MADRID – Duizenden onderhandelaars zijn momenteel verzameld op de klimaatveranderingsgesprekken van de Verenigde Naties in Warschau waar ze een blauwdruk ontwerpen voor een uitgebreide mondiale overeenkomst die in 2015 af moet zijn. Maar terwijl de onderhandelaars aan het werk zijn is het energielandschap van de wereld enorm in beweging. Gegeven dat de meeste van ‘s werelds CO2 uitstoot afkomstig is van energieproductie en transport is het cruciaal om deze verandering op de voet te volgen.
Vooral de schokgolven die ontstaan zijn door de schaliegasrevolutie in de Verenigde Staten echoën mondiaal na. Met de opkomst van het ‘hydraulic fracturing’ oftewel ‘fracking’ is de olieproductie van de VS in slechts vijf jaar met 30% gestegen en de gasproductie met 25%. Schaliegas droeg bijna niets bij aan de natuurlijke gasvoorraden van de VS aan het begin van deze eeuw, vorig jaar was het aandeel tot 34% gestegen en de ‘US Energy Information Administration’ voorspelt een verdere stijging tot 50% tegen 2040. Als gevolg van deze grote opbrengsten zijn de binnenlandse energieprijzen in de VS in elkaar gezakt.
De VS is met al zijn geografische zegeningen op weg naar zelfvoorzienendheid in energie en plukt hier duidelijke economische voordelen van. De ontwikkeling van niet conventionele olie en gas zorgde voor 2.1 miljoen banen en leverde 74 miljard dollar aan belastinginkomsten en royalty’s op voor de overheid in 2012. De industriële concurrentie heeft een hoge vlucht genomen door de veel hogere gasprijzen in Europa en Azië. Raffinaderijen en petrochemische bedrijven komen in grote getalen naar de VS toe.
Maar dit betekent niet dat de VS zich terug kan trekken in een ‘splendid energy isolation’. Tenslotte is energie een mondiale hulpbron. Het effect is direct als het op olieprijzen aankomt. Ook al is olie tegenwoordig een kleiner bestanddeel van de energiemix en is de reservecapaciteit op dit moment goed verzekerd, vooral door Saudi-Arabië, kan een schok in de prijzen nog een steeds mondiale effecten hebben, zoals dit soort schokken in het verleden ook hebben gehad.
De gasprijzen daarentegen verschillen enorm over de regio’s: van onder de 4 dollar per MMBtu (dit is een eenheid van energie die gebruikt wordt in de VS, MM staat voor een miljoen, Btu voor ‘British termal unit’. 1 Btu staat ongeveer gelijk aan 1054-1060 joule, red.) in de VS tot rond de tien dollar in Europa en 15 dollar in Azië. Totdat de gasmarkt vloeibaarder en mondialer wordt zal dit verschil blijven bestaan. Ondanks dat betekent mondiale economische onderlinge afhankelijkheid dat elk land een aandeel heeft in de energierekeningen van de ander. Als de economie in een regio wankelt, voelen alle landen de effecten.
In Europa zitten de schalie-energie bronnen nog grotendeels in de grond. Ondanks dat wordt de schalierevolutie aan de andere kant van de Atlantische Oceaan op verschillende manieren gevoeld. Zo is door de verminderde vraag uit de VS naar ‘liquefied natural gas’ (LNG) bijvoorbeeld de gasprijs in Europa gedaald. De Europese onderhandelingspositie met de Russische gasgigant Gazprom is aanzienlijk verbeterd, ondanks lange termijn olie-geïndiceerde leveringscontracten.
Toch is de concurrentiepositie van Europa in gevaar. Europese firma’s kopen nog steeds olie voor een prijs die ongeveer het drievoudige is van wat Amerikaanse firma’s betalen. Dit gaat waarschijnlijk niet veranderen in de nabije toekomst om dat het vloeibaar maken en de transportkosten de LNG prijzen hoog zal houden zelfs als de VS meer exportvergunningen uitgeeft.
Tenslotte is de energiemix van Europa zich langzaam aan het verwijderen van degene die het nodig heeft om zijn klimaatdoelen te halen. Omdat goedkoop natuurlijk gas het traditionele aandeel van kolen in het opwekken van energie kleiner heeft doen worden, is het importeren van goedkope kolen uit de VS aantrekkelijker geworden voor Europa. Vooral in Duitsland heeft de ‘Energiewende’ (het zich afwenden van atoomenergie na de ramp in Fukushima in 2011) geleid tot een vergroting van de kolenconsumptie. Kolen zijn zelfs op weg om te voorzien in meer dan de helft van de elektriciteitsvoorziening in Duitsland.
De positie van de EU als klimaatveranderingskampioen is in gevaar. De uitstoot van broeikasgassen mag dan gedaald zijn als consequentie van verminderde productie in de economische recessie, maar de heropleving van kolen is geen goed teken voor toekomstige doelen.
Kolen zijn ook in China koning en voorzien in twee derde van de energietoevoer. Maar de Chinese leiders weten dat deze situatie niet vol te houden is. Niet alleen luchtvervuiling is een groeiende bron van zorg, de diversificatie van energiebronnen is van cruciaal belang voor de nationale veiligheid.
De schaal van de gaven van China voor onconventionele energie is nog steeds relatief onzeker. Maar de bevolkingsdichtheid en de schaarsheid van water zullen zeker beperkende factoren zijn in de ontginning ervan. China onderhoudt sterke banden met energieproducenten in het Midden-Oosten, Rusland en elders (inclusief het opkomende Myanmar) om zijn conventionele hulpbronnen te verzekeren en diversifiëren. Afgelopen maand nog resulteerde het eerste bezoek van Dmitri Medvedev als premier van Rusland aan China in een olietoeleveringsdeal voor tien jaar en 85 miljard dollar voor staatsbedrijf en energiereus Rosneft.
Gas is echter de zwakke schakel. Het pijpleidingennetwerk in Azië is veel te klein en de gasprijzen behoren tot de hoogste ter wereld.
Dat impliceert een mogelijke zegen voor Ruslands belangrijkste gasproducenten, vooral nu de Europese campagne voor energie-diversificatie de exportvraag verzwakt. Het is zelfs zo, gezien het feit dat de inkomsten uit olie en gas voorzien in de helft van het Russische federale budget, dat de aanpassing aan een nieuwe realiteit feitelijk een existentieel imperatief is voor de Russische staat. Er liggen kansen in de bevroren taiga van Siberië, vooral in het Bazhenov-veld dat misschien wel een aantal van de grootste niet conventionele reserves in de wereld bevat. Maar de investeringen die nodig zijn om deze hulpbronnen te ontginnen zullen er misschien niet komen zonder belastinghervormingen.
De Schaliegasrevolutie die begonnen is in de VS veroorzaakt dus wereldwijd ingrijpende veranderingen. En het incorporeren van schaliegas in de energiemix van de wereld zou kunnen helpen de klimaatverandering te bestrijden door het slaan van een brug naar een ‘low-carbon’ toekomst. Zo lang het weglekken van methaangas wordt beheerst, kan de CO2 uitstoot van het verbranden van gas aanzienlijk lager zijn dan die veroorzaakt door olie.
Goedkope energiebronnen kunnen echter uiteindelijk een hoge prijs hebben, zij het met een politiek verraderlijke vertraging. Simpel gezegd zijn de huidige kosten van de vervuiling te laag, terwijl de urgentie hoog is. In Warschau en daarna is het van levensbelang dat de internationale gemeenschap een afdoende hoge gemene deler bereikt in het beperken van de uitstoot van broeikasgassen. Als dat niet gebeurt zal het ons niet lukken de mondiale temperatuurstijging te beperken tot een duurzaam niveau.
Vertaling Melle Trap
MADRID – Duizenden onderhandelaars zijn momenteel verzameld op de klimaatveranderingsgesprekken van de Verenigde Naties in Warschau waar ze een blauwdruk ontwerpen voor een uitgebreide mondiale overeenkomst die in 2015 af moet zijn. Maar terwijl de onderhandelaars aan het werk zijn is het energielandschap van de wereld enorm in beweging. Gegeven dat de meeste van ‘s werelds CO2 uitstoot afkomstig is van energieproductie en transport is het cruciaal om deze verandering op de voet te volgen.
Vooral de schokgolven die ontstaan zijn door de schaliegasrevolutie in de Verenigde Staten echoën mondiaal na. Met de opkomst van het ‘hydraulic fracturing’ oftewel ‘fracking’ is de olieproductie van de VS in slechts vijf jaar met 30% gestegen en de gasproductie met 25%. Schaliegas droeg bijna niets bij aan de natuurlijke gasvoorraden van de VS aan het begin van deze eeuw, vorig jaar was het aandeel tot 34% gestegen en de ‘US Energy Information Administration’ voorspelt een verdere stijging tot 50% tegen 2040. Als gevolg van deze grote opbrengsten zijn de binnenlandse energieprijzen in de VS in elkaar gezakt.
De VS is met al zijn geografische zegeningen op weg naar zelfvoorzienendheid in energie en plukt hier duidelijke economische voordelen van. De ontwikkeling van niet conventionele olie en gas zorgde voor 2.1 miljoen banen en leverde 74 miljard dollar aan belastinginkomsten en royalty’s op voor de overheid in 2012. De industriële concurrentie heeft een hoge vlucht genomen door de veel hogere gasprijzen in Europa en Azië. Raffinaderijen en petrochemische bedrijven komen in grote getalen naar de VS toe.
Maar dit betekent niet dat de VS zich terug kan trekken in een ‘splendid energy isolation’. Tenslotte is energie een mondiale hulpbron. Het effect is direct als het op olieprijzen aankomt. Ook al is olie tegenwoordig een kleiner bestanddeel van de energiemix en is de reservecapaciteit op dit moment goed verzekerd, vooral door Saudi-Arabië, kan een schok in de prijzen nog een steeds mondiale effecten hebben, zoals dit soort schokken in het verleden ook hebben gehad.
De gasprijzen daarentegen verschillen enorm over de regio’s: van onder de 4 dollar per MMBtu (dit is een eenheid van energie die gebruikt wordt in de VS, MM staat voor een miljoen, Btu voor ‘British termal unit’. 1 Btu staat ongeveer gelijk aan 1054-1060 joule, red.) in de VS tot rond de tien dollar in Europa en 15 dollar in Azië. Totdat de gasmarkt vloeibaarder en mondialer wordt zal dit verschil blijven bestaan. Ondanks dat betekent mondiale economische onderlinge afhankelijkheid dat elk land een aandeel heeft in de energierekeningen van de ander. Als de economie in een regio wankelt, voelen alle landen de effecten.
In Europa zitten de schalie-energie bronnen nog grotendeels in de grond. Ondanks dat wordt de schalierevolutie aan de andere kant van de Atlantische Oceaan op verschillende manieren gevoeld. Zo is door de verminderde vraag uit de VS naar ‘liquefied natural gas’ (LNG) bijvoorbeeld de gasprijs in Europa gedaald. De Europese onderhandelingspositie met de Russische gasgigant Gazprom is aanzienlijk verbeterd, ondanks lange termijn olie-geïndiceerde leveringscontracten.
BLACK FRIDAY SALE: Subscribe for as little as $34.99
Subscribe now to gain access to insights and analyses from the world’s leading thinkers – starting at just $34.99 for your first year.
Subscribe Now
Toch is de concurrentiepositie van Europa in gevaar. Europese firma’s kopen nog steeds olie voor een prijs die ongeveer het drievoudige is van wat Amerikaanse firma’s betalen. Dit gaat waarschijnlijk niet veranderen in de nabije toekomst om dat het vloeibaar maken en de transportkosten de LNG prijzen hoog zal houden zelfs als de VS meer exportvergunningen uitgeeft.
Tenslotte is de energiemix van Europa zich langzaam aan het verwijderen van degene die het nodig heeft om zijn klimaatdoelen te halen. Omdat goedkoop natuurlijk gas het traditionele aandeel van kolen in het opwekken van energie kleiner heeft doen worden, is het importeren van goedkope kolen uit de VS aantrekkelijker geworden voor Europa. Vooral in Duitsland heeft de ‘Energiewende’ (het zich afwenden van atoomenergie na de ramp in Fukushima in 2011) geleid tot een vergroting van de kolenconsumptie. Kolen zijn zelfs op weg om te voorzien in meer dan de helft van de elektriciteitsvoorziening in Duitsland.
De positie van de EU als klimaatveranderingskampioen is in gevaar. De uitstoot van broeikasgassen mag dan gedaald zijn als consequentie van verminderde productie in de economische recessie, maar de heropleving van kolen is geen goed teken voor toekomstige doelen.
Kolen zijn ook in China koning en voorzien in twee derde van de energietoevoer. Maar de Chinese leiders weten dat deze situatie niet vol te houden is. Niet alleen luchtvervuiling is een groeiende bron van zorg, de diversificatie van energiebronnen is van cruciaal belang voor de nationale veiligheid.
De schaal van de gaven van China voor onconventionele energie is nog steeds relatief onzeker. Maar de bevolkingsdichtheid en de schaarsheid van water zullen zeker beperkende factoren zijn in de ontginning ervan. China onderhoudt sterke banden met energieproducenten in het Midden-Oosten, Rusland en elders (inclusief het opkomende Myanmar) om zijn conventionele hulpbronnen te verzekeren en diversifiëren. Afgelopen maand nog resulteerde het eerste bezoek van Dmitri Medvedev als premier van Rusland aan China in een olietoeleveringsdeal voor tien jaar en 85 miljard dollar voor staatsbedrijf en energiereus Rosneft.
Gas is echter de zwakke schakel. Het pijpleidingennetwerk in Azië is veel te klein en de gasprijzen behoren tot de hoogste ter wereld.
Dat impliceert een mogelijke zegen voor Ruslands belangrijkste gasproducenten, vooral nu de Europese campagne voor energie-diversificatie de exportvraag verzwakt. Het is zelfs zo, gezien het feit dat de inkomsten uit olie en gas voorzien in de helft van het Russische federale budget, dat de aanpassing aan een nieuwe realiteit feitelijk een existentieel imperatief is voor de Russische staat. Er liggen kansen in de bevroren taiga van Siberië, vooral in het Bazhenov-veld dat misschien wel een aantal van de grootste niet conventionele reserves in de wereld bevat. Maar de investeringen die nodig zijn om deze hulpbronnen te ontginnen zullen er misschien niet komen zonder belastinghervormingen.
De Schaliegasrevolutie die begonnen is in de VS veroorzaakt dus wereldwijd ingrijpende veranderingen. En het incorporeren van schaliegas in de energiemix van de wereld zou kunnen helpen de klimaatverandering te bestrijden door het slaan van een brug naar een ‘low-carbon’ toekomst. Zo lang het weglekken van methaangas wordt beheerst, kan de CO2 uitstoot van het verbranden van gas aanzienlijk lager zijn dan die veroorzaakt door olie.
Goedkope energiebronnen kunnen echter uiteindelijk een hoge prijs hebben, zij het met een politiek verraderlijke vertraging. Simpel gezegd zijn de huidige kosten van de vervuiling te laag, terwijl de urgentie hoog is. In Warschau en daarna is het van levensbelang dat de internationale gemeenschap een afdoende hoge gemene deler bereikt in het beperken van de uitstoot van broeikasgassen. Als dat niet gebeurt zal het ons niet lukken de mondiale temperatuurstijging te beperken tot een duurzaam niveau.
Vertaling Melle Trap