TOKIO – De invasie van Rusland in Oekraïne heeft velen herinnerd aan de gespannen relatie tussen China en Taiwan. Maar hoewel er drie overeenkomsten zijn tussen de situatie in Oekraïne en die in Taiwan, zijn er ook belangrijke verschillen.
De eerste overeenkomst is dat er een zeer grote militaire machtskloof bestaat tussen Taiwan en China, net zoals er een was tussen Oekraïne en Rusland. Bovendien wordt die kloof elk jaar groter.
In de tweede plaats heeft noch Oekraïne noch Taiwan formele militaire bondgenoten. Beide landen zijn gedwongen bedreigingen of aanvallen op eigen kracht het hoofd te bieden.
In de derde plaats kan, omdat zowel Rusland als China permanent lid van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties is met een vetorecht, bij conflicten waarbij deze landen betrokken zijn niet worden vertrouwd op de bemiddelingsfunctie van de VN. Dit is het geval geweest bij de huidige Russische aanval op Oekraïne, en het zou ook het geval zijn bij een crisis over Taiwan.
Maar de situatie rond Taiwan is nog ongemakkelijker. Hoewel Taiwan geen bondgenoten heeft, is er wel de Taiwan Relations Act, een Amerikaanse wet uit 1979 die de Verenigde Staten verplicht Taiwan te voorzien van de militaire uitrusting en voorraden ʻdie nodig zijn om Taiwan in staat te stellen een voldoende zelfverdedigingscapaciteit te handhaven.ʼ Deze wet heeft gefunctioneerd als een vorm van compensatie voor Amerikaʼs onwil om expliciet te zeggen dat het ʻTaiwan zal verdedigenʼ mocht het worden aangevallen. Deze regeling moet nu veranderen.
In reactie op de Russische agressie tegen Oekraïne verklaarden de VS al in een vroeg stadium dat zij hun troepen niet zouden inzetten ter verdediging van Oekraïne. Maar als het om Taiwan gaat, hebben de VS een beleid van strategische dubbelzinnigheid gevoerd. Dit is het tweede punt van verschil: het blijft onduidelijk of de VS met geweld zouden interveniëren in een crisis waarbij Taiwan betrokken is.
Omdat de VS er de voorkeur aan geven hun standpunt over hoe zij op een aanval op Taiwan zouden reageren, in het midden te laten, is China (althans tot nu toe) ontmoedigd om militair avonturisme te bedrijven. De Chinese machthebbers moeten namelijk rekening houden met de mogelijkheid dat de VS inderdaad militair zullen ingrijpen. Tegelijkertijd heeft de ambiguïteit van de VS Taiwan gedwongen rekening te houden met de mogelijkheid dat de VS niet militair zullen ingrijpen, en dit heeft radicale pro-onafhankelijkheidsgroeperingen op het eiland afgeschrikt.
De VS houden al tientallen jaren vast aan deze Januskop-politiek. Maar het derde, belangrijkste verschil tussen Oekraïne en Taiwan doet sterk vermoeden dat het tijd is dat de VS hun aanpak heroverwegen. Eenvoudig gezegd is Oekraïne een onafhankelijke staat, maar Taiwan is dat niet.
De invasie van Rusland is niet alleen een gewapende schending van de territoriale soevereiniteit van Oekraïne, maar ook een poging om met raketten en granaten de regering van een soevereine staat omver te werpen. Op dit punt bestaat er in de internationale gemeenschap geen onenigheid over de interpretatie van het internationaal recht en het VN-Handvest. Hoewel de mate waarin landen deelnemen aan de sancties tegen Rusland verschilt, heeft geen enkel land beweerd dat Rusland het internationale recht niet ernstig schendt.
China beweert daarentegen dat Taiwan ʻdeel uitmaakt van de Chinese staat,ʼ en het standpunt van de VS en Japan is deze bewering te respecteren. Noch Japan noch de VS hebben officiële diplomatieke betrekkingen met Taiwan, en de meeste landen in de wereld erkennen Taiwan niet als een soevereine staat. Anders dan in Oekraïne zouden de Chinese leiders kunnen beweren dat een eventuele invasie van Taiwan door China noodzakelijk is om anti-regeringsactiviteiten in een van zijn eigen regioʼs te onderdrukken, en dat dergelijke acties daarom niet in strijd zijn met het internationale recht.
Toen Rusland de Krim annexeerde, legde de internationale gemeenschap zich daar uiteindelijk bij neer, ook al had Rusland de Oekraïense soevereiniteit geschonden. Gezien dit precedent is het niet verwonderlijk dat de Chinese leiders verwachten dat de wereld toleranter zal zijn als ook zij de logica van ʻregionaleʼ onderwerping – in plaats van nationale onderwerping – volgen.
Deze logica heeft het beleid van strategische ambiguïteit onhoudbaar gemaakt. Dit beleid werkte uitstekend zolang de VS sterk genoeg waren om het te handhaven, en zolang China qua militaire macht ver onderdeed voor de VS. Maar die dagen zijn voorbij. Het dubbelzinnige beleid van de VS ten aanzien van Taiwan werkt thans instabiliteit in de Indo-Pacifische regio in de hand, doordat het China aanmoedigt de vastberadenheid van de VS te onderschatten, terwijl het de regering in Taipei onnodig ongerust maakt.
Gezien de veranderde omstandigheden sinds het beleid van strategische dubbelzinnigheid werd geïntroduceerd, zouden de VS een verklaring moeten afleggen die niet vatbaar is voor verkeerde of meervoudige interpretaties. De tijd is gekomen voor de VS om duidelijk te maken dat zij Taiwan zullen verdedigen tegen iedere poging tot Chinese invasie.
Wanneer ik in mijn tijd als premier president Xi Jinping ontmoette, heb ik er altijd een gewoonte van gemaakt om hem duidelijk te maken dat hij de intentie van Japan om de Senkaku-eilanden te verdedigen niet verkeerd mocht inschatten en dat de intenties van Japan onwrikbaar waren. De menselijke tragedie die Oekraïne heeft getroffen, heeft ons een bittere les geleerd. Er mag niet langer twijfel bestaan over onze vastberadenheid ten aanzien van Taiwan en over onze vastberadenheid om vrijheid, democratie, mensenrechten en de rechtsstaat te verdedigen.
Vertaling: Menno Grootveld
TOKIO – De invasie van Rusland in Oekraïne heeft velen herinnerd aan de gespannen relatie tussen China en Taiwan. Maar hoewel er drie overeenkomsten zijn tussen de situatie in Oekraïne en die in Taiwan, zijn er ook belangrijke verschillen.
De eerste overeenkomst is dat er een zeer grote militaire machtskloof bestaat tussen Taiwan en China, net zoals er een was tussen Oekraïne en Rusland. Bovendien wordt die kloof elk jaar groter.
In de tweede plaats heeft noch Oekraïne noch Taiwan formele militaire bondgenoten. Beide landen zijn gedwongen bedreigingen of aanvallen op eigen kracht het hoofd te bieden.
In de derde plaats kan, omdat zowel Rusland als China permanent lid van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties is met een vetorecht, bij conflicten waarbij deze landen betrokken zijn niet worden vertrouwd op de bemiddelingsfunctie van de VN. Dit is het geval geweest bij de huidige Russische aanval op Oekraïne, en het zou ook het geval zijn bij een crisis over Taiwan.
Maar de situatie rond Taiwan is nog ongemakkelijker. Hoewel Taiwan geen bondgenoten heeft, is er wel de Taiwan Relations Act, een Amerikaanse wet uit 1979 die de Verenigde Staten verplicht Taiwan te voorzien van de militaire uitrusting en voorraden ʻdie nodig zijn om Taiwan in staat te stellen een voldoende zelfverdedigingscapaciteit te handhaven.ʼ Deze wet heeft gefunctioneerd als een vorm van compensatie voor Amerikaʼs onwil om expliciet te zeggen dat het ʻTaiwan zal verdedigenʼ mocht het worden aangevallen. Deze regeling moet nu veranderen.
In reactie op de Russische agressie tegen Oekraïne verklaarden de VS al in een vroeg stadium dat zij hun troepen niet zouden inzetten ter verdediging van Oekraïne. Maar als het om Taiwan gaat, hebben de VS een beleid van strategische dubbelzinnigheid gevoerd. Dit is het tweede punt van verschil: het blijft onduidelijk of de VS met geweld zouden interveniëren in een crisis waarbij Taiwan betrokken is.
BLACK FRIDAY SALE: Subscribe for as little as $34.99
Subscribe now to gain access to insights and analyses from the world’s leading thinkers – starting at just $34.99 for your first year.
Subscribe Now
Omdat de VS er de voorkeur aan geven hun standpunt over hoe zij op een aanval op Taiwan zouden reageren, in het midden te laten, is China (althans tot nu toe) ontmoedigd om militair avonturisme te bedrijven. De Chinese machthebbers moeten namelijk rekening houden met de mogelijkheid dat de VS inderdaad militair zullen ingrijpen. Tegelijkertijd heeft de ambiguïteit van de VS Taiwan gedwongen rekening te houden met de mogelijkheid dat de VS niet militair zullen ingrijpen, en dit heeft radicale pro-onafhankelijkheidsgroeperingen op het eiland afgeschrikt.
De VS houden al tientallen jaren vast aan deze Januskop-politiek. Maar het derde, belangrijkste verschil tussen Oekraïne en Taiwan doet sterk vermoeden dat het tijd is dat de VS hun aanpak heroverwegen. Eenvoudig gezegd is Oekraïne een onafhankelijke staat, maar Taiwan is dat niet.
De invasie van Rusland is niet alleen een gewapende schending van de territoriale soevereiniteit van Oekraïne, maar ook een poging om met raketten en granaten de regering van een soevereine staat omver te werpen. Op dit punt bestaat er in de internationale gemeenschap geen onenigheid over de interpretatie van het internationaal recht en het VN-Handvest. Hoewel de mate waarin landen deelnemen aan de sancties tegen Rusland verschilt, heeft geen enkel land beweerd dat Rusland het internationale recht niet ernstig schendt.
China beweert daarentegen dat Taiwan ʻdeel uitmaakt van de Chinese staat,ʼ en het standpunt van de VS en Japan is deze bewering te respecteren. Noch Japan noch de VS hebben officiële diplomatieke betrekkingen met Taiwan, en de meeste landen in de wereld erkennen Taiwan niet als een soevereine staat. Anders dan in Oekraïne zouden de Chinese leiders kunnen beweren dat een eventuele invasie van Taiwan door China noodzakelijk is om anti-regeringsactiviteiten in een van zijn eigen regioʼs te onderdrukken, en dat dergelijke acties daarom niet in strijd zijn met het internationale recht.
Toen Rusland de Krim annexeerde, legde de internationale gemeenschap zich daar uiteindelijk bij neer, ook al had Rusland de Oekraïense soevereiniteit geschonden. Gezien dit precedent is het niet verwonderlijk dat de Chinese leiders verwachten dat de wereld toleranter zal zijn als ook zij de logica van ʻregionaleʼ onderwerping – in plaats van nationale onderwerping – volgen.
Deze logica heeft het beleid van strategische ambiguïteit onhoudbaar gemaakt. Dit beleid werkte uitstekend zolang de VS sterk genoeg waren om het te handhaven, en zolang China qua militaire macht ver onderdeed voor de VS. Maar die dagen zijn voorbij. Het dubbelzinnige beleid van de VS ten aanzien van Taiwan werkt thans instabiliteit in de Indo-Pacifische regio in de hand, doordat het China aanmoedigt de vastberadenheid van de VS te onderschatten, terwijl het de regering in Taipei onnodig ongerust maakt.
Gezien de veranderde omstandigheden sinds het beleid van strategische dubbelzinnigheid werd geïntroduceerd, zouden de VS een verklaring moeten afleggen die niet vatbaar is voor verkeerde of meervoudige interpretaties. De tijd is gekomen voor de VS om duidelijk te maken dat zij Taiwan zullen verdedigen tegen iedere poging tot Chinese invasie.
Wanneer ik in mijn tijd als premier president Xi Jinping ontmoette, heb ik er altijd een gewoonte van gemaakt om hem duidelijk te maken dat hij de intentie van Japan om de Senkaku-eilanden te verdedigen niet verkeerd mocht inschatten en dat de intenties van Japan onwrikbaar waren. De menselijke tragedie die Oekraïne heeft getroffen, heeft ons een bittere les geleerd. Er mag niet langer twijfel bestaan over onze vastberadenheid ten aanzien van Taiwan en over onze vastberadenheid om vrijheid, democratie, mensenrechten en de rechtsstaat te verdedigen.
Vertaling: Menno Grootveld