ATHENE – Het Westen bereidt zich voor op oorlog. De Duitse regering ontwikkelt een app die mensen helpt om de dichtstbijzijnde bunker te vinden. In Zweden werd een pamflet van 32 pagina’s, getiteld If Crisis or War Comes, gepubliceerd, terwijl een vergelijkbare gids in Finland al ontelbare keren is gedownload. Gerespecteerde kranten schetsen oorlogsscenario’s waarin Rusland, gesteund door China, de Noorse Arctische eilanden binnenvalt.
Binnen de Europese Unie stellen topambtenaren dat de wapenindustrie de sleutel is tot het doorbreken van Europa’s chronisch lage investeringsniveau. In de Verenigde Staten spreekt president Donald Trump terloops over de overname van Groenland en het Panamakanaal. Ondertussen dreigt er een geopolitieke storm rond Taiwan, de Filipijnen en de Zuid-Chinese Zee.
Trump en zijn politieke tegenstanders verschillen over bijna alles van mening. Maar over één ding zijn ze het eens: Amerika zit gevangen in wat Graham Allison van de Harvard Universiteit de ‘val van Thucydides’ noemt – het onvermijdelijke conflict tussen een gevestigde hegemonie en een opkomende macht, in dit geval China. Ondertussen dreigt het Westen in de Oedipusval te trappen: een crisis verergeren door de acties die bedoeld waren om die te voorkomen. Net zoals Oedipus uiteindelijk zijn vader Laius doodde – juist omdat Laius harde maatregelen nam om de Delphische profetie, die voorspelde dat zijn zoon hem zou ombrengen, te voorkomen – kan het Westen met zijn beleid onbedoeld een escalatie uitlokken. Elk van deze valkuilen zou kunnen leiden tot een catastrofale oorlog.
Ondertussen raken we steeds meer in de greep van cloudkapitaal – een nieuwe vorm van kapitaal die bestaat uit netwerkmachines en algoritmes. Deze systemen trainen we zelf, zodat ze ons goed genoeg leren kennen om te veranderen wat we willen en dat vervolgens aan ons te verkopen buiten een echte markt om. In tegenstelling tot dieselmotoren of industriële robots, die productiemiddelen zijn, produceert cloudkapitaal iets heel anders: een buitengewone capaciteit om ons gedrag te sturen. Dit geeft ongekende macht aan de eigenaren van deze technologie – onze technofeodale meesters. Deze ontwikkeling versterkt de valstrikken van Thucydides en Oedipus op vier manieren.
In de eerste plaats verlaagt cloudkapitaal – vooral in combinatie met kunstmatige intelligentie – de drempel voor het inzetten van massavernietigingswapens, zij het op gerichte wijze. Het is veel goedkoper om een zwerm microdrones met AI-gezichtsherkenning naar stedelijke gebieden te sturen om vooraf bepaalde doelen autonoom uit te schakelen, dan om zware bommenwerpers in te zetten. Bovendien is het voor presidenten en premiers veel makkelijker om de morele drempel te overschrijden en opdracht te geven tot zo’n aanval. Daarom is de marktwaarde van een kapitaalintensief cloudbedrijf als Palantir tegenwoordig hoger dan die van een traditionele defensiereus als Lockheed Martin.
In de tweede plaats is, om maximale winst te genereren, het cloudkapitaal achter onze sociale media geoptimaliseerd om betrokkenheid te maximaliseren. Dit wordt het makkelijkst bereikt door gebruikers boos, verhit en beledigend tegenover elkaar te zetten. De giftige polarisatie die voortvloeit uit dit bedrijfsmodel ondermijnt de democratische instituties die tot nu toe nog enige controle hadden over oorlogszuchtige politici en generaals.
At a time of escalating global turmoil, there is an urgent need for incisive, informed analysis of the issues and questions driving the news – just what PS has always provided.
Subscribe to Digital or Digital Plus now to secure your discount.
Subscribe Now
In de derde plaats heeft cloudkapitaal Europa zo verzwakt dat het niet langer de matigende rol kan spelen die het ooit had tijdens de Koude Oorlog. De oorzaak hiervan ligt in de concentratie van cloudkapitaal, die grotendeels beperkt is tot de Verenigde Staten en China. Aangezien een hoge concentratie van cloudkapitaal tegenwoordig een voorwaarde is voor economische en politieke macht, is Europa steeds verder afgegleden naar relatieve irrelevantie.
In de vierde plaats heeft cloudkapitaal van China een serieuze uitdager gemaakt voor het bijna-monopolie van de Verenigde Staten op het internationale betalingssysteem. Dit monopolie heeft Amerikaanse regeringen historisch gezien de macht gegeven om elk land of individu naar keuze te sanctioneren. Deze ontwikkeling is veel ingrijpender dan enige vijandigheid in de VS over de opkomst van DeepSeek – het Chinese AI-bedrijf wiens recente lancering van zijn jongste applicatie 1 biljoen dollar aan verliezen veroorzaakte op de Amerikaanse aandelenmarkten.
De grootste uitdaging van de kant van China vloeit voort uit een diepe asymmetrie ten opzichte van de VS, die niets met technologie te maken heeft. In de VS ziet Wall Street Silicon Valley als een potentiële bedreiging voor zijn financiële inkomsten, en in deze strijd kan het rekenen op de steun van de Federal Reserve (het federale stelsel van Amerikaanse centrale banken). In China daarentegen werken de financiële sector, de centrale bank en de grootste techbedrijven nauw samen. Dit heeft geleid tot een naadloos, gratis te gebruiken, publiek-privaat digitaal betalingssysteem waar het Westen niet aan kan tippen.
Hoewel het Chinese betalingssysteem momenteel nog lijkt op een ongerepte snelweg met meerdere rijstroken die slechts door weinigen buiten het land wordt gebruikt, vormt het op de langere termijn een serieuze bedreiging voor het wereldwijde monopolie van het op dollars gebaseerde betalingssysteem. Haar systeem biedt de Chinese regering en haar bondgenoten nieuwe mogelijkheden, waardoor de angst voor Amerikaanse sancties afneemt. In een vicieuze cirkel van negatieve versterking leidt dit herwonnen vertrouwen er juist toe dat de VS steeds agressiever optreden tegen China.
Oorlog lijkt tegenwoordig meer in de lucht te hangen dan vrede. Dit is niet alleen het gevolg van de bekende strategische valkuilen, maar ook van de opkomst van de technofeodale macht, die ons steeds verder in die richting duwt.
To have unlimited access to our content including in-depth commentaries, book reviews, exclusive interviews, PS OnPoint and PS The Big Picture, please subscribe
By choosing to side with the aggressor in the Ukraine war, President Donald Trump’s administration has effectively driven the final nail into the coffin of US global leadership. Unless Europe fills the void – first and foremost by supporting Ukraine – it faces the prospect of more chaos and conflict in the years to come.
For most of human history, economic scarcity was a constant – the condition that had to be escaped, mitigated, or rationalized. Why, then, is scarcity's opposite regarded as a problem?
asks why the absence of economic scarcity is viewed as a problem rather than a cause for celebration.
ATHENE – Het Westen bereidt zich voor op oorlog. De Duitse regering ontwikkelt een app die mensen helpt om de dichtstbijzijnde bunker te vinden. In Zweden werd een pamflet van 32 pagina’s, getiteld If Crisis or War Comes, gepubliceerd, terwijl een vergelijkbare gids in Finland al ontelbare keren is gedownload. Gerespecteerde kranten schetsen oorlogsscenario’s waarin Rusland, gesteund door China, de Noorse Arctische eilanden binnenvalt.
Binnen de Europese Unie stellen topambtenaren dat de wapenindustrie de sleutel is tot het doorbreken van Europa’s chronisch lage investeringsniveau. In de Verenigde Staten spreekt president Donald Trump terloops over de overname van Groenland en het Panamakanaal. Ondertussen dreigt er een geopolitieke storm rond Taiwan, de Filipijnen en de Zuid-Chinese Zee.
Trump en zijn politieke tegenstanders verschillen over bijna alles van mening. Maar over één ding zijn ze het eens: Amerika zit gevangen in wat Graham Allison van de Harvard Universiteit de ‘val van Thucydides’ noemt – het onvermijdelijke conflict tussen een gevestigde hegemonie en een opkomende macht, in dit geval China. Ondertussen dreigt het Westen in de Oedipusval te trappen: een crisis verergeren door de acties die bedoeld waren om die te voorkomen. Net zoals Oedipus uiteindelijk zijn vader Laius doodde – juist omdat Laius harde maatregelen nam om de Delphische profetie, die voorspelde dat zijn zoon hem zou ombrengen, te voorkomen – kan het Westen met zijn beleid onbedoeld een escalatie uitlokken. Elk van deze valkuilen zou kunnen leiden tot een catastrofale oorlog.
Ondertussen raken we steeds meer in de greep van cloudkapitaal – een nieuwe vorm van kapitaal die bestaat uit netwerkmachines en algoritmes. Deze systemen trainen we zelf, zodat ze ons goed genoeg leren kennen om te veranderen wat we willen en dat vervolgens aan ons te verkopen buiten een echte markt om. In tegenstelling tot dieselmotoren of industriële robots, die productiemiddelen zijn, produceert cloudkapitaal iets heel anders: een buitengewone capaciteit om ons gedrag te sturen. Dit geeft ongekende macht aan de eigenaren van deze technologie – onze technofeodale meesters. Deze ontwikkeling versterkt de valstrikken van Thucydides en Oedipus op vier manieren.
In de eerste plaats verlaagt cloudkapitaal – vooral in combinatie met kunstmatige intelligentie – de drempel voor het inzetten van massavernietigingswapens, zij het op gerichte wijze. Het is veel goedkoper om een zwerm microdrones met AI-gezichtsherkenning naar stedelijke gebieden te sturen om vooraf bepaalde doelen autonoom uit te schakelen, dan om zware bommenwerpers in te zetten. Bovendien is het voor presidenten en premiers veel makkelijker om de morele drempel te overschrijden en opdracht te geven tot zo’n aanval. Daarom is de marktwaarde van een kapitaalintensief cloudbedrijf als Palantir tegenwoordig hoger dan die van een traditionele defensiereus als Lockheed Martin.
In de tweede plaats is, om maximale winst te genereren, het cloudkapitaal achter onze sociale media geoptimaliseerd om betrokkenheid te maximaliseren. Dit wordt het makkelijkst bereikt door gebruikers boos, verhit en beledigend tegenover elkaar te zetten. De giftige polarisatie die voortvloeit uit dit bedrijfsmodel ondermijnt de democratische instituties die tot nu toe nog enige controle hadden over oorlogszuchtige politici en generaals.
Winter Sale: Save 40% on a new PS subscription
At a time of escalating global turmoil, there is an urgent need for incisive, informed analysis of the issues and questions driving the news – just what PS has always provided.
Subscribe to Digital or Digital Plus now to secure your discount.
Subscribe Now
In de derde plaats heeft cloudkapitaal Europa zo verzwakt dat het niet langer de matigende rol kan spelen die het ooit had tijdens de Koude Oorlog. De oorzaak hiervan ligt in de concentratie van cloudkapitaal, die grotendeels beperkt is tot de Verenigde Staten en China. Aangezien een hoge concentratie van cloudkapitaal tegenwoordig een voorwaarde is voor economische en politieke macht, is Europa steeds verder afgegleden naar relatieve irrelevantie.
In de vierde plaats heeft cloudkapitaal van China een serieuze uitdager gemaakt voor het bijna-monopolie van de Verenigde Staten op het internationale betalingssysteem. Dit monopolie heeft Amerikaanse regeringen historisch gezien de macht gegeven om elk land of individu naar keuze te sanctioneren. Deze ontwikkeling is veel ingrijpender dan enige vijandigheid in de VS over de opkomst van DeepSeek – het Chinese AI-bedrijf wiens recente lancering van zijn jongste applicatie 1 biljoen dollar aan verliezen veroorzaakte op de Amerikaanse aandelenmarkten.
De grootste uitdaging van de kant van China vloeit voort uit een diepe asymmetrie ten opzichte van de VS, die niets met technologie te maken heeft. In de VS ziet Wall Street Silicon Valley als een potentiële bedreiging voor zijn financiële inkomsten, en in deze strijd kan het rekenen op de steun van de Federal Reserve (het federale stelsel van Amerikaanse centrale banken). In China daarentegen werken de financiële sector, de centrale bank en de grootste techbedrijven nauw samen. Dit heeft geleid tot een naadloos, gratis te gebruiken, publiek-privaat digitaal betalingssysteem waar het Westen niet aan kan tippen.
Hoewel het Chinese betalingssysteem momenteel nog lijkt op een ongerepte snelweg met meerdere rijstroken die slechts door weinigen buiten het land wordt gebruikt, vormt het op de langere termijn een serieuze bedreiging voor het wereldwijde monopolie van het op dollars gebaseerde betalingssysteem. Haar systeem biedt de Chinese regering en haar bondgenoten nieuwe mogelijkheden, waardoor de angst voor Amerikaanse sancties afneemt. In een vicieuze cirkel van negatieve versterking leidt dit herwonnen vertrouwen er juist toe dat de VS steeds agressiever optreden tegen China.
Oorlog lijkt tegenwoordig meer in de lucht te hangen dan vrede. Dit is niet alleen het gevolg van de bekende strategische valkuilen, maar ook van de opkomst van de technofeodale macht, die ons steeds verder in die richting duwt.
Vertaling: Menno Grootveld