LANCASTER, UK – Klimaatwetenschappers weten al jaren dat het Noordpoolgebied veel sneller opwarmt dan andere delen van de planeet. Maar zelfs degenen onder ons die het Noordpoolgebied van nabij volgen, waren geschokt door de veranderingen die zich in 2020 hebben voltrokken – een jaar van gebroken records, terugtrekkende gletsjers en uiteenspattende ijsplaten. De alarmbellen rinkelen luider dan ooit: we moeten dringend onze broeikasgasemissies drastisch verminderen.
Vorig jaar bereikten de temperaturen in de poolcirkel het hoogste niveau ooit. Een hittegolf in arctisch Siberië leidde tot temperaturen van 38°C – 18°C hoger dan de gemiddelde maximumtemperatuur per dag van de afgelopen jaren. Bovendien hebben felle bosbranden in het Noordpoolgebied een recordhoeveelheid kooldioxide doen vrijkomen en een nieuw verontreinigingsrecord voor de regio gevestigd.
Nu het warmer is geworden, is het arctische landschap snel veranderd. Voor het eerst sinds het begin van de metingen was het zee-ijs in de Euraziatische sector van het Noordpoolgebied in oktober nog niet aan het bevriezen. De maand ervoor brak een ijskap ter grootte van Parijs af van de grootste gletsjerplaat van Groenland, en in juli verbrokkelde de hele Canadese ijsplaat van vierduizend jaar oud. Als het ijs op de Noordpool smelt, stijgt de zeespiegel, wat een bedreiging vormt voor landen overal ter wereld.
Het afgelopen jaar hebben wetenschappers ook verontrustende tekenen van toekomstige klimaatafbraak waargenomen. Door de hogere temperaturen worden de planten in het Noordpoolgebied groter, waardoor de permafrost sneller ontdooit – een proces waarbij enorme hoeveelheden kooldioxide en methaan (een veel krachtiger broeikasgas dan CO2) vrijkomen, zodat de temperatuur nog sneller stijgt. Vorig jaar werd in het noorden van Siberië een 164 voet diepe krater of ʻtrechterʼ gevonden, een van de vele die de afgelopen jaren zijn gerapporteerd, nadat een ondergrondse methaanbel, gevormd door smeltende permafrost, door de toendra was gebarsten.
De gevolgen van de ineenstorting van het klimaat in het Noordpoolgebied zijn verstrekkend. In het Russische Noordpoolgebied is een brandstoftank opengebarsten nadat deze zich in de zacht geworden permafrost had vastgezet, waardoor ongeveer 150.000 vaten diesel in een rivier terecht zijn gekomen. Uit een rapport van Human Rights Watch blijkt dat klimaatgerelateerde veranderingen in de migratiepatronen van dieren het voor inheemse gemeenschappen in Canada moeilijker maken om voedsel te vinden of voorheen bevroren watermassaʼs te doorkruisen. En kustdorpen kunnen worden verwoest wanneer vissoorten migreren om aan het opwarmende water te ontsnappen.
Deze verhalen lijken voor de meeste lezers misschien ver weg, of zelfs abstract. Maar dat zal niet lang zo blijven. Als de gebeurtenissen van 2020 ons iets hebben geleerd, dan is het wel dat wat in het Noordpoolgebied gebeurt, zich daar niet toe beperkt. Integendeel, de stijgende temperaturen in het Noordpoolgebied dreigen een verwoestend domino-effect te veroorzaken dat zal uitmonden in een wereldwijde catastrofe.
Dat komt door twee krachtige natuurverschijnselen. In de eerste plaats verzwakt de opwarming van het Noordpoolgebied de straalstroom – de rivier van lucht die hoog boven het aardoppervlak stroomt.
De straalstroom wordt aangedreven door het contrast tussen de bevroren polen en de hete evenaar van de planeet. Als dat contrast vermindert, vertraagt de straalstroom en kan hij zelfs stagneren. Wetenschappers denken dat deze verandering in de straalstroom de oorzaak is van een aantal dodelijke weersverschijnselen, waaronder bosbranden in Californië en Siberië, extreme winterstormen in het oosten van de Verenigde Staten, en recordhoge temperaturen in de Mojave-woestijn.
De tweede manier waarop de opwarming van het Noordpoolgebied de rest van de wereld beïnvloedt, is via de verstoring van de polaire vortex, een lagedruksysteem dat boven iedere pool ligt en daar koude lucht vasthoudt. Naarmate het Noordpoolgebied opwarmt, wordt de koude lucht in de polaire vortex verplaatst naar het zuiden, wat leidt tot extreem en ongewoon koud weer in verre oorden. Deze winter hebben Italië, Japan en Spanje te maken gehad met extreme sneeuwval.
Tijdens de COVID-19 pandemie is ʻbeter terugbouwenʼ een soort mantra geworden. Maatregelen voor het behoud van het Noordpoolgebied moeten het middelpunt van deze inspanning vormen. Om dit proces te ondersteunen zal Arctic Basecamp, dat ik heb opgericht, dit jaar een open platform voor arctische risicoʼs ontwikkelen, om vroegtijdige waarschuwingssignalen van opkomende risicoʼs als gevolg van veranderingen in het arctische ecosysteem onder de aandacht te brengen.
Gelukkig lijkt een groeiend aantal besluitvormers het cruciale belang van het Noordpoolgebied te onderkennen. In het onlangs gepubliceerde ʻGlobal Risks Report 2021ʼ van het World Economic Forum (WEF) worden extreem weer, zwakke klimaatmaatregelen en door de mens veroorzaakte milieuschade gerangschikt onder de meest waarschijnlijke risicoʼs – met de grootste impact – waarmee wij in het komende decennium zullen worden geconfronteerd. Tijdens de week van de Davos-agenda van het WEF heb ik een panel op hoog niveau geleid dat erop gericht was sneller vooruitgang te boeken bij de bescherming van deze cruciale regio.
Het is geruststellend het Noordpoolgebied voor te stellen als een verre plek met veel sneeuw, bevolkt door rendieren en ijsberen. In werkelijkheid is het Noordpoolgebied een hoeksteen van het klimaatsysteem dat ons weer stabiel, onze gemeenschappen bewoonbaar en onze economieën welvarend houdt. En het staat onder immense druk. Het verlichten van deze druk – vooral door een einde te maken aan alle ontginning van olie en gas – is een eerste vereiste voor een duurzamere en rechtvaardigere wereld.
Vertaling: Menno Grootveld
LANCASTER, UK – Klimaatwetenschappers weten al jaren dat het Noordpoolgebied veel sneller opwarmt dan andere delen van de planeet. Maar zelfs degenen onder ons die het Noordpoolgebied van nabij volgen, waren geschokt door de veranderingen die zich in 2020 hebben voltrokken – een jaar van gebroken records, terugtrekkende gletsjers en uiteenspattende ijsplaten. De alarmbellen rinkelen luider dan ooit: we moeten dringend onze broeikasgasemissies drastisch verminderen.
Vorig jaar bereikten de temperaturen in de poolcirkel het hoogste niveau ooit. Een hittegolf in arctisch Siberië leidde tot temperaturen van 38°C – 18°C hoger dan de gemiddelde maximumtemperatuur per dag van de afgelopen jaren. Bovendien hebben felle bosbranden in het Noordpoolgebied een recordhoeveelheid kooldioxide doen vrijkomen en een nieuw verontreinigingsrecord voor de regio gevestigd.
Nu het warmer is geworden, is het arctische landschap snel veranderd. Voor het eerst sinds het begin van de metingen was het zee-ijs in de Euraziatische sector van het Noordpoolgebied in oktober nog niet aan het bevriezen. De maand ervoor brak een ijskap ter grootte van Parijs af van de grootste gletsjerplaat van Groenland, en in juli verbrokkelde de hele Canadese ijsplaat van vierduizend jaar oud. Als het ijs op de Noordpool smelt, stijgt de zeespiegel, wat een bedreiging vormt voor landen overal ter wereld.
Het afgelopen jaar hebben wetenschappers ook verontrustende tekenen van toekomstige klimaatafbraak waargenomen. Door de hogere temperaturen worden de planten in het Noordpoolgebied groter, waardoor de permafrost sneller ontdooit – een proces waarbij enorme hoeveelheden kooldioxide en methaan (een veel krachtiger broeikasgas dan CO2) vrijkomen, zodat de temperatuur nog sneller stijgt. Vorig jaar werd in het noorden van Siberië een 164 voet diepe krater of ʻtrechterʼ gevonden, een van de vele die de afgelopen jaren zijn gerapporteerd, nadat een ondergrondse methaanbel, gevormd door smeltende permafrost, door de toendra was gebarsten.
De gevolgen van de ineenstorting van het klimaat in het Noordpoolgebied zijn verstrekkend. In het Russische Noordpoolgebied is een brandstoftank opengebarsten nadat deze zich in de zacht geworden permafrost had vastgezet, waardoor ongeveer 150.000 vaten diesel in een rivier terecht zijn gekomen. Uit een rapport van Human Rights Watch blijkt dat klimaatgerelateerde veranderingen in de migratiepatronen van dieren het voor inheemse gemeenschappen in Canada moeilijker maken om voedsel te vinden of voorheen bevroren watermassaʼs te doorkruisen. En kustdorpen kunnen worden verwoest wanneer vissoorten migreren om aan het opwarmende water te ontsnappen.
Deze verhalen lijken voor de meeste lezers misschien ver weg, of zelfs abstract. Maar dat zal niet lang zo blijven. Als de gebeurtenissen van 2020 ons iets hebben geleerd, dan is het wel dat wat in het Noordpoolgebied gebeurt, zich daar niet toe beperkt. Integendeel, de stijgende temperaturen in het Noordpoolgebied dreigen een verwoestend domino-effect te veroorzaken dat zal uitmonden in een wereldwijde catastrofe.
BLACK FRIDAY SALE: Subscribe for as little as $34.99
Subscribe now to gain access to insights and analyses from the world’s leading thinkers – starting at just $34.99 for your first year.
Subscribe Now
Dat komt door twee krachtige natuurverschijnselen. In de eerste plaats verzwakt de opwarming van het Noordpoolgebied de straalstroom – de rivier van lucht die hoog boven het aardoppervlak stroomt.
De straalstroom wordt aangedreven door het contrast tussen de bevroren polen en de hete evenaar van de planeet. Als dat contrast vermindert, vertraagt de straalstroom en kan hij zelfs stagneren. Wetenschappers denken dat deze verandering in de straalstroom de oorzaak is van een aantal dodelijke weersverschijnselen, waaronder bosbranden in Californië en Siberië, extreme winterstormen in het oosten van de Verenigde Staten, en recordhoge temperaturen in de Mojave-woestijn.
De tweede manier waarop de opwarming van het Noordpoolgebied de rest van de wereld beïnvloedt, is via de verstoring van de polaire vortex, een lagedruksysteem dat boven iedere pool ligt en daar koude lucht vasthoudt. Naarmate het Noordpoolgebied opwarmt, wordt de koude lucht in de polaire vortex verplaatst naar het zuiden, wat leidt tot extreem en ongewoon koud weer in verre oorden. Deze winter hebben Italië, Japan en Spanje te maken gehad met extreme sneeuwval.
Tijdens de COVID-19 pandemie is ʻbeter terugbouwenʼ een soort mantra geworden. Maatregelen voor het behoud van het Noordpoolgebied moeten het middelpunt van deze inspanning vormen. Om dit proces te ondersteunen zal Arctic Basecamp, dat ik heb opgericht, dit jaar een open platform voor arctische risicoʼs ontwikkelen, om vroegtijdige waarschuwingssignalen van opkomende risicoʼs als gevolg van veranderingen in het arctische ecosysteem onder de aandacht te brengen.
Gelukkig lijkt een groeiend aantal besluitvormers het cruciale belang van het Noordpoolgebied te onderkennen. In het onlangs gepubliceerde ʻGlobal Risks Report 2021ʼ van het World Economic Forum (WEF) worden extreem weer, zwakke klimaatmaatregelen en door de mens veroorzaakte milieuschade gerangschikt onder de meest waarschijnlijke risicoʼs – met de grootste impact – waarmee wij in het komende decennium zullen worden geconfronteerd. Tijdens de week van de Davos-agenda van het WEF heb ik een panel op hoog niveau geleid dat erop gericht was sneller vooruitgang te boeken bij de bescherming van deze cruciale regio.
Het is geruststellend het Noordpoolgebied voor te stellen als een verre plek met veel sneeuw, bevolkt door rendieren en ijsberen. In werkelijkheid is het Noordpoolgebied een hoeksteen van het klimaatsysteem dat ons weer stabiel, onze gemeenschappen bewoonbaar en onze economieën welvarend houdt. En het staat onder immense druk. Het verlichten van deze druk – vooral door een einde te maken aan alle ontginning van olie en gas – is een eerste vereiste voor een duurzamere en rechtvaardigere wereld.
Vertaling: Menno Grootveld