PARIJS – Op 9 mei hield Rusland zijn grootste militaire parade sinds het Sovjettijdperk. Geheel in lijn met de traditie was het Rode Plein gevuld met de nieuwste uitrusting van het leger, inclusief de nieuwe T-14 ‘Armata’-tank. En het publiek had, ook geheel in lijn met de traditie,snel een grap paraat toen de tank het tijdens de generale repetitie van de parade begaf: ‘de Armata-tank heeft werkelijk een kracht zonder weerga; één bataljon is in staat de gehele Russische begroting te vernietigen!’
De grap, alhoewel overdreven (elke tank kost ongeveer 8 miljoen dollar), onderstreepte een andere terugval naar de Sovjetperiode: teveel uitgeven aan het leger. Er bestaat geen twijfel meer over dat de militaire uitgaven van het Kremlin de financiële positie van Rusland bedreigen, die al ondermijnd was door de lage olieprijzen en economische sancties van het Westen. En deze uitgeefwoedevertoont geen tekenen van afvlakking. In de afgelopen maanden is de groei van de militaire bestedingen sterk versneld, en overstijgt deze zelfs de al ambitieuze plannen van de autoriteiten.
De begroting die Rusland afgelopen zomer voor 2015 neerlegde was gebaseerd op de aanname dat de olieprijzen rond de 100 dollar per vat zouden blijven, met een jaarlijkse bbp-groei en inflatie van respectievelijk 2% en 5%. Toen stortten de olieprijzen in, kromp de economie en steeg de inflatietot boven de 10%. De Russischeoverheid accepteerde deze realiteit maar langzaam, en president Vladimir Poetin ondertekende pas afgelopen maand eenaangepaste begroting.
Het goede nieuws is dat de nieuwe begroting veel realistischer is en in nominale termen met zo’n 2% in de uitgaven snijdt. Gegeven een jaarlijkse inflatie van minstens 11% telt dit op tot een reële reductie in de geplande uitgaven van ruwweg8%.
Desalniettemin zal het tekort, terwijl lagere olieprijzen en economische krimp de begrote inkomsten doen terugvallen, groeien van 0,5% tot 3,7% van het bbp. Dit is een ernstig probleem, gezien dat Rusland, ondanks zijn minuscule overheidsschuld van slechts 13% van het bbp, als gevolg van de Westerse sancties niet kan lenen op de financiële wereldmarkt.
Als resultaat hiervan is de enige optie van de Russische overheid om zijn tekorten te financieren om zijn financiële reserves aan te spreken, die bedoeld zijn om economische schokken op te vangen. Omdat deze reserve slechts ongeveer 6% van het bbp bedraagt kan Rusland een tekort van 3,7% minder dan twee jaar volhouden voordat het zich ofwel zal terug moeten trekken uit Oekraïne om zich te ontdoen van de Westerse sancties, of grote (en voor Poetin politiek gevaarlijke) fiscale aanpassingen moeten doen.
Access every new PS commentary, our entire On Point suite of subscriber-exclusive content – including Longer Reads, Insider Interviews, Big Picture/Big Question, and Say More – and the full PS archive.
Subscribe Now
Maar wellicht is zelfs dit scenario te optimistisch. Volgens net gepubliceerde begrotingsdata, bedroegen de niet-defensie uitgaven gedurende de eerste drie maanden van 2015 16,5% van het bbp op kwartaalbasis, zoals het plan was; maar de militaire uitgaven lagen boven de 9% van het kwartaal-bbp; meer dan het dubbele van het begrote bedrag.
Met andere woorden heeft Rusland al meer dan de helft van zijn militaire budget voor 2015 gespendeerd. Op deze snelheid zullen de reservefondsen voor het eind van het jaar uitgeput zijn.
Het feit dat de reserves nu op deze manier worden geconsumeerd is een beslissende stap in het voortgaande debat over de Russische militaire uitgaven. Dit debat begon in 2011, toen toenmalig president Dmitri Medvedev voorstelde om het militaire budget met 600 miljard dollar te verhogen, wat het van minder dan 3% tot meer dan 4% van het bbp zou doen stijgen, in een periode van tien jaar. Toen toenmalig minister van Financiën Aleksej Koedrin – die had geresideerd over begrotingsoverschotten, hielp de reserve op te bouwen en de staatsschuld aanzienlijk te verminderen – betoogde dat Rusland zich zo’n verhoging niet kon permitteren, werd hij ontslagen. Het plan werd niet lang daarna aangenomen.
Maar het heenzenden van Koedrin veranderde niets aan de feiten. Het doel van het Kremlin was extreem ambitieus, zowel naar Russische als mondiale normen. De meeste Europese landen besteden nu minder dan 2% van hun bbp aan defensie; China iets meer dan 2%; en de VS ongeveer 3,5%. Volgens de Wereldbank besteden slechts negen landen ter wereld, waaronder Saudi-Arabië, De Verenigde Arabische Emiraten en Israël, meer dan 4% van hun bbp aan het leger.
Rusland kan de toewijzing van zo’n groot deel van zijn begroting aan defensie simpelweg niet volhouden. Bovendien heeft zijn wapenindustrie niet de capaciteit om zo snel moderne apparatuur te produceren als het plan anticipeerde.
Sinds de aanname van het plan hebben schandalen over prijsafspraken en corruptie zich vermenigvuldigd, waarbij veel hoge leidinggevenden bij defensie hun baan verloren. En toch bleven de werkelijke uitgaven aan defensie, tot dit jaar, hangen rond de 3% van het bbp.
Tegen deze achtergrond is de recente militaire uitgeefwoede des te opmerkelijker, omdat dit suggereert dat de overheid, wanhopig om de steun van massa vast te houden in tijden van verslechterende economische prestaties, minder geïnteresseerd is in investeren in de modernste uitrusting dan zijn steun te tonen voor de rebellen in oost-Oekraïne, zelfs als de prijs hiervoor nog meer economische beproeving is. Het Kremlin bereidt misschien zelfs een groot offensief voor de komende maanden. Aan de andere kant heeft misschien wel helemaal geen strategie, en weerspiegelen de hoge militaire uitgaven slechts de hoger dan verwachte kosten van het conflict.
Hoe dan ook, de economische en financiële logica van Koedrin geldt op dit moment zelfs nog meer dan toen hij ontslagen werd. Als Rusland zich in goede tijden al geen defensiebudget van 4% van het bbp kon veroorloven, kan het nu in geen geval aan zo’n hoog bedrag aan defensie-uitgaven vasthouden, nu het te maken heeft met extreem lage olieprijzen, Westerse sancties en economische recessie. De regering zou natuurlijk kunnen inzetten op een opleving van de olieprijzen; de prijzen zijn tenslotte elke keer dat Rusland in nood was omhoog geveerd. Maar net zoals bij de T-14 op het Rode Plein zou het ook wel eens kunnen dat Poetins geluk het gaat begeven.
To have unlimited access to our content including in-depth commentaries, book reviews, exclusive interviews, PS OnPoint and PS The Big Picture, please subscribe
While the Democrats have won some recent elections with support from Silicon Valley, minorities, trade unions, and professionals in large cities, this coalition was never sustainable. The party has become culturally disconnected from, and disdainful of, precisely the voters it needs to win.
thinks Kamala Harris lost because her party has ceased to be the political home of American workers.
PARIJS – Op 9 mei hield Rusland zijn grootste militaire parade sinds het Sovjettijdperk. Geheel in lijn met de traditie was het Rode Plein gevuld met de nieuwste uitrusting van het leger, inclusief de nieuwe T-14 ‘Armata’-tank. En het publiek had, ook geheel in lijn met de traditie,snel een grap paraat toen de tank het tijdens de generale repetitie van de parade begaf: ‘de Armata-tank heeft werkelijk een kracht zonder weerga; één bataljon is in staat de gehele Russische begroting te vernietigen!’
De grap, alhoewel overdreven (elke tank kost ongeveer 8 miljoen dollar), onderstreepte een andere terugval naar de Sovjetperiode: teveel uitgeven aan het leger. Er bestaat geen twijfel meer over dat de militaire uitgaven van het Kremlin de financiële positie van Rusland bedreigen, die al ondermijnd was door de lage olieprijzen en economische sancties van het Westen. En deze uitgeefwoedevertoont geen tekenen van afvlakking. In de afgelopen maanden is de groei van de militaire bestedingen sterk versneld, en overstijgt deze zelfs de al ambitieuze plannen van de autoriteiten.
De begroting die Rusland afgelopen zomer voor 2015 neerlegde was gebaseerd op de aanname dat de olieprijzen rond de 100 dollar per vat zouden blijven, met een jaarlijkse bbp-groei en inflatie van respectievelijk 2% en 5%. Toen stortten de olieprijzen in, kromp de economie en steeg de inflatietot boven de 10%. De Russischeoverheid accepteerde deze realiteit maar langzaam, en president Vladimir Poetin ondertekende pas afgelopen maand eenaangepaste begroting.
Het goede nieuws is dat de nieuwe begroting veel realistischer is en in nominale termen met zo’n 2% in de uitgaven snijdt. Gegeven een jaarlijkse inflatie van minstens 11% telt dit op tot een reële reductie in de geplande uitgaven van ruwweg8%.
Desalniettemin zal het tekort, terwijl lagere olieprijzen en economische krimp de begrote inkomsten doen terugvallen, groeien van 0,5% tot 3,7% van het bbp. Dit is een ernstig probleem, gezien dat Rusland, ondanks zijn minuscule overheidsschuld van slechts 13% van het bbp, als gevolg van de Westerse sancties niet kan lenen op de financiële wereldmarkt.
Als resultaat hiervan is de enige optie van de Russische overheid om zijn tekorten te financieren om zijn financiële reserves aan te spreken, die bedoeld zijn om economische schokken op te vangen. Omdat deze reserve slechts ongeveer 6% van het bbp bedraagt kan Rusland een tekort van 3,7% minder dan twee jaar volhouden voordat het zich ofwel zal terug moeten trekken uit Oekraïne om zich te ontdoen van de Westerse sancties, of grote (en voor Poetin politiek gevaarlijke) fiscale aanpassingen moeten doen.
Introductory Offer: Save 30% on PS Digital
Access every new PS commentary, our entire On Point suite of subscriber-exclusive content – including Longer Reads, Insider Interviews, Big Picture/Big Question, and Say More – and the full PS archive.
Subscribe Now
Maar wellicht is zelfs dit scenario te optimistisch. Volgens net gepubliceerde begrotingsdata, bedroegen de niet-defensie uitgaven gedurende de eerste drie maanden van 2015 16,5% van het bbp op kwartaalbasis, zoals het plan was; maar de militaire uitgaven lagen boven de 9% van het kwartaal-bbp; meer dan het dubbele van het begrote bedrag.
Met andere woorden heeft Rusland al meer dan de helft van zijn militaire budget voor 2015 gespendeerd. Op deze snelheid zullen de reservefondsen voor het eind van het jaar uitgeput zijn.
Het feit dat de reserves nu op deze manier worden geconsumeerd is een beslissende stap in het voortgaande debat over de Russische militaire uitgaven. Dit debat begon in 2011, toen toenmalig president Dmitri Medvedev voorstelde om het militaire budget met 600 miljard dollar te verhogen, wat het van minder dan 3% tot meer dan 4% van het bbp zou doen stijgen, in een periode van tien jaar. Toen toenmalig minister van Financiën Aleksej Koedrin – die had geresideerd over begrotingsoverschotten, hielp de reserve op te bouwen en de staatsschuld aanzienlijk te verminderen – betoogde dat Rusland zich zo’n verhoging niet kon permitteren, werd hij ontslagen. Het plan werd niet lang daarna aangenomen.
Maar het heenzenden van Koedrin veranderde niets aan de feiten. Het doel van het Kremlin was extreem ambitieus, zowel naar Russische als mondiale normen. De meeste Europese landen besteden nu minder dan 2% van hun bbp aan defensie; China iets meer dan 2%; en de VS ongeveer 3,5%. Volgens de Wereldbank besteden slechts negen landen ter wereld, waaronder Saudi-Arabië, De Verenigde Arabische Emiraten en Israël, meer dan 4% van hun bbp aan het leger.
Rusland kan de toewijzing van zo’n groot deel van zijn begroting aan defensie simpelweg niet volhouden. Bovendien heeft zijn wapenindustrie niet de capaciteit om zo snel moderne apparatuur te produceren als het plan anticipeerde.
Sinds de aanname van het plan hebben schandalen over prijsafspraken en corruptie zich vermenigvuldigd, waarbij veel hoge leidinggevenden bij defensie hun baan verloren. En toch bleven de werkelijke uitgaven aan defensie, tot dit jaar, hangen rond de 3% van het bbp.
Tegen deze achtergrond is de recente militaire uitgeefwoede des te opmerkelijker, omdat dit suggereert dat de overheid, wanhopig om de steun van massa vast te houden in tijden van verslechterende economische prestaties, minder geïnteresseerd is in investeren in de modernste uitrusting dan zijn steun te tonen voor de rebellen in oost-Oekraïne, zelfs als de prijs hiervoor nog meer economische beproeving is. Het Kremlin bereidt misschien zelfs een groot offensief voor de komende maanden. Aan de andere kant heeft misschien wel helemaal geen strategie, en weerspiegelen de hoge militaire uitgaven slechts de hoger dan verwachte kosten van het conflict.
Hoe dan ook, de economische en financiële logica van Koedrin geldt op dit moment zelfs nog meer dan toen hij ontslagen werd. Als Rusland zich in goede tijden al geen defensiebudget van 4% van het bbp kon veroorloven, kan het nu in geen geval aan zo’n hoog bedrag aan defensie-uitgaven vasthouden, nu het te maken heeft met extreem lage olieprijzen, Westerse sancties en economische recessie. De regering zou natuurlijk kunnen inzetten op een opleving van de olieprijzen; de prijzen zijn tenslotte elke keer dat Rusland in nood was omhoog geveerd. Maar net zoals bij de T-14 op het Rode Plein zou het ook wel eens kunnen dat Poetins geluk het gaat begeven.
Vertaling Melle Trap