PARIJS/SANTA BARBARA – Multilaterale ontwikkelingsbanken (MDB’s) zijn van oudsher terughoudend geweest om in kernenergie te investeren, en de Wereldbank heeft sinds 1959 geen kerncentrale meer gefinancierd. Bij gebrek aan MDB-middelen is het merendeel van de internationale financiering voor dergelijke projecten afkomstig van staatsbanken in Rusland en China, waardoor Russische en Chinese bedrijven de voornaamste leveranciers van nucleaire technologie aan lage- of middeninkomenslanden zijn geworden.
Hoewel deze aanpak de MDB’s in staat heeft gesteld controverses te vermijden, zullen zij moeten erkennen dat de wereld is veranderd. De dringende noodzaak om de uitstoot van broeikasgassen terug te dringen heeft, samen met de oorlog van Rusland in Oekraïne en de daaropvolgende stijging van de olie- en gasprijzen, de wereldwijde vraag naar kernenergie doen toenemen. Nu de ramp in Fukushima in 2011 langzamerhand uit het geheugen verdwijnt, is zelfs Japan van plan zijn reactoren opnieuw op te starten. Frankrijk, Nederland en het Verenigd Koninkrijk hebben allemaal plannen aangekondigd om nieuwe kerncentrales te bouwen, Zweden overweegt het, en de Europese Unie staat nu toe dat kernenergie als groene investering wordt aangemerkt. In de Verenigde Staten zal de federale regering het komende decennium naar verwachting ongeveer veertig miljard dollar in de sector pompen, en de particuliere investeringen in kernenergie nemen toe.
Deze mentaliteitsverandering gaat gepaard aan een snelle technologische vooruitgang. De ontwikkeling van kleinere en veiligere reactoren heeft kernenergie goedkoper, sneller inzetbaar en makkelijker in het onderhoud gemaakt. Terwijl de bouw van traditionele kerncentrales vroeger een grote nationale onderneming was, waarvan de kosten vaak in de tientallen miljarden dollars liepen, maken zogenaamde kleine modulaire reactoren een meer op maat gesneden aanpak en beter beheersbare financieringspakketten mogelijk.
Dit is bijzonder belangrijk voor de ontwikkelingslanden, die moeten uitzoeken hoe zij hun energievoorziening kunnen uitbreiden en tegelijk de uitstoot van broeikasgassen kunnen beperken naarmate zij steeds meer industrialiseren en verstedelijken. Het Internationaal Energieagentschap schat dat de vraag naar energie in Afrika tegen het einde van het decennium met een derde zal stijgen als gevolg van de bevolkings- en inkomensgroei en de verbeterde toegang.
Hoewel de toegenomen MDB-steun voor hernieuwbare energie de ontwikkelingseconomieën op weg heeft geholpen naar koolstofneutraliteit, zijn de meeste landen nog steeds afhankelijk van kolengestookte elektriciteitscentrales en aardgas voor hun basiselektriciteitsproductie. Om de overstap van fossiele brandstoffen te voltooien, moeten regeringen wind- en zonne-energie aanvullen met koolstofarme bronnen die niet afhankelijk zijn van de weersomstandigheden.
Maar zonder kernenergie (of waterkracht, maar niet alle landen hebben die mogelijkheid) zullen regeringen het moeilijk vinden om van hun afhankelijkheid van fossiele brandstoffen af te komen. Hoewel het misschien mogelijk is dit te bereiken door hernieuwbare energie te combineren met batterijopslag op uitgebreide schaal, zijn de kosten ongekend en hebben moderne batterijen hun eigen duurzaamheidsproblemen. Geothermische energie zou deze rol ook kunnen spelen, maar is momenteel beperkt tot gebieden waar geothermische warmte dicht bij het aardoppervlak beschikbaar is. Nieuwe technologieën zouden de toegang tot geothermische energie kunnen uitbreiden, maar die zijn duur.
Door hun terughoudendheid ten aanzien van kernenergie te laten varen, zouden de MDB's kunnen helpen de koolstofarme energievoorziening uit te breiden en tegelijk de mondiale veiligheid te vergroten. Doordat westerse landen zich de afgelopen decennia uit kernenergie hebben teruggetrokken, heeft Rusland zich kunnen opwerpen als de belangrijkste internationale leverancier van reactoren, diensten en financiering voor kernenergieprojecten. In een tijd van verhoogde geopolitieke spanningen is het in het belang van de democratische regeringen met aandelen in de MDB’s om een alternatief te bieden aan opkomende landen die geïnteresseerd zijn in kernenergie maar aarzelen om hun energiezekerheid afhankelijk te maken van Rusland. Tegelijkertijd zouden de MDB’s betere veiligheids- en duurzaamheidsnormen bevorderen.
Aangezien internationale ontwikkelingsagentschappen de neiging hebben de MDB’s te volgen en particuliere financiering van energie-infrastructuurprojecten in ontwikkelingslanden vaak afhankelijk is van het risicobeperkende beleid van multilaterale geldschieters, zouden de MDB’s hun standpunt over kernenergie moeten herzien. Anders zullen Rusland en China de belangrijkste mondiale leveranciers van dergelijke projecten blijven.
Zeker, de MDB’s moeten voorgestelde kernenergieprojecten zorgvuldig beoordelen om ervoor te zorgen dat ze voldoen aan passende technologische en duurzaamheidsnormen. Hoewel sommige landen met weinig middelen en zwakke instellingen misschien niet klaar zijn voor kernenergie, bevinden de MDB’s zich in een unieke positie om steun te verlenen aan opkomende economieën die alternatieven zoeken voor Russische en Chinese technologieën en financiering.
Ook de klimaatcrisis heeft een ongekend momentum voor hervormingen gecreëerd. De VS, Duitsland, een panel van deskundigen van de G20 en premier Mia Mottley van Barbados hebben allemaal opgeroepen tot een versterking van de capaciteit van de MDB’s om de ontwikkelingslanden te steunen bij de beperking van en de aanpassing aan de klimaatverandering en bij het mobiliseren van particuliere financiering voor dit doel. Ondertussen heeft de Wereldbank onlangs een ‘evolutie-routekaart’ gepubliceerd die tot doel heeft haar capaciteit om te reageren op de klimaatverandering te vergroten.
De hervorming van de financieringsstructuren en het energiebeleid van de MDB’s is van cruciaal belang om de ontwikkelingslanden te helpen de ergste gevolgen van de klimaatverandering te verzachten. Bovendien heeft de oorlog van Rusland tegen Oekraïne de cruciale rol van het multilaterale financiële stelsel als bolwerk tegen tirannie aan het licht gebracht. Sinds het begin van de oorlog heeft de Wereldbank zestien miljard dollar aan financiële steun aan Oekraïne uitgekeerd, terwijl andere multilaterale financiële instellingen vergelijkbare bedragen hebben verstrekt. Door de MDB’s expliciet toe te staan kernenergie te financieren, kunnen hun aandeelhoudende regeringen de nog altijd aanzienlijke invloed van Rusland in opkomende landen verminderen.
De dynamiek van de renaissance van kernenergie, de geostrategische noodzaak om de rol van Rusland als dominante internationale leverancier van kernenergie-infrastructuur te beperken en de dreigende klimaatcrisis bieden de MDB’s een unieke kans om hun kernenergiebeleid te actualiseren. Om de klimaatverandering te bestrijden en een veiligere, duurzamere toekomst te bereiken, moeten zij deze kans grijpen.
De hier geuite meningen en argumenten zijn die van de auteurs en komen niet noodzakelijk overeen met de officiële standpunten van de OESO of haar lidstaten.
Vertaling: Menno Grootveld
PARIJS/SANTA BARBARA – Multilaterale ontwikkelingsbanken (MDB’s) zijn van oudsher terughoudend geweest om in kernenergie te investeren, en de Wereldbank heeft sinds 1959 geen kerncentrale meer gefinancierd. Bij gebrek aan MDB-middelen is het merendeel van de internationale financiering voor dergelijke projecten afkomstig van staatsbanken in Rusland en China, waardoor Russische en Chinese bedrijven de voornaamste leveranciers van nucleaire technologie aan lage- of middeninkomenslanden zijn geworden.
Hoewel deze aanpak de MDB’s in staat heeft gesteld controverses te vermijden, zullen zij moeten erkennen dat de wereld is veranderd. De dringende noodzaak om de uitstoot van broeikasgassen terug te dringen heeft, samen met de oorlog van Rusland in Oekraïne en de daaropvolgende stijging van de olie- en gasprijzen, de wereldwijde vraag naar kernenergie doen toenemen. Nu de ramp in Fukushima in 2011 langzamerhand uit het geheugen verdwijnt, is zelfs Japan van plan zijn reactoren opnieuw op te starten. Frankrijk, Nederland en het Verenigd Koninkrijk hebben allemaal plannen aangekondigd om nieuwe kerncentrales te bouwen, Zweden overweegt het, en de Europese Unie staat nu toe dat kernenergie als groene investering wordt aangemerkt. In de Verenigde Staten zal de federale regering het komende decennium naar verwachting ongeveer veertig miljard dollar in de sector pompen, en de particuliere investeringen in kernenergie nemen toe.
Deze mentaliteitsverandering gaat gepaard aan een snelle technologische vooruitgang. De ontwikkeling van kleinere en veiligere reactoren heeft kernenergie goedkoper, sneller inzetbaar en makkelijker in het onderhoud gemaakt. Terwijl de bouw van traditionele kerncentrales vroeger een grote nationale onderneming was, waarvan de kosten vaak in de tientallen miljarden dollars liepen, maken zogenaamde kleine modulaire reactoren een meer op maat gesneden aanpak en beter beheersbare financieringspakketten mogelijk.
Dit is bijzonder belangrijk voor de ontwikkelingslanden, die moeten uitzoeken hoe zij hun energievoorziening kunnen uitbreiden en tegelijk de uitstoot van broeikasgassen kunnen beperken naarmate zij steeds meer industrialiseren en verstedelijken. Het Internationaal Energieagentschap schat dat de vraag naar energie in Afrika tegen het einde van het decennium met een derde zal stijgen als gevolg van de bevolkings- en inkomensgroei en de verbeterde toegang.
Hoewel de toegenomen MDB-steun voor hernieuwbare energie de ontwikkelingseconomieën op weg heeft geholpen naar koolstofneutraliteit, zijn de meeste landen nog steeds afhankelijk van kolengestookte elektriciteitscentrales en aardgas voor hun basiselektriciteitsproductie. Om de overstap van fossiele brandstoffen te voltooien, moeten regeringen wind- en zonne-energie aanvullen met koolstofarme bronnen die niet afhankelijk zijn van de weersomstandigheden.
Maar zonder kernenergie (of waterkracht, maar niet alle landen hebben die mogelijkheid) zullen regeringen het moeilijk vinden om van hun afhankelijkheid van fossiele brandstoffen af te komen. Hoewel het misschien mogelijk is dit te bereiken door hernieuwbare energie te combineren met batterijopslag op uitgebreide schaal, zijn de kosten ongekend en hebben moderne batterijen hun eigen duurzaamheidsproblemen. Geothermische energie zou deze rol ook kunnen spelen, maar is momenteel beperkt tot gebieden waar geothermische warmte dicht bij het aardoppervlak beschikbaar is. Nieuwe technologieën zouden de toegang tot geothermische energie kunnen uitbreiden, maar die zijn duur.
BLACK FRIDAY SALE: Subscribe for as little as $34.99
Subscribe now to gain access to insights and analyses from the world’s leading thinkers – starting at just $34.99 for your first year.
Subscribe Now
Door hun terughoudendheid ten aanzien van kernenergie te laten varen, zouden de MDB's kunnen helpen de koolstofarme energievoorziening uit te breiden en tegelijk de mondiale veiligheid te vergroten. Doordat westerse landen zich de afgelopen decennia uit kernenergie hebben teruggetrokken, heeft Rusland zich kunnen opwerpen als de belangrijkste internationale leverancier van reactoren, diensten en financiering voor kernenergieprojecten. In een tijd van verhoogde geopolitieke spanningen is het in het belang van de democratische regeringen met aandelen in de MDB’s om een alternatief te bieden aan opkomende landen die geïnteresseerd zijn in kernenergie maar aarzelen om hun energiezekerheid afhankelijk te maken van Rusland. Tegelijkertijd zouden de MDB’s betere veiligheids- en duurzaamheidsnormen bevorderen.
Aangezien internationale ontwikkelingsagentschappen de neiging hebben de MDB’s te volgen en particuliere financiering van energie-infrastructuurprojecten in ontwikkelingslanden vaak afhankelijk is van het risicobeperkende beleid van multilaterale geldschieters, zouden de MDB’s hun standpunt over kernenergie moeten herzien. Anders zullen Rusland en China de belangrijkste mondiale leveranciers van dergelijke projecten blijven.
Zeker, de MDB’s moeten voorgestelde kernenergieprojecten zorgvuldig beoordelen om ervoor te zorgen dat ze voldoen aan passende technologische en duurzaamheidsnormen. Hoewel sommige landen met weinig middelen en zwakke instellingen misschien niet klaar zijn voor kernenergie, bevinden de MDB’s zich in een unieke positie om steun te verlenen aan opkomende economieën die alternatieven zoeken voor Russische en Chinese technologieën en financiering.
Ook de klimaatcrisis heeft een ongekend momentum voor hervormingen gecreëerd. De VS, Duitsland, een panel van deskundigen van de G20 en premier Mia Mottley van Barbados hebben allemaal opgeroepen tot een versterking van de capaciteit van de MDB’s om de ontwikkelingslanden te steunen bij de beperking van en de aanpassing aan de klimaatverandering en bij het mobiliseren van particuliere financiering voor dit doel. Ondertussen heeft de Wereldbank onlangs een ‘evolutie-routekaart’ gepubliceerd die tot doel heeft haar capaciteit om te reageren op de klimaatverandering te vergroten.
De hervorming van de financieringsstructuren en het energiebeleid van de MDB’s is van cruciaal belang om de ontwikkelingslanden te helpen de ergste gevolgen van de klimaatverandering te verzachten. Bovendien heeft de oorlog van Rusland tegen Oekraïne de cruciale rol van het multilaterale financiële stelsel als bolwerk tegen tirannie aan het licht gebracht. Sinds het begin van de oorlog heeft de Wereldbank zestien miljard dollar aan financiële steun aan Oekraïne uitgekeerd, terwijl andere multilaterale financiële instellingen vergelijkbare bedragen hebben verstrekt. Door de MDB’s expliciet toe te staan kernenergie te financieren, kunnen hun aandeelhoudende regeringen de nog altijd aanzienlijke invloed van Rusland in opkomende landen verminderen.
De dynamiek van de renaissance van kernenergie, de geostrategische noodzaak om de rol van Rusland als dominante internationale leverancier van kernenergie-infrastructuur te beperken en de dreigende klimaatcrisis bieden de MDB’s een unieke kans om hun kernenergiebeleid te actualiseren. Om de klimaatverandering te bestrijden en een veiligere, duurzamere toekomst te bereiken, moeten zij deze kans grijpen.
De hier geuite meningen en argumenten zijn die van de auteurs en komen niet noodzakelijk overeen met de officiële standpunten van de OESO of haar lidstaten.
Vertaling: Menno Grootveld