lshuo1_Ryan PyleCorbis via Getty Images_china coal Ryan Pyle/Corbis via Getty Images

Is klimaatactie de troefkaart van China?

WASHINGTON, DC/HELSINKI – Als de voormalige Amerikaanse president Donald Trump in 2025 terugkeert in het Witte Huis, zal China de rol van wereldleider op het gebied van het klimaat op zich moeten nemen – een uitkomst die velen voor onmogelijk hielden. China is immers al bijna twintig jaar ’s werelds grootste uitstoter van broeikasgassen en is momenteel goed voor 35 procent van de wereldwijde uitstoot van kooldioxide. Maar de geopolitieke dynamiek kan snel veranderen door conflicten, economische strijd en cruciale verkiezingen, waardoor China binnenkort in een ander daglicht zou kunnen komen te staan.

In 2023 hield China’s langjarige (en onlangs gepensioneerde) klimaatgezant Xie Zhenhua zijn kaarten dicht tegen de borst – het land was duidelijk niet in de stemming om grote toezeggingen te doen. In de aanloop naar de conferentie van de Verenigde Naties over klimaatverandering (COP28) in Dubai bereikten de Verenigde Staten en China een overeenkomst om samen te werken op het gebied van de klimaatverandering. En hoewel China akkoord ging met een ‘transitie weg van de fossiele brandstoffen’ als onderdeel van de definitieve COP28-deal, aarzelt het land nog steeds om zijn kolenverbruik te verminderen.

Maar dit kan het jaar zijn dat het Chinese leiderschap zijn hand uitspeelt. Begin 2025 moeten landen hun volgende ronde van Nationally Determined Contributions (NDC) onder het klimaatakkoord van Parijs indienen, inclusief emissiereductiedoelen voor 2035. Recente Chinese verklaringen en beleid duiden erop dat er interne debatten gaande zijn over de nieuwe doelstellingen. China staat voor grote problemen bij het stellen van ambitieuze klimaatdoelen, maar dat is in het economische en politieke belang van het land.

Het zou niet de eerste keer zijn dat de Chinese president Xi Jinping een belangrijke impuls geeft aan wereldwijde klimaatmaatregelen. In 2014 kondigden Xi en de toenmalige president van de VS, Barack Obama, gezamenlijk hun eerste toezeggingen voor koolstofvermindering aan in de aanloop naar de historische klimaatconferentie van Parijs in 2015. En in 2020 beloofde Xi dat China tegen 2030 zijn piekuitstoot zou bereiken en tegen 2060 een netto-nuluitstoot zou realiseren.

Het steeds onstabielere mondiale klimaat en de huidige economische zwakte van China vormen een grote uitdaging. Na een verhoging van de uitstoot tijdens en na de COVID-19-pandemie heeft het land zijn koolstofintensiteitsdoelstelling – een maatstaf voor de uitstoot per eenheid bbp – voor 2025 niet gehaald, en zal het de uitstoot in absolute termen moeten verlagen om deze doelstelling te verwezenlijken. Tot voor kort gingen beleidsmakers ervan uit dat de emissies tot ongeveer 2028 zouden toenemen. Het ontwikkelingsproces van de NDC’s wordt verder bemoeilijkt door China’s voortdurende afhankelijkheid van steenkool: de afgelopen jaren heeft de regering een groot aantal nieuwe kolengestookte energiecentrales goedgekeurd om de energiezekerheid te vergroten.

Geopolitieke overwegingen zullen zeker ook China’s beslissing bepalen. Chinese beleidsmakers zullen geduldig hun opties afwegen tot de Amerikaanse verkiezingen in november. Een overwinning van Trump betekent misschien minder klimaatdruk op Beijing vanuit de VS. Maar China zou proactiever moeten optreden om de leemte in het mondiale leiderschap die de VS achterlaat, op te vullen.

Introductory Offer: Save 30% on PS Digital
PS_Digital_1333x1000_Intro-Offer1

Introductory Offer: Save 30% on PS Digital

Access every new PS commentary, our entire On Point suite of subscriber-exclusive content – including Longer Reads, Insider Interviews, Big Picture/Big Question, and Say More – and the full PS archive.

Subscribe Now

Er zijn goede redenen voor Peking om het klimaatspel op te voeren. China’s enorme investeringen in de productie van schone energie beginnen de groei aan te jagen. Door zichzelf op te werpen als ’s werelds belangrijkste leverancier van zonnepanelen, accu’s, elektrische auto’s en andere groene technologieën, heeft China zijn agenda voor het koolstofarm maken van de economie op één lijn gebracht met zijn economische belangen.

Dit biedt het land een strategische kans om zichzelf te positioneren als koploper op het gebied van duurzame modernisering. Deze stormloop in de richting van schone energie zou de verlaging van China’s CO2-uitstoot in 2024 kunnen faciliteren, waardoor het mogelijk wordt dat de uitstoot ruim vóór 2030 een piek bereikt. En als China deze doelstelling vóór 2025 kan verwezenlijken, kan het land in 2035 een aanzienlijke emissiereductie hebben bewerkstelligd, hetzelfde jaar waarin het een gematigd ontwikkeld land wil worden. Aangezien China al goed op weg is om deze status te bereiken, zou het in feite een absoluut emissiereductiedoel moeten stellen voor 2035 – een doel dat tot nu toe slechts enkele ontwikkelingslanden zich hebben gesteld.

Chinese beleidsmakers staan voor moeilijke keuzes bij het vaststellen van de klimaatdoelstellingen. Sommige lijken technisch van aard, maar hebben belangrijke gevolgen voor de milieuresultaten. Een voorbeeld is de keuze van een referentiejaar voor de emissiemetingen. Het vaststellen van een procentuele doelstelling voor het terugdringen van de uitstoot vanaf een nog niet gedefinieerde piek tot 2035 lijkt misschien rationeel, maar kan ook een perverse prikkel zijn voor industrieën die hun doelstellingen bijna hebben gehaald om de piekuitstoot uit te stellen. Een dergelijke aanpak zou ook onzekerheid creëren over China’s emissies in 2035, aangezien het misschien niet meteen duidelijk is vanaf welke piek de emissies zullen worden gereduceerd.

Het gebruik van een historisch basisjaar, zoals 2020 of 2015, zou veel eenvoudiger zijn, maar zou kunnen leiden tot een onnodig conservatieve doelstelling, gezien China’s grootschalige investeringen in steenkool en het gebrek aan duidelijkheid over zijn emissietraject. Als de recente groeivertraging van het land er bijvoorbeeld voor zorgt dat de emissies zich stabiliseren, zou een dergelijke doelstelling minimale klimaatactie na 2030 vereisen. Maar de wereld heeft een ambitieuzere aanpak van China nodig. Door China’s toezegging om het  steenkoolverbruik vanaf 2026 te verminderen om te zetten in een meetbare doelstelling voor de vermindering van de steenkooluitstoot in 2030, zou de toename van de uitstoot effectief worden beperkt.

Het komende jaar zullen alle ogen op China gericht zijn om te zien hoe het land onderhandelt over de complexiteit van het vaststellen van nieuwe NDC-toezeggingen. Als de autoriteiten besluiten om een ambitieuze strategie te volgen, kunnen ze uiteindelijk de binnenlandse energietransitie versnellen, die al een broodnodige economische impuls geeft, en tegelijkertijd een leidende rol spelen in de wereldwijde strijd tegen de klimaatverandering.

Li Shuo is directeur van de China Climate Hub van het Asia Society Policy Institute. Lauri Myllyvirta is non-resident senior fellow bij de China Climate Hub van het Asia Society Policy Institute.

https://prosyn.org/V4Q2f4qnl