steer6_Christopher FurlongGetty Images_wind power coal power Christopher Furlong/Getty Images

Angst of hoop op COP27?

WASHINGTON, DC –Vraag twee verschillende klimaatdeskundigen op de conferentie van de Verenigde Naties over klimaatverandering in Egypte (COP27) om hun gevoelens over de toekomst te kenschetsen, en je kunt heel verschillende antwoorden krijgen. ʻWe zien meer vooruitgang dan we ons ooit hadden kunnen voorstellen,ʼ zegt de een, terwijl de ander betreurt dat we ons als lemmingen over de klif storten. Ze kunnen toch niet allebei gelijk hebben?

In feite hebben beiden voldoende bewijzen aan hun kant, en alleen door de twee perspectieven met elkaar in evenwicht te brengen zullen we het gevoel van urgentie krijgen dat de klimaatcrisis vereist.

Om hoop te geven kan de eerste deskundige erop wijzen dat de kosten van zonne-energie met 99 procent zijn gedaald sinds president Jimmy Carter in 1979 zonnepanelen op het dak van het Witte Huis liet plaatsten, en dat 2022 een recordjaar voor hernieuwbare energie lijkt te worden. De verkoop van elektrische voertuigen groeit zó snel dat de interne verbrandingsmotor al aan een permanente daling bezig is. In Indonesië is het tempo waarin primaire bossen verloren gaan al vijf jaar op rij gedaald, dankzij een innovatief partnerschap tussen de overheid, het bedrijfsleven, het maatschappelijk middenveld en technologiedeskundigen.

Bovendien hebben bijna honderd landen – die ruim 75 procent van de mondiale uitstoot vertegenwoordigen – zich ertoe verbonden om tegen het midden van de eeuw een netto-nul-uitstoot te bereiken. En de Verenigde Staten hebben net een enorme aanbetaling gedaan op hun groene toekomst met de Inflation Reduction Act, die naar schatting achthonderd miljard dollar of meer aan klimaatgerelateerde investeringen kan mobiliseren.

Maar opdat we niet gaan denken dat we er bijna vanaf zijn, wil onze sombere deskundige erop wijzen dat de klimaatverandering met slechts 1,1° Celsius opwarming al ongekende kosten veroorzaakt heeft. Rampzalige overstromingen in Pakistan deze zomer hebben een derde van het land onder water gezet en het zuidwesten van Noord-Amerika lijdt onder de ergste droogte in twaalfhonderd jaar.  In China heeft de droogte de productie van waterkracht lamgelegd en fabrieken gedwongen hun deuren te sluiten. Het Great Barrier Reef heeft sinds 1998 al zes keer te maken gehad met massale verbleking. En in Oost-Antarctica, waar de temperatuur dit jaar op een dag maar liefst 38,5°C boven normaal was, is zojuist een enorme ijsplaat ingestort – de eerste gebeurtenis van deze aard in minstens een halve eeuw.

Nóg erger is dat de oorlog van Rusland in Oekraïne heeft geleid tot een stormloop op fossiele brandstoffen. Bedrijven, banken en overheden vinden het moeilijker dan verwacht om hun klimaatbeloften na te komen. We stevenen af op temperatuurstijgingen vér boven de 2°C grens van het klimaatverdrag van Parijs. Een planeet die zo heet is, zou voor ons nauwelijks herkenbaar zijn.

BLACK FRIDAY SALE: Subscribe for as little as $34.99
BF2024-Onsite-1333x1000

BLACK FRIDAY SALE: Subscribe for as little as $34.99

Subscribe now to gain access to insights and analyses from the world’s leading thinkers – starting at just $34.99 for your first year.

Subscribe Now

Een belangrijk nieuw rapport van het Systems Change Lab – een initiatief van het World Resources Institute, het Bezos Earth Fund en zijn partners – werpt licht op beide realiteiten en wijst op een nieuwe manier van denken over verandering. Aan de kant van het pessimisme laat het rapport zien dat geen van de veertig sectorale transformaties die nodig zijn om de klimaatcrisis nog dit decennium aan te pakken op schema ligt.

Zo moet de uitfasering van steenkool worden verzesvoudigd – het equivalent van de sluiting van 925 middelgrote kolencentrales per jaar. Evenzo moet de jaarlijkse ontbossing 2,5 keer sneller afnemen en moet de recente groei van de oogsten dit decennium bijna verzevenvoudigen om de groeiende bevolking te kunnen blijven voeden zonder de beboste gebieden aan te tasten. Al deze veranderingen zijn afhankelijk van de wereldwijde klimaatfinanciering, die zelf verachtvoudigd moet worden ten opzichte van het huidige niveau.

Maar het rapport legt ook uit dat verandering zelden lineair is, en dat exponentiële vooruitgang – een plotselinge ʻhockeystickʼ-versnelling – mogelijk is wanneer deze wordt gevoed door doortastend leiderschap en ondersteunend beleid. In slechts twee jaar tijd, van 2019 tot 2021, groeide de productie van zonne-energie wereldwijd met 47 procent en die van windenergie met 31 procent, waarmee de voorspellingen van analisten ruimschoots werden overtroffen. En tussen 2013 en 2021 steeg de verkoop van koolstofvrije bussen wereldwijd van twee procent naar 44 procent van het totaal – een vertwintigvoudiging in nog geen tien jaar.

Bovendien weten we dat sommige systemen naar positieve omslagpunten kunnen worden geduwd – zoals prijsgelijkheid tussen fossiele brandstoffen en hernieuwbare energiebronnen – waarna verandering niet meer te stoppen is. We moeten er alles aan doen om deze omslagpunten zo snel mogelijk te bereiken. Aangezien er nog maar weinig van het koolstofbudget van de mensheid over is, hebben we niet langer de luxe om alleen de goedkoopste opties na te streven. We hebben systeemverandering nodig op alle gebieden van menselijke activiteit – van hoe we ons voedsel verbouwen en onze huizen van energie voorzien tot hoe we onze steden bouwen en onszelf en onze goederen vervoeren.

Om de overgang naar een netto-nul-economie te versnellen, zijn een verandering van prikkels, nieuwe regels en wetten, gedragsveranderingen, innovatie en standvastig leiderschap nodig. We staan op het punt het vierde jaar in te gaan van het beslissende decennium voor het afwenden van een catastrofale klimaatverandering. We moeten bergen verzetten, ongeacht de initiële kosten.

De wereldleiders die deze maand bijeenkomen op COP27 moeten niet wanhopig hun handen wringen of vrolijk verklaren dat de overwinning nabij is. Zij moeten veeleer zorgvuldig onderzoeken wat er moet worden veranderd en wat er nodig is om de essentiële omslagpunten te passeren. Dit is het moment waarop we de voorwaarden moeten scheppen om meer positieve veranderingen zowel onweerstaanbaar als onstuitbaar te maken. Dat zou al die koolstofuitstotende vluchten naar Sharm El-Sheikh de moeite waard maken.

Vertaling: Menno Grootveld

https://prosyn.org/2zV4k3mnl