RIO DE JANEIRO – Nog voor zijn aantreden in januari dit jaar heeft de Braziliaanse president Luiz Inácio Lula de Silva beloofd een einde te zullen maken aan de illegale ontbossing in het Amazonegebied. Ook hervatte hij partnerschappen om de financiering van bosbescherming te versterken en kondigde hij een presidentiële top van landen in het Amazonegebied aan die in augustus in Belem zal plaatsvinden. Lula is vastbesloten de wereldwijde samenwerking te versnellen om het grootste tropische woud ter wereld te beschermen, onder meer door gebruik te maken van het pas gekapitaliseerde Amazon Fund dat door Noorwegen en Duitsland wordt gesteund. President Lula en zijn minister van Milieu, Marina da Silva, hebben van de bescherming en het behoud van het Amazonegebied een prioriteit gemaakt.
Ze hebben een punt. De waarde van intacte bossen, met name de uitgestrekte tropische biotopen in het Amazonegebied, Congo en Indonesië, is enorm. En zonder deze bossen is er geen hoop om de opwarming van de aarde onder de 1,5° Celsius te houden. Om deze bossen (en de hele Aarde) te beschermen, denken wij dat een nieuw stimuleringsmechanisme dat voorziet in directe compensatie voor bosbehoud kan helpen.
De meeste klimaatwetenschappers zijn het erover eens dat de opwarming van de aarde alleen kan worden gekeerd door het gebruik van fossiele brandstoffen geleidelijk af te bouwen en ervoor te zorgen dat er meer broeikasgassen uit de atmosfeer worden verwijderd dan er worden uitgestoten. Vermindering van de uitstoot is eenvoudigweg niet genoeg.
De sleutel is de bescherming van de bossen, die 31 procent van het landoppervlak van de Aarde bedekken (ongeveer vier miljard hectare) en een netto koolstofreservoir vormen, dat naar schatting zeven miljard ton kooldioxide per jaar absorbeert, zelfs als alle emissies door ontbossing en andere veranderingen in landgebruik buiten beschouwing worden gelaten. Met name tropische bossen hebben een wereldwijd koelend effect van 1°C wanneer zowel de koolstofopslag als de biofysische effecten in aanmerking worden genomen.
Eén oplossing voor het behoud van onze bossen is het planten van bomen ter compensatie van de gekapte bomen. Diverse moedige initiatieven, waaronder het Trillion Trees-initiatief en -platform en de zogenaamde Great Green Wall die zich zou moeten uitstrekken over de hele breedte van Afrika ten zuiden van de Sahara, zijn gericht op herstelinspanningen.
Maar even cruciaal is het behoud van oude tropische bossen, die als een belangrijk koolstofreservoir kunnen dienen als ze goed bewaard blijven. Omgekeerd kunnen onbeschermde bossen achteruitgaan en een bron van netto-emissies worden, zoals in delen van het Amazonebekken gebeurt.
Een steeds populairdere benadering is om een monetaire waarde toe te kennen aan het in de grond houden van bomen. Hoewel investeringen in koolstofkredieten, biodiversiteitskredieten en soortgelijke instrumenten toenemen, zijn deze marktgerichte benaderingen nog steeds niet inzetbaar met de snelheid en schaal die nodig zijn om de achteruitgang van ’s werelds belangrijkste tropische bossen af te remmen.
Al deze strategieën – van het planten van bomen tot koolstofcompensaties – zijn noodzakelijk om tegen 2050 een netto-nuluitstoot te bereiken. Maar om de emissies te verminderen, de opwarming van de aarde te keren en natuurlijke systemen te herstellen is een gedurfder en uitgebreider plan nodig dat op zijn minst garandeert dat de ontbossing tegen 2030 een halt wordt toegeroepen en dat tegen 2050 een miljard hectare bos wordt toegevoegd.
De vraag is hoe dergelijke ambitieuze doelstellingen kunnen worden bereikt. Wij geloven dat een wereldwijd stimuleringsmechanisme – kortom, het betalen van individuen, entiteiten of zelfs staten voor het behoud van bossen – de beste manier is om vooruitgang te boeken.
Om op grote schaal effect te sorteren, moet deze innovatieve financieringsbron aanzetten tot versnelde investeringen door ervoor te zorgen dat instandhouding een tastbaar rendement oplevert. De onschatbare waarde van bossen moet worden erkend en er moeten onmiddellijk investeringen op ongekende schaal worden gemobiliseerd.
Het uitgangspunt is de invoering van een systeem waarbij jaarlijks wordt betaald per hectare beschermd bos. Voor een snelle uitvoering moet het mechanisme eenvoudig en intuïtief zijn. Een individu, gemeenschap, bedrijf of overheidsinstantie zou bijvoorbeeld een particulier perceel of een stuk grond in overheidsbezit kunnen registreren in een toegankelijk register, waarna het grondbezit en de integriteit van het bos kunnen worden gecontroleerd. Er zou worden betaald als een geregistreerde hectare bos het volgende jaar nog intact is – een relatief eenvoudig resultaat dat met behulp van teledetectie kan worden gecontroleerd. De sancties moeten streng zijn: voor elke geregistreerde hectare die wordt ontbost, verliest de begunstigde het equivalent van de betaling voor bijvoorbeeld honderd hectare, of zelfs voor de totale geregistreerde oppervlakte.
Het spreekt vanzelf dat de financiering van een project van deze strekking een mondiale buy-in en coördinatie vereist. Eén idee is om een soort koolstofbelasting in te voeren – een heffing op elk vat olie, elke ton steenkool of elke kubieke meter gas die op Aarde wordt geproduceerd.
Ondanks de moeilijkheid om een dergelijke regeling uit te voeren, kunnen we het ons niet veroorloven onze handen vruchteloos in de lucht te steken. Elke dag laten de bomen in het Amazonewoud twintig miljard ton waterdamp vrij in de atmosfeer. Om dit in perspectief te plaatsen: de hoeveelheid elektriciteit die nodig is om diezelfde hoeveelheid water in stoom om te zetten, zou volgens één schatting gelijk zijn aan de output van vijftigduizend elektriciteitscentrales, of ruwweg één biljoen dollar per dag kosten.
We moeten het aanpakken van ontbossing niet zien als een langetermijndoelstelling, alsof we het ons kunnen veroorloven nu uit te stoten en later op te vangen. De klimaatverandering zal niet wachten. Als we de juiste prikkels geven en snel handelen, kunnen we ruim 1,8 miljard hectare aan bestaand tropisch bos behouden en tegelijkertijd de regeneratie van nog eens een miljard hectare versnellen. Het behoud van onze bestaande bossen is de juiste keuze, want het is de enige manier om onze collectieve toekomst veilig te stellen.
Vertaling: Menno Grootveld
RIO DE JANEIRO – Nog voor zijn aantreden in januari dit jaar heeft de Braziliaanse president Luiz Inácio Lula de Silva beloofd een einde te zullen maken aan de illegale ontbossing in het Amazonegebied. Ook hervatte hij partnerschappen om de financiering van bosbescherming te versterken en kondigde hij een presidentiële top van landen in het Amazonegebied aan die in augustus in Belem zal plaatsvinden. Lula is vastbesloten de wereldwijde samenwerking te versnellen om het grootste tropische woud ter wereld te beschermen, onder meer door gebruik te maken van het pas gekapitaliseerde Amazon Fund dat door Noorwegen en Duitsland wordt gesteund. President Lula en zijn minister van Milieu, Marina da Silva, hebben van de bescherming en het behoud van het Amazonegebied een prioriteit gemaakt.
Ze hebben een punt. De waarde van intacte bossen, met name de uitgestrekte tropische biotopen in het Amazonegebied, Congo en Indonesië, is enorm. En zonder deze bossen is er geen hoop om de opwarming van de aarde onder de 1,5° Celsius te houden. Om deze bossen (en de hele Aarde) te beschermen, denken wij dat een nieuw stimuleringsmechanisme dat voorziet in directe compensatie voor bosbehoud kan helpen.
De meeste klimaatwetenschappers zijn het erover eens dat de opwarming van de aarde alleen kan worden gekeerd door het gebruik van fossiele brandstoffen geleidelijk af te bouwen en ervoor te zorgen dat er meer broeikasgassen uit de atmosfeer worden verwijderd dan er worden uitgestoten. Vermindering van de uitstoot is eenvoudigweg niet genoeg.
De sleutel is de bescherming van de bossen, die 31 procent van het landoppervlak van de Aarde bedekken (ongeveer vier miljard hectare) en een netto koolstofreservoir vormen, dat naar schatting zeven miljard ton kooldioxide per jaar absorbeert, zelfs als alle emissies door ontbossing en andere veranderingen in landgebruik buiten beschouwing worden gelaten. Met name tropische bossen hebben een wereldwijd koelend effect van 1°C wanneer zowel de koolstofopslag als de biofysische effecten in aanmerking worden genomen.
Eén oplossing voor het behoud van onze bossen is het planten van bomen ter compensatie van de gekapte bomen. Diverse moedige initiatieven, waaronder het Trillion Trees-initiatief en -platform en de zogenaamde Great Green Wall die zich zou moeten uitstrekken over de hele breedte van Afrika ten zuiden van de Sahara, zijn gericht op herstelinspanningen.
Maar even cruciaal is het behoud van oude tropische bossen, die als een belangrijk koolstofreservoir kunnen dienen als ze goed bewaard blijven. Omgekeerd kunnen onbeschermde bossen achteruitgaan en een bron van netto-emissies worden, zoals in delen van het Amazonebekken gebeurt.
BLACK FRIDAY SALE: Subscribe for as little as $34.99
Subscribe now to gain access to insights and analyses from the world’s leading thinkers – starting at just $34.99 for your first year.
Subscribe Now
Een steeds populairdere benadering is om een monetaire waarde toe te kennen aan het in de grond houden van bomen. Hoewel investeringen in koolstofkredieten, biodiversiteitskredieten en soortgelijke instrumenten toenemen, zijn deze marktgerichte benaderingen nog steeds niet inzetbaar met de snelheid en schaal die nodig zijn om de achteruitgang van ’s werelds belangrijkste tropische bossen af te remmen.
Al deze strategieën – van het planten van bomen tot koolstofcompensaties – zijn noodzakelijk om tegen 2050 een netto-nuluitstoot te bereiken. Maar om de emissies te verminderen, de opwarming van de aarde te keren en natuurlijke systemen te herstellen is een gedurfder en uitgebreider plan nodig dat op zijn minst garandeert dat de ontbossing tegen 2030 een halt wordt toegeroepen en dat tegen 2050 een miljard hectare bos wordt toegevoegd.
De vraag is hoe dergelijke ambitieuze doelstellingen kunnen worden bereikt. Wij geloven dat een wereldwijd stimuleringsmechanisme – kortom, het betalen van individuen, entiteiten of zelfs staten voor het behoud van bossen – de beste manier is om vooruitgang te boeken.
Om op grote schaal effect te sorteren, moet deze innovatieve financieringsbron aanzetten tot versnelde investeringen door ervoor te zorgen dat instandhouding een tastbaar rendement oplevert. De onschatbare waarde van bossen moet worden erkend en er moeten onmiddellijk investeringen op ongekende schaal worden gemobiliseerd.
Het uitgangspunt is de invoering van een systeem waarbij jaarlijks wordt betaald per hectare beschermd bos. Voor een snelle uitvoering moet het mechanisme eenvoudig en intuïtief zijn. Een individu, gemeenschap, bedrijf of overheidsinstantie zou bijvoorbeeld een particulier perceel of een stuk grond in overheidsbezit kunnen registreren in een toegankelijk register, waarna het grondbezit en de integriteit van het bos kunnen worden gecontroleerd. Er zou worden betaald als een geregistreerde hectare bos het volgende jaar nog intact is – een relatief eenvoudig resultaat dat met behulp van teledetectie kan worden gecontroleerd. De sancties moeten streng zijn: voor elke geregistreerde hectare die wordt ontbost, verliest de begunstigde het equivalent van de betaling voor bijvoorbeeld honderd hectare, of zelfs voor de totale geregistreerde oppervlakte.
Het spreekt vanzelf dat de financiering van een project van deze strekking een mondiale buy-in en coördinatie vereist. Eén idee is om een soort koolstofbelasting in te voeren – een heffing op elk vat olie, elke ton steenkool of elke kubieke meter gas die op Aarde wordt geproduceerd.
Ondanks de moeilijkheid om een dergelijke regeling uit te voeren, kunnen we het ons niet veroorloven onze handen vruchteloos in de lucht te steken. Elke dag laten de bomen in het Amazonewoud twintig miljard ton waterdamp vrij in de atmosfeer. Om dit in perspectief te plaatsen: de hoeveelheid elektriciteit die nodig is om diezelfde hoeveelheid water in stoom om te zetten, zou volgens één schatting gelijk zijn aan de output van vijftigduizend elektriciteitscentrales, of ruwweg één biljoen dollar per dag kosten.
We moeten het aanpakken van ontbossing niet zien als een langetermijndoelstelling, alsof we het ons kunnen veroorloven nu uit te stoten en later op te vangen. De klimaatverandering zal niet wachten. Als we de juiste prikkels geven en snel handelen, kunnen we ruim 1,8 miljard hectare aan bestaand tropisch bos behouden en tegelijkertijd de regeneratie van nog eens een miljard hectare versnellen. Het behoud van onze bestaande bossen is de juiste keuze, want het is de enige manier om onze collectieve toekomst veilig te stellen.
Vertaling: Menno Grootveld