LONDEN – Vijfendertig jaar geleden zijn Charles Burton en ik, als onderdeel van een mondiale expeditie, de Noordelijke IJszee overgestoken via de Noordpool. We hebben drie maanden lang gekampeerd op een snel bewegende ijsschots. Het was voor ons een reis die onze levens heeft bepaald, en vormde één etappe van een duurzaam wereldrecord.
Maar een ander, veel minder stabiel record, betreft het poolijs zelf: in maart dit jaar was het geslonken tot de kleinste omvang ooit geregistreerd.
De verdwijning van het poolijs wordt veroorzaakt door het gebruik van fossiele brandstoffen, die niet alleen verantwoordelijk zijn voor de opwarming van de aarde, maar ook een meer onmiddellijk gevolg hebben, door de wijdverbreide afhankelijkheid van de scheepvaart van zware stookolie (HFO). HFO is goedkoop en in overvloed verkrijgbaar, maar ook giftig en smerig. Als schepen de IJszee bevaren, worden vervuilende stoffen als zwaveloxide en roet op het ijs en de sneeuw afgezet. De opeenhoping van vervuilende stoffen leidt tot het versnellen van het smelten van de sneeuw, wat weer leidt tot opwarming van het oceaanwater, waardoor een zichzelf versterkende cyclus van steeds meer smelten in gang wordt gezet.
De wereld heeft de mogelijkheid om deze trends deze week tegen te gaan, als het Marine Environment Protection Committee (Commissie voor de Bescherming van het Zeemilieu) van de International Maritime Organization (IMO) in Londen bijeenkomt. Op die vergadering zal Canada, samen met een aantal arctische en niet-arctische lidstaten, een strategie voorstellen om het gebruik en transport van HFO door schepen in de Noordelijke IJszee te beperken. Het is van het grootste belang dat iedere staat die op deze bijeenkomst aanwezig is deze cruciale maatregel steunt om het fragiele en snel verdwijnende arctische ecosysteem te beschermen.
HFO is sinds de jaren zestig de “koning van de scheepvaartbrandstoffen,” maar wordt de afgelopen jaren steeds nauwlettender in de gaten gehouden. In augustus 2011 werd HFO verboden op schepen die de wateren rond de Zuidpool binnenvoeren, maar de arctische staten zijn minder snel in actie gekomen. In 2015 nam HFO bijna 60% van de brandstof voor zijn rekening die door schepen in de Noordelijke IJszee werd verbruikt.
Economische overwegingen liggen ten grondslag aan de populariteit van HFO. Het is nu echter alom bekend dat de ecologische en menselijke kosten groter zijn dan de voordelen. Als HFO in koud water terechtkomt, wordt het slechts langzaam afgebroken. Het kan hele ecosystemen verwoesten, evenals het levensonderhoud van degenen die daar afhankelijk van zijn. HFO is ook een belangrijke bron van luchtverontreiniging. De klimaatveranderende gevolgen van roet zijn in de Poolcirkel bijvoorbeeld vijf maal erger dan op lagere breedtegraden.
Er bestaan alternatieve brandstoffen voor de scheepvaart. Scheepsdieselolie en vloeibaar aardgas zijn bijvoorbeeld kosteneffectief en schoner dan HFO. Nodig is de politieke wil om een transitie naar minder vervuilende opties af te dwingen. Tot nu toe zijn louter beperkte HFO-verboden ten uitvoer gelegd, zoals die in de zuidelijke oceaan en de wateren rond de Noorse archipel Svalbard. Naarmate het poolijs zich terugtrekt, zullen zich nieuwe vaarwegen openen voor grotere schepen, die de vlaggen van een groot aantal staten zullen voeren, waardoor HFO-regelgeving nóg belangrijker wordt. De Arctic Council heeft gewaarschuwd dat meer scheepvaartverkeer het risico van catastrofale olierampen zal vergroten.
Sommige landen ondernemen nu al actie. In 2016 hebben de Verenigde Staten en Canada een “uitfasering” aangekondigd van het gebruik van HFO op schepen die in de Noordelijke IJszee varen. Veel andere landen ondersteunen dit werk stilzwijgend. Maar passieve steun is niet genoeg. Nu de IMO-bijeenkomst plaatsvindt, moeten meer landen naar voren treden en hun stem toevoegen aan het toenemende aantal staten dat oproept tot een HFO-verbod in de Noordelijke IJszee. Het Europese Parlement heeft op zijn beurt al brede steun gegeven aan een dergelijke stap.
Het momentum om tot een uitfasering van HFO in de Noordelijke IJszee te komen is aan het groeien. De Deense Vereniging van Scheepsmagnaten en Hurtigruten, een cruisemaatschappij voor expedities in de poolcirkel, zijn slechts twee van de spelers die oproepen tot strengere regelgeving of een regelrecht verbod. Andere scheepvaartmaatschappijen hebben de noodzaak van regelgeving benadrukt om een eerlijk speelveld te behouden.
In januari 2017 heeft Hurtigruten zich aangesloten bij the Clean Arctic Alliance om de Arctic Commitment te lanceren. Dit initiatief brengt rederijen, poolonderzoekers, NGO's, gemeenschappen en bedrijven bijeen om een HFO-uitfasering te steunen, vooruitlopend op een toename van de scheepvaart in de Noordelijke IJszee, terwijl er bij de bredere scheepvaartsector op wordt aangedrongen op alternatieve brandstoffen over te stappen (ik heb eerder dit jaar getekend).
Op de vergadering van het Marine Environment Protection Committee deze maand moeten de lidstaten van de IMO voortbouwen op de reeds geboekte vooruitgang, door de HFO-uitfasering die door Canada is voorgesteld te steunen. In het bijzonder moeten zij zich vastleggen op het afdwingen van iedere resulterende IMO-maatregel, en op het verzekeren dat het gebruik van HFO uiteindelijk wordt verboden in de wateren van de Noordelijke IJszee. We hebben nog tijd om de recordboeken met betrekking tot het poolijs bij te stellen, maar we moeten wel snel zijn.
Vertaling: Menno Grootveld
LONDEN – Vijfendertig jaar geleden zijn Charles Burton en ik, als onderdeel van een mondiale expeditie, de Noordelijke IJszee overgestoken via de Noordpool. We hebben drie maanden lang gekampeerd op een snel bewegende ijsschots. Het was voor ons een reis die onze levens heeft bepaald, en vormde één etappe van een duurzaam wereldrecord.
Maar een ander, veel minder stabiel record, betreft het poolijs zelf: in maart dit jaar was het geslonken tot de kleinste omvang ooit geregistreerd.
De verdwijning van het poolijs wordt veroorzaakt door het gebruik van fossiele brandstoffen, die niet alleen verantwoordelijk zijn voor de opwarming van de aarde, maar ook een meer onmiddellijk gevolg hebben, door de wijdverbreide afhankelijkheid van de scheepvaart van zware stookolie (HFO). HFO is goedkoop en in overvloed verkrijgbaar, maar ook giftig en smerig. Als schepen de IJszee bevaren, worden vervuilende stoffen als zwaveloxide en roet op het ijs en de sneeuw afgezet. De opeenhoping van vervuilende stoffen leidt tot het versnellen van het smelten van de sneeuw, wat weer leidt tot opwarming van het oceaanwater, waardoor een zichzelf versterkende cyclus van steeds meer smelten in gang wordt gezet.
De wereld heeft de mogelijkheid om deze trends deze week tegen te gaan, als het Marine Environment Protection Committee (Commissie voor de Bescherming van het Zeemilieu) van de International Maritime Organization (IMO) in Londen bijeenkomt. Op die vergadering zal Canada, samen met een aantal arctische en niet-arctische lidstaten, een strategie voorstellen om het gebruik en transport van HFO door schepen in de Noordelijke IJszee te beperken. Het is van het grootste belang dat iedere staat die op deze bijeenkomst aanwezig is deze cruciale maatregel steunt om het fragiele en snel verdwijnende arctische ecosysteem te beschermen.
HFO is sinds de jaren zestig de “koning van de scheepvaartbrandstoffen,” maar wordt de afgelopen jaren steeds nauwlettender in de gaten gehouden. In augustus 2011 werd HFO verboden op schepen die de wateren rond de Zuidpool binnenvoeren, maar de arctische staten zijn minder snel in actie gekomen. In 2015 nam HFO bijna 60% van de brandstof voor zijn rekening die door schepen in de Noordelijke IJszee werd verbruikt.
Economische overwegingen liggen ten grondslag aan de populariteit van HFO. Het is nu echter alom bekend dat de ecologische en menselijke kosten groter zijn dan de voordelen. Als HFO in koud water terechtkomt, wordt het slechts langzaam afgebroken. Het kan hele ecosystemen verwoesten, evenals het levensonderhoud van degenen die daar afhankelijk van zijn. HFO is ook een belangrijke bron van luchtverontreiniging. De klimaatveranderende gevolgen van roet zijn in de Poolcirkel bijvoorbeeld vijf maal erger dan op lagere breedtegraden.
BLACK FRIDAY SALE: Subscribe for as little as $34.99
Subscribe now to gain access to insights and analyses from the world’s leading thinkers – starting at just $34.99 for your first year.
Subscribe Now
Er bestaan alternatieve brandstoffen voor de scheepvaart. Scheepsdieselolie en vloeibaar aardgas zijn bijvoorbeeld kosteneffectief en schoner dan HFO. Nodig is de politieke wil om een transitie naar minder vervuilende opties af te dwingen. Tot nu toe zijn louter beperkte HFO-verboden ten uitvoer gelegd, zoals die in de zuidelijke oceaan en de wateren rond de Noorse archipel Svalbard. Naarmate het poolijs zich terugtrekt, zullen zich nieuwe vaarwegen openen voor grotere schepen, die de vlaggen van een groot aantal staten zullen voeren, waardoor HFO-regelgeving nóg belangrijker wordt. De Arctic Council heeft gewaarschuwd dat meer scheepvaartverkeer het risico van catastrofale olierampen zal vergroten.
Sommige landen ondernemen nu al actie. In 2016 hebben de Verenigde Staten en Canada een “uitfasering” aangekondigd van het gebruik van HFO op schepen die in de Noordelijke IJszee varen. Veel andere landen ondersteunen dit werk stilzwijgend. Maar passieve steun is niet genoeg. Nu de IMO-bijeenkomst plaatsvindt, moeten meer landen naar voren treden en hun stem toevoegen aan het toenemende aantal staten dat oproept tot een HFO-verbod in de Noordelijke IJszee. Het Europese Parlement heeft op zijn beurt al brede steun gegeven aan een dergelijke stap.
Het momentum om tot een uitfasering van HFO in de Noordelijke IJszee te komen is aan het groeien. De Deense Vereniging van Scheepsmagnaten en Hurtigruten, een cruisemaatschappij voor expedities in de poolcirkel, zijn slechts twee van de spelers die oproepen tot strengere regelgeving of een regelrecht verbod. Andere scheepvaartmaatschappijen hebben de noodzaak van regelgeving benadrukt om een eerlijk speelveld te behouden.
In januari 2017 heeft Hurtigruten zich aangesloten bij the Clean Arctic Alliance om de Arctic Commitment te lanceren. Dit initiatief brengt rederijen, poolonderzoekers, NGO's, gemeenschappen en bedrijven bijeen om een HFO-uitfasering te steunen, vooruitlopend op een toename van de scheepvaart in de Noordelijke IJszee, terwijl er bij de bredere scheepvaartsector op wordt aangedrongen op alternatieve brandstoffen over te stappen (ik heb eerder dit jaar getekend).
Op de vergadering van het Marine Environment Protection Committee deze maand moeten de lidstaten van de IMO voortbouwen op de reeds geboekte vooruitgang, door de HFO-uitfasering die door Canada is voorgesteld te steunen. In het bijzonder moeten zij zich vastleggen op het afdwingen van iedere resulterende IMO-maatregel, en op het verzekeren dat het gebruik van HFO uiteindelijk wordt verboden in de wateren van de Noordelijke IJszee. We hebben nog tijd om de recordboeken met betrekking tot het poolijs bij te stellen, maar we moeten wel snel zijn.
Vertaling: Menno Grootveld