouwen dikwijls de diensten die daar het eerst last van hebben, wat leidt tot grotere moeder- en kindsterfte. Om de risicoʼs te illustreren hebben we de mogelijke impact van de pandemie op drie belangrijke seksuele en reproductieve gezondheidszorgdiensten gemodelleerd: geboorten waarbij sprake is van de assistentie van ervaren aanbieders van gezondheidszorgdiensten, zoals vroedvrouwen; geboorten die plaatsvinden in gezondheidszorgfaciliteiten; en toegang tot anti-conceptie.

Hoewel de beperkte toegang tot seksuele en reproductieve gezondheidszorgdiensten een probleem is in veel delen van de wereld, inclusief ontwikkelde landen als de Verenigde Staten, hebben we onze analyse gericht op 14 landen in de regio Azië-Pacific die bijzonder kwetsbaar zijn: Afghanistan, Bangladesh, Bhoetan, Cambodja, India, Indonesië, Laos, Myanmar, Nepal, Pakistan, Papoea Nieuw-Guinea, de Filippijnen, de Solomon Eilanden en Timor-Leste. Zij kennen allemaal hoge percentages moedersterfte – ruim honderd doden per 100.000 levendgeborenen, wat dikwijls een weerspiegeling is van een lager gebruik van gezondheidszorgdiensten als het bevallen in medische faciliteiten of met behulp van ervaren hulpkrachten.

Volgens ons model is het optimale scenario een daling van 20% van het gebruik van de drie belangrijkste diensten. Dat zou leiden tot een toename van 17% van de moedersterfte, wat neerkomt op 25.493 extra doden alleen al dit jaar. Het ongunstigste scenario – een daling van 50% van het gebruik van die diensten – zou leiden tot een stijging van 43% van de moedersterfte, ofwel 68.422 extra doden. Van deze extra doden zou een aanzienlijk deel kunnen worden toegeschreven aan de toename van de vruchtbaarheid als gevolg van de beperkte toegang tot anticonceptiediensten.

[Grafiek 1]

Introductory Offer: Save 30% on PS Digital
PS_Digital_1333x1000_Intro-Offer1

Introductory Offer: Save 30% on PS Digital

Access every new PS commentary, our entire On Point suite of subscriber-exclusive content – including Longer Reads, Insider Interviews, Big Picture/Big Question, and Say More – and the full PS archive.

Subscribe Now

Feitelijk leidt de verminderde toegang tot anticonceptie en gezinsplanning tot verdere verscherping van de risicoʼs. Grenssluitingen en andere ontwrichtingen van de aanbodketens kunnen het beschikbare aanbod van anticonceptiemiddelen verminderen, die zelfs in normale tijden dikwijls niet leverbaar zijn. Bewegingsbeperkingen kunnen vrouwen ervan weerhouden naar apotheken of klinieken te gaan, vooral als gezinsplanning niet als iets ʻessentieelsʼ wordt gezien. En angst voor blootstelling aan het coronavirus kan vrouwen die wél toegang hebben tot deze diensten ervan weerhouden om er gebruik van te maken.

Samen kunnen deze factoren ervoor zorgen dat de onvervulde behoeften aan gezinsplanningsdiensten in 2020 pieken, doordat ze in ons optimale scenario met 22% toenemen en in het ongunstigste scenario met 26%, vanaf een basisniveau van 18,9% van de vrouwen in de voortplantingsleeftijd in 2019, wanneer vrouwen die voorheen toegang hadden tot een moderne anticonceptiemethode deze cruciale dienst verliezen. Dat betekent dat de onvervulde behoeften aan gezinsplanning alleen al in 2020 met 40% kunnen stijgen. Daardoor zou er in ieder van de 14 landen sprake kunnen zijn van duizenden onbedoelde zwangerschappen, en van een hoger risico op negatieve gezondheidsresultaten voor miljoenen vrouwen en pasgeborenen.

[Grafiek 2]

En toch zijn deze cijfers pas het begin: de COVID-19-crisis zal vrijwel zeker tot in 2021 aanhouden . De kosten – voor economieën, gezondheidszorgsystemen en het welzijn van vrouwen – zullen blijven stijgen. De recente vooruitgang in de richting van effectievere en inclusievere gezondheidszorgsystemen en gendergelijkheid kan dan ongedaan worden gemaakt.

Er moet actie worden ondernomen om de gevolgen hiervan te beperken. In 1994 hebben de meeste landen van de wereld op de International Conference on Population and Development in Cairo toegezegd seksuele en reproductieve gezonsheidszorgdiensten voor iedereen te zullen verzorgen – een belofte die ze vorig jaar op de ICPD25-top in Nairobi hebben herhaald. Nu deze landen economische en volksgezondheidsinterventies voorbereiden, moeten ze beloven deze toezeggingen gestand te zullen doen.

Leiders moeten er bijvoorbeeld voor zorgen dat cruciaal gezondheidszorgwerkers als vroedvrouwen niet worden afgeleid van hun primaire taak van het bijstaan van moeders en pasgeborenen, en dat al het personeel de noodzakelijke persoonlijke beschermingsmiddelen krijgt. Beleidsmakers moeten ook de toegang tot anticonceptiemiddelen garanderen. En waar mogelijk moeten tele-geneeskunde en andere innovatieve benaderingen van de terbeschikkingstelling van gezondheidszorg worden overwogen. Als deze pandemie ons iets heeft geleerd, is het wel het levensreddende potentieel van technologie en connectiviteit.

Secretaris-generaal António Guterres van de Verenigde Naties heeft de COVID-19-crisis terecht de ʻgrootste beproevingʼ genoemd waar de wereld voor heeft gestaan sinds de Tweede Wereldoorlog. Om voor die test te slagen moeten leiders overal ter wereld erkennen dat, hoewel de pandemie iedereen raakt, degenen die al gemarginaliseerd waren – zoals vrouwen, etnische minderheden en de armen – er waarschijnlijk het meest onder zullen lijden. Dat is de reden dat geen enkele strategie voor een respons op de pandemie compleet kan zijn zonder plan om de ononderbroken toegang te garanderen tot essentiële seksuele en reproductieve gezondheidszorgdiensten voor iedereen.

Vertaling: Menno Grootveld

https://prosyn.org/n4CjirTnl