LIZBONA/AARHUS – Azjatycki Bank Inwestycji Infrastrukturalnych (AIIB) z siedzibą w Pekinie otworzył działalność w 2016 r. i szybko stał się ważną instytucją zajmującą się wielostronnym rozwojem. Obecnie chcezostać wiodącym na świecie podmiotem finansującym wielkoskalową infrastrukturę do 2021 r. Jednak bank musi najpierw podnieść poprzeczkę w zakresie terminowego publicznego ujawniania zagrożeń środowiskowych i społecznych związanych z projektami.
AIIB składa się obecnie z 82 państw członkowskich, a kolejne 21 krajów ma wkrótce dołączyć. Największe gospodarki Europy - Niemcy, Wielka Brytania, Francja i Włochy - otwarcie przeciwstawiły się administracji byłego prezydenta USA Baracka Obamy, stając się członkami założycielami banku. Ich decyzja przyniosła Chinom dyplomatyczne zwycięstwo i pokazała, że potrafią podzielić tradycyjnych sojuszników. Stany Zjednoczone i Japonia nadal nie dołączyły.
Członkostwo krajów europejskich pomogło AIIB ustanowić międzynarodową wiarygodność i uzyskać rating kredytowy AAA. To stawia organizację na równi z tradycyjnymi wielostronnymi bankami rozwoju, takimi jak Bank Światowy, i umożliwia pozyskanie dodatkowych funduszy na międzynarodowych rynkach kapitałowych w celu podwyższenia kapitału założycielskiego o 100 miliardów dolarów.
Rządy europejskie uzasadniły swoją decyzję o przystąpieniu do AIIB stwierdzeniem, że będą naciskać na bank, aby przyjął najwyższe międzynarodowe standardy - począwszy od jasno określonych czasowo zasad publikowania kluczowych dokumentów projektowych. Bez takich zasad ryzyko środowiskowe i społeczne inwestycji ujawnia się zbyt późno, aby wymusić podjęcie znaczących środków łagodzących.
Wielkoskalowe projekty infrastrukturalne - takie jak korytarze eksportowe, elektrownie i duże tamy - z oczywistych względów niosą ze sobą duże ryzyko środowiskowe i społeczne. Zbyt często są też powiązane z korupcją i rosnącym długiem publicznym. Ich wpływ może przekształcić całe regiony, wpłynąć na niezliczone społeczności i przyczynić się do zmiany klimatu i nieodwracalnej utraty różnorodności biologicznej.
Przejrzystość i udział społeczeństwa są nadrzędne w zarządzaniu ryzykiem takich projektów. Ale siła napędowa AIIB i największy akcjonariusz - rząd chiński - działa w kontekście politycznym bez kontroli i równowagi. Coraz bardziej zacieśniał kontrolę nad krajowym społeczeństwem obywatelskim i mediami oraz w dużej mierze uciszał obrońców praw człowieka, a nawet zdrowia publicznego.
Ponadto AIIB przyjął model zarządzania, który kładzie nacisk na „efektywność.” Zgodnie z tak zwanymi „ramamiodpowiedzialności” instytucji, rada dyrektorów, która reprezentuje kraje członkowskie, przekazuje zwiększone uprawnienia decyzyjne dotyczące finansowania projektów prezesowi banku.
Początkowo AIIB w większości uczestniczył w inwestycjach innych pożyczkodawców wielostronnych, więc polityka banku wiodącego miała zastosowanie. Jednak AIIB będzie w coraz większym stopniu rozwijać swój własny kanał kredytowy - na własnych zasadach - w celu uzyskania pozycji światowego lidera w finansowaniu infrastruktury. Będzie skierowany na Afrykę, Amerykę Łacińską, Europę i Azję.
Głównymi instrumentami polityki AIIB w zakresie przejrzystości i publicznego dostępu do informacji są PolitykaInformacjiPublicznej (PPI) z 2018 r. oraz RamyŚrodowiskoweiSpołeczne z 2016 r. (EFS), które zostały zmienione w zeszłym roku. We wrześniu 2020 r. AIIB opublikowałszkic zmienionego EFS, który zarząd banku ma zatwierdzić w lutym przyszłego roku po okresie konsultacji publicznych.
Zasady w PPI - w tym „domniemanie na rzecz ujawnienia” - są mile widziane, ale niewystarczające. Polisa ta zawiera tak wiele wyjątków, że decyzje o tym, które dokumenty ujawnia AIIB, ostatecznie podejmuje jego prezes.
Obecny EFS (2016) zawiera dwa akapity dotyczące ujawniania informacji. Nie wspominają o niezbędnych ramach czasowych dla publicznego udostępniania dokumentów, takich jak oceny wpływu na środowisko i społeczeństwo. Zamiast tego EFS wzywa do udostępniania dokumentów „terminowo” lub „gdy tylko staną się dostępne.” Takie luki w oczywisty sposób pozwalają, aby interesy finansowe lub korporacyjne przeważały nad interesami publicznymi związanymi z wcześniejszym poznaniem zagrożeń środowiskowych i społecznych.
Biuro Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych ds. Praw Człowieka i europejscy udziałowcy AIIB wezwali bank do przyjęcia jasnych zasad dotyczących terminowego publicznego ujawniania badań środowiskowych i innych odpowiednich dokumentów. AIIB odpowiedział, używając języka i terminologii, które są starannie dostosowane do zachodniej wrażliwości. Jednak po bliższym przeczytaniu treść ta często okazuje się płytka i nieprecyzyjna.
Proponowane ramy są również uderzająco słabe w radzeniu sobie z rosnącą tendencją do kierowania inwestycji za pomocą pośredników finansowych, takich jak banki komercyjne i fundusze private equity. Nawet jeśli podmioty te finansują działania obarczone wysokim ryzykiem przy wsparciu AIIB, nie są one zobowiązane do publikowania szczegółowych informacji dotyczących wpływu środowiskowego i społecznego.
Aby zapobiec szkodom i je złagodzić, AIIB powinien zapewnić pełne ujawnienie ocen wpływu na środowisko i społeczeństwo, w tym planów nabycia gruntów i przesiedlenia, przed zatwierdzeniem projektu, gdy nadal istnieje możliwość wpłynięcia na wynik. Jednak przegląd szkicu EFS pokazuje, że bank zamierza delegować odpowiedzialność za rozliczalność na swoich przyszłych klientów.
Dopóki projekt nie ulegnie fundamentalnym zmianom, przegapimy krytyczną okazję do promowania przejrzystego zarządzania, uczciwości i zrównoważonego rozwoju środowiskowego w projektach AIIB. Szersze ryzyko polega na tym, że podejście banku sprzyja słabszym normom środowiskowym i społecznym we wszystkich dziedzinach, ponieważ międzynarodowe instytucje finansowe konkurują o możliwości inwestycyjne.
Kryzys klimatyczny i nieodwracalna utrata różnorodności biologicznej osiągnęły krytyczne poziomy, podczas gdy przestrzeń polityczna dla organizacji społeczeństwa obywatelskiego w wielu krajach kurczy się lub całkowicie zanika. Brak przejrzystości AIIB grozi pogorszeniem złej sytuacji.
Z angielskiego przetłumaczyła Marz McNamer
LIZBONA/AARHUS – Azjatycki Bank Inwestycji Infrastrukturalnych (AIIB) z siedzibą w Pekinie otworzył działalność w 2016 r. i szybko stał się ważną instytucją zajmującą się wielostronnym rozwojem. Obecnie chcezostać wiodącym na świecie podmiotem finansującym wielkoskalową infrastrukturę do 2021 r. Jednak bank musi najpierw podnieść poprzeczkę w zakresie terminowego publicznego ujawniania zagrożeń środowiskowych i społecznych związanych z projektami.
AIIB składa się obecnie z 82 państw członkowskich, a kolejne 21 krajów ma wkrótce dołączyć. Największe gospodarki Europy - Niemcy, Wielka Brytania, Francja i Włochy - otwarcie przeciwstawiły się administracji byłego prezydenta USA Baracka Obamy, stając się członkami założycielami banku. Ich decyzja przyniosła Chinom dyplomatyczne zwycięstwo i pokazała, że potrafią podzielić tradycyjnych sojuszników. Stany Zjednoczone i Japonia nadal nie dołączyły.
Członkostwo krajów europejskich pomogło AIIB ustanowić międzynarodową wiarygodność i uzyskać rating kredytowy AAA. To stawia organizację na równi z tradycyjnymi wielostronnymi bankami rozwoju, takimi jak Bank Światowy, i umożliwia pozyskanie dodatkowych funduszy na międzynarodowych rynkach kapitałowych w celu podwyższenia kapitału założycielskiego o 100 miliardów dolarów.
Rządy europejskie uzasadniły swoją decyzję o przystąpieniu do AIIB stwierdzeniem, że będą naciskać na bank, aby przyjął najwyższe międzynarodowe standardy - począwszy od jasno określonych czasowo zasad publikowania kluczowych dokumentów projektowych. Bez takich zasad ryzyko środowiskowe i społeczne inwestycji ujawnia się zbyt późno, aby wymusić podjęcie znaczących środków łagodzących.
Wielkoskalowe projekty infrastrukturalne - takie jak korytarze eksportowe, elektrownie i duże tamy - z oczywistych względów niosą ze sobą duże ryzyko środowiskowe i społeczne. Zbyt często są też powiązane z korupcją i rosnącym długiem publicznym. Ich wpływ może przekształcić całe regiony, wpłynąć na niezliczone społeczności i przyczynić się do zmiany klimatu i nieodwracalnej utraty różnorodności biologicznej.
Przejrzystość i udział społeczeństwa są nadrzędne w zarządzaniu ryzykiem takich projektów. Ale siła napędowa AIIB i największy akcjonariusz - rząd chiński - działa w kontekście politycznym bez kontroli i równowagi. Coraz bardziej zacieśniał kontrolę nad krajowym społeczeństwem obywatelskim i mediami oraz w dużej mierze uciszał obrońców praw człowieka, a nawet zdrowia publicznego.
BLACK FRIDAY SALE: Subscribe for as little as $34.99
Subscribe now to gain access to insights and analyses from the world’s leading thinkers – starting at just $34.99 for your first year.
Subscribe Now
Ponadto AIIB przyjął model zarządzania, który kładzie nacisk na „efektywność.” Zgodnie z tak zwanymi „ramamiodpowiedzialności” instytucji, rada dyrektorów, która reprezentuje kraje członkowskie, przekazuje zwiększone uprawnienia decyzyjne dotyczące finansowania projektów prezesowi banku.
Początkowo AIIB w większości uczestniczył w inwestycjach innych pożyczkodawców wielostronnych, więc polityka banku wiodącego miała zastosowanie. Jednak AIIB będzie w coraz większym stopniu rozwijać swój własny kanał kredytowy - na własnych zasadach - w celu uzyskania pozycji światowego lidera w finansowaniu infrastruktury. Będzie skierowany na Afrykę, Amerykę Łacińską, Europę i Azję.
Głównymi instrumentami polityki AIIB w zakresie przejrzystości i publicznego dostępu do informacji są PolitykaInformacjiPublicznej (PPI) z 2018 r. oraz RamyŚrodowiskoweiSpołeczne z 2016 r. (EFS), które zostały zmienione w zeszłym roku. We wrześniu 2020 r. AIIB opublikowałszkic zmienionego EFS, który zarząd banku ma zatwierdzić w lutym przyszłego roku po okresie konsultacji publicznych.
Zasady w PPI - w tym „domniemanie na rzecz ujawnienia” - są mile widziane, ale niewystarczające. Polisa ta zawiera tak wiele wyjątków, że decyzje o tym, które dokumenty ujawnia AIIB, ostatecznie podejmuje jego prezes.
Obecny EFS (2016) zawiera dwa akapity dotyczące ujawniania informacji. Nie wspominają o niezbędnych ramach czasowych dla publicznego udostępniania dokumentów, takich jak oceny wpływu na środowisko i społeczeństwo. Zamiast tego EFS wzywa do udostępniania dokumentów „terminowo” lub „gdy tylko staną się dostępne.” Takie luki w oczywisty sposób pozwalają, aby interesy finansowe lub korporacyjne przeważały nad interesami publicznymi związanymi z wcześniejszym poznaniem zagrożeń środowiskowych i społecznych.
Biuro Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych ds. Praw Człowieka i europejscy udziałowcy AIIB wezwali bank do przyjęcia jasnych zasad dotyczących terminowego publicznego ujawniania badań środowiskowych i innych odpowiednich dokumentów. AIIB odpowiedział, używając języka i terminologii, które są starannie dostosowane do zachodniej wrażliwości. Jednak po bliższym przeczytaniu treść ta często okazuje się płytka i nieprecyzyjna.
Proponowane ramy są również uderzająco słabe w radzeniu sobie z rosnącą tendencją do kierowania inwestycji za pomocą pośredników finansowych, takich jak banki komercyjne i fundusze private equity. Nawet jeśli podmioty te finansują działania obarczone wysokim ryzykiem przy wsparciu AIIB, nie są one zobowiązane do publikowania szczegółowych informacji dotyczących wpływu środowiskowego i społecznego.
Aby zapobiec szkodom i je złagodzić, AIIB powinien zapewnić pełne ujawnienie ocen wpływu na środowisko i społeczeństwo, w tym planów nabycia gruntów i przesiedlenia, przed zatwierdzeniem projektu, gdy nadal istnieje możliwość wpłynięcia na wynik. Jednak przegląd szkicu EFS pokazuje, że bank zamierza delegować odpowiedzialność za rozliczalność na swoich przyszłych klientów.
Dopóki projekt nie ulegnie fundamentalnym zmianom, przegapimy krytyczną okazję do promowania przejrzystego zarządzania, uczciwości i zrównoważonego rozwoju środowiskowego w projektach AIIB. Szersze ryzyko polega na tym, że podejście banku sprzyja słabszym normom środowiskowym i społecznym we wszystkich dziedzinach, ponieważ międzynarodowe instytucje finansowe konkurują o możliwości inwestycyjne.
Kryzys klimatyczny i nieodwracalna utrata różnorodności biologicznej osiągnęły krytyczne poziomy, podczas gdy przestrzeń polityczna dla organizacji społeczeństwa obywatelskiego w wielu krajach kurczy się lub całkowicie zanika. Brak przejrzystości AIIB grozi pogorszeniem złej sytuacji.
Z angielskiego przetłumaczyła Marz McNamer