SANTA BARBARA/SAN DIEGO – Ironia dotycząca kwestii zmian klimatycznych jest często okrutna. Na przykład w naszym ocieplającym się świecie gwałtownie rośnie popyt na klimatyzację (AC) i chłodzenie, zwłaszcza w krajach rozwijających się. A jednocześnie więcej jednostek klimatyzacyjnych prowadzi do większego ocieplenia, zarówno ze względu na zawarte w nich chemikalia chłodnicze, jak i zużywaną energię elektryczną. Globalnie chłodzenie może odpowiadać nawet za połowę szczytowego zapotrzebowania na energię elektryczną w gorącym sezonie, który staje się coraz dłuższy.
Nowy raport Międzynarodowej Agencji Energetycznej (IEA) i Programu Narodów Zjednoczonych ds. Środowiska (UNEP) oparty na danychzebranychprzezzespół, któremu współprzewodniczyliśmy, pokazuje, że przejście na energooszczędne i przyjazne dla klimatu chłodzenie - przy użyciu czynników chłodniczych stanowiących mniejsze zagrożenie globalnym ociepleniem - jest wykonalne i technicznie i ekonomicznie. Przyjęcie najlepszych obecnie dostępnych technologii, zarówno w zakresie czynników chłodniczych, jak i efektywności energetycznej, mogłoby wyeliminować równowartość 460 miliardów ton metrycznych emisji dwutlenku węgla do 2060 r. (odpowiednik ośmiu lat globalnej emisji gazów cieplarnianych). Do 2030 r. uniknięto by emisji równych prawie 1600 średniejwielkościelektrowniszczytowej.
Eliminacja tzw. „super zanieczyszczających” czynników chłodniczych znanych jako wodorofluorowęglowodory (HFC) ma kluczowe znaczenie, podobnie jak zwiększenie efektywności energetycznej urządzeń chłodniczych. W przeciwnym razie same emisje z tego sektora mogłyby wykorzystać pozostały „budżet węglowy” na ograniczenie globalnego ocieplenia do „bezpiecznego” progu 1,5 °C w stosunku do czasów przedindustrialnych.
Źródłem inspiracji jest tutaj najbardziej udane na świecie porozumienie dotyczące ochrony środowiska - Protokół Montrealski. Protokół ten został zawarty w 1987 r. i wszedł w życie w 1989 r. i z powodzeniem zajął się pierwszym wielkim zagrożeniem dla globalnej atmosfery: czynnikiem chłodniczym opartym na chlorofluorowęglowodorze i związanymi z nim gazami niszczącymi ochronną warstwę ozonową Ziemi.
Jednocześnie Protokół Montrealski uczynił więcej dla zmniejszenia zagrożenia klimatycznego niż jakiekolwiek inne porozumienie - unikając ocieplenia o wartość równoważną ilości spowodowanej przez cały dwutlenek węgla wyemitowany w XX wieku, czyli ponad połowę całego ocieplenia. Te fluorowane gazy są również silnymi gazami cieplarnianymi - lub super zanieczyszczeniami klimatu - o tysiąckrotnie większej mocy cieplnej na cząsteczkę niż CO2. Protokół Montrealski eliminując je nie tylko postawił warstwę ozonową na drodze do odbudowy, ale także znacznie spowolnił rozwój kryzysu klimatycznego.
Najnowszym zobowiązaniem Protokołu Montrealskiego jest Poprawka z Kigali z 2016 r., która ma na celu stopniowe wycofywanie HFC wykorzystywanych głównie jako czynniki chłodnicze i uniknięcie ocieplenia o 0,5 ° C do 2100 r. Wstępny harmonogram zmiany zapewnia, że około 90% tego celu zostanie osiągnięte.
Wraz z poprawką z Kigali prawie 200 stron Protokołu Montrealskiego (w tym każdy członek ONZ) również uznało znaczenie poprawy efektywności energetycznej klimatyzatorów i innych urządzeń chłodniczych podczas przechodzenia z HFC na bardziej przyjazne dla klimatu czynniki chłodnicze. Wzrost wydajności może podwoić korzyści klimatyczne wynikające z poprawki z Kigali do połowy stulecia, jednocześnie zmniejszając koszty wytwarzania energii o prawie 3 biliony dolarów. Zmniejszą się także miesięczne rachunki konsumentów za energię elektryczną, stworzą miejsca pracy dla personelu zajmującego się montażem i konserwacją, a poprzez zmniejszenie zanieczyszczenia powietrza także chronić będą zdrowie publiczne i produktywność rolnictwa.
Raport UNEP-IEA podkreśla dziesięć polis, które pomogłyby osiągnąć te korzyści. Obejmują one powszechną ratyfikację poprawki z Kigali (100 krajówosiągnęłotenkamieńmilowywlipcu), krajowe plany działania w zakresie chłodzenia, sprawdzone środki, takie jak minimalne normy dotyczące wydajności energetycznej i przepisy budowlane, oraz łączenie popytu na zrównoważone chłodzenie poprzez kluby kupujących i zamówienia hurtowe. Pomogłoby to w opracowaniu zrównoważonych łańcuchów chłodniczych, aby zmniejszyć straty żywności i zapewnić skuteczne rozpowszechnianie szczepionek. Poprawa obsługi i konserwacji jest również niezbędna, podobnie jak zapobieganie dumpingowi nieefektywnych jednostek klimatyzacji w krajach rozwijających się.
Ogromny wzrost zapotrzebowania na chłodzenie oznacza, że musimy działać szybko. Obecnie na całym świecie używanych jest około 3,6 miliarda klimatyzatorów, lodówek i innych urządzeń; aby zaspokoić światowe zapotrzebowanie na chłodzenie, liczba ta wzrośnie ponad trzykrotnie, do 14 miliardów jednostek chłodzących do roku 2050.
Dostęp do chłodzenia już teraz staje się głównym problemem związanym z klimatem i sprawiedliwością społeczną na całym świecie - zwłaszcza w wielu krajach Azji, Afryki i Ameryki Południowej, które są narażone na coraz bardziej nieprzyjazne temperatury i już cierpią z powodu ubóstwa, niedoborów wody i innych związanych z tym problemów. Na przykład tylko około 7-9% indyjskichgospodarstwdomowych ma obecnie dostęp do klimatyzacji, w porównaniu z 60% wChinach i 90% w Stanach Zjednoczonych. W samych Indiach popyt na AC wzrośnie w nadchodzących dziesięcioleciach o ponad miliard sztuk. W tym czasie sprawienie, by chłodzenie było mniej zanieczyszczające będzie krytyczne. Korzystne będzie również obniżenie kosztów, tak jak zrobiły to Indie dziękiinnowacyjnemuprogramowizakupówhurtowych.
Wszyscy powinniśmy czerpać odwagę z sukcesu protokołu montrealskiego w naprawie warstwy ozonowej i łagodzeniu ocieplenia powodowanego przez gazy cieplarniane w większym stopniu niż jakikolwiek inny środek. Wszystkie kraje muszą teraz przyjąć zdroworozsądkowe inicjatywy, aby chłodzenie było bardziej wydajne, mniej emisyjne i bardziej przystępne cenowo dla konsumentów. Najpilniej musimy wziąć pod uwagę najnowszezrozumienie wrażliwości planety na ciągłe emisje i zdać sobie sprawę, że bez szybkich działań o wiele trudniej będzie zapobiec gwałtownym zmianom klimatycznym.
Z angielskiego przetłumaczyła Marz McNamer
SANTA BARBARA/SAN DIEGO – Ironia dotycząca kwestii zmian klimatycznych jest często okrutna. Na przykład w naszym ocieplającym się świecie gwałtownie rośnie popyt na klimatyzację (AC) i chłodzenie, zwłaszcza w krajach rozwijających się. A jednocześnie więcej jednostek klimatyzacyjnych prowadzi do większego ocieplenia, zarówno ze względu na zawarte w nich chemikalia chłodnicze, jak i zużywaną energię elektryczną. Globalnie chłodzenie może odpowiadać nawet za połowę szczytowego zapotrzebowania na energię elektryczną w gorącym sezonie, który staje się coraz dłuższy.
Nowy raport Międzynarodowej Agencji Energetycznej (IEA) i Programu Narodów Zjednoczonych ds. Środowiska (UNEP) oparty na danychzebranychprzezzespół, któremu współprzewodniczyliśmy, pokazuje, że przejście na energooszczędne i przyjazne dla klimatu chłodzenie - przy użyciu czynników chłodniczych stanowiących mniejsze zagrożenie globalnym ociepleniem - jest wykonalne i technicznie i ekonomicznie. Przyjęcie najlepszych obecnie dostępnych technologii, zarówno w zakresie czynników chłodniczych, jak i efektywności energetycznej, mogłoby wyeliminować równowartość 460 miliardów ton metrycznych emisji dwutlenku węgla do 2060 r. (odpowiednik ośmiu lat globalnej emisji gazów cieplarnianych). Do 2030 r. uniknięto by emisji równych prawie 1600 średniejwielkościelektrowniszczytowej.
Eliminacja tzw. „super zanieczyszczających” czynników chłodniczych znanych jako wodorofluorowęglowodory (HFC) ma kluczowe znaczenie, podobnie jak zwiększenie efektywności energetycznej urządzeń chłodniczych. W przeciwnym razie same emisje z tego sektora mogłyby wykorzystać pozostały „budżet węglowy” na ograniczenie globalnego ocieplenia do „bezpiecznego” progu 1,5 °C w stosunku do czasów przedindustrialnych.
Źródłem inspiracji jest tutaj najbardziej udane na świecie porozumienie dotyczące ochrony środowiska - Protokół Montrealski. Protokół ten został zawarty w 1987 r. i wszedł w życie w 1989 r. i z powodzeniem zajął się pierwszym wielkim zagrożeniem dla globalnej atmosfery: czynnikiem chłodniczym opartym na chlorofluorowęglowodorze i związanymi z nim gazami niszczącymi ochronną warstwę ozonową Ziemi.
Jednocześnie Protokół Montrealski uczynił więcej dla zmniejszenia zagrożenia klimatycznego niż jakiekolwiek inne porozumienie - unikając ocieplenia o wartość równoważną ilości spowodowanej przez cały dwutlenek węgla wyemitowany w XX wieku, czyli ponad połowę całego ocieplenia. Te fluorowane gazy są również silnymi gazami cieplarnianymi - lub super zanieczyszczeniami klimatu - o tysiąckrotnie większej mocy cieplnej na cząsteczkę niż CO2. Protokół Montrealski eliminując je nie tylko postawił warstwę ozonową na drodze do odbudowy, ale także znacznie spowolnił rozwój kryzysu klimatycznego.
Najnowszym zobowiązaniem Protokołu Montrealskiego jest Poprawka z Kigali z 2016 r., która ma na celu stopniowe wycofywanie HFC wykorzystywanych głównie jako czynniki chłodnicze i uniknięcie ocieplenia o 0,5 ° C do 2100 r. Wstępny harmonogram zmiany zapewnia, że około 90% tego celu zostanie osiągnięte.
Wraz z poprawką z Kigali prawie 200 stron Protokołu Montrealskiego (w tym każdy członek ONZ) również uznało znaczenie poprawy efektywności energetycznej klimatyzatorów i innych urządzeń chłodniczych podczas przechodzenia z HFC na bardziej przyjazne dla klimatu czynniki chłodnicze. Wzrost wydajności może podwoić korzyści klimatyczne wynikające z poprawki z Kigali do połowy stulecia, jednocześnie zmniejszając koszty wytwarzania energii o prawie 3 biliony dolarów. Zmniejszą się także miesięczne rachunki konsumentów za energię elektryczną, stworzą miejsca pracy dla personelu zajmującego się montażem i konserwacją, a poprzez zmniejszenie zanieczyszczenia powietrza także chronić będą zdrowie publiczne i produktywność rolnictwa.
Raport UNEP-IEA podkreśla dziesięć polis, które pomogłyby osiągnąć te korzyści. Obejmują one powszechną ratyfikację poprawki z Kigali (100 krajówosiągnęłotenkamieńmilowywlipcu), krajowe plany działania w zakresie chłodzenia, sprawdzone środki, takie jak minimalne normy dotyczące wydajności energetycznej i przepisy budowlane, oraz łączenie popytu na zrównoważone chłodzenie poprzez kluby kupujących i zamówienia hurtowe. Pomogłoby to w opracowaniu zrównoważonych łańcuchów chłodniczych, aby zmniejszyć straty żywności i zapewnić skuteczne rozpowszechnianie szczepionek. Poprawa obsługi i konserwacji jest również niezbędna, podobnie jak zapobieganie dumpingowi nieefektywnych jednostek klimatyzacji w krajach rozwijających się.
Ogromny wzrost zapotrzebowania na chłodzenie oznacza, że musimy działać szybko. Obecnie na całym świecie używanych jest około 3,6 miliarda klimatyzatorów, lodówek i innych urządzeń; aby zaspokoić światowe zapotrzebowanie na chłodzenie, liczba ta wzrośnie ponad trzykrotnie, do 14 miliardów jednostek chłodzących do roku 2050.
Dostęp do chłodzenia już teraz staje się głównym problemem związanym z klimatem i sprawiedliwością społeczną na całym świecie - zwłaszcza w wielu krajach Azji, Afryki i Ameryki Południowej, które są narażone na coraz bardziej nieprzyjazne temperatury i już cierpią z powodu ubóstwa, niedoborów wody i innych związanych z tym problemów. Na przykład tylko około 7-9% indyjskichgospodarstwdomowych ma obecnie dostęp do klimatyzacji, w porównaniu z 60% wChinach i 90% w Stanach Zjednoczonych. W samych Indiach popyt na AC wzrośnie w nadchodzących dziesięcioleciach o ponad miliard sztuk. W tym czasie sprawienie, by chłodzenie było mniej zanieczyszczające będzie krytyczne. Korzystne będzie również obniżenie kosztów, tak jak zrobiły to Indie dziękiinnowacyjnemuprogramowizakupówhurtowych.
Wszyscy powinniśmy czerpać odwagę z sukcesu protokołu montrealskiego w naprawie warstwy ozonowej i łagodzeniu ocieplenia powodowanego przez gazy cieplarniane w większym stopniu niż jakikolwiek inny środek. Wszystkie kraje muszą teraz przyjąć zdroworozsądkowe inicjatywy, aby chłodzenie było bardziej wydajne, mniej emisyjne i bardziej przystępne cenowo dla konsumentów. Najpilniej musimy wziąć pod uwagę najnowszezrozumienie wrażliwości planety na ciągłe emisje i zdać sobie sprawę, że bez szybkich działań o wiele trudniej będzie zapobiec gwałtownym zmianom klimatycznym.
Z angielskiego przetłumaczyła Marz McNamer