teegee1_Diego Baravellipicture alliance via Getty Images_first natiosn Diego Baravelli/picture alliance via Getty Images

Voor een gezonde planeet zijn inheemse volken onmisbaar

VANCOUVER ‒ In mei 2019 schetste een historisch rapport van het Intergouvernementeel Platform voor Biodiversiteit en Ecosysteemdiensten een deprimerend beeld van het welzijn van onze planeet. Ongeveer een miljoen plant- en diersoorten ‒ meer dan ooit eerder in de geschiedenis van de mensheid ‒ wordt nu met uitsterven bedreigd, vele binnen enkele decennia. De milieuvervuiling woekert voort, de bodemdegradatie versnelt en we zijn nog niet eens in de buurt van het behalen van mondiale doelstellingen voor het behoud van biodiversiteit en het scheppen van duurzaamheid.

Maar ook al prezen de media de ernstige waarschuwingen in het rapport, ze keken grotendeels over een van andere cruciale bevindingen heen: land en water dat in bezit is van en beheerd en gebruikt wordt door inheemse volken is een stuk gezonder dan andere gebieden. Steeds meer onderzoek ondersteunt de heldere gevolgtrekking dat inheemse volken een vitale rol te spelen hebben in de aanpak van de biodiversiteitscrisis.

Het is pas sinds kort dat internationale besprekingen over milieukwesties de rol van inheemse gemeenschappen beginnen te erkennen. Afgelopen jaar namen afgevaardigden van de 196 deelnemers aan het Biodiversiteitsverdrag (CBD) deel aan talloze workshops gericht op het produceren van een nieuwe internationale overeenkomst voor het stellen van gemeenschappelijke doelstellingen en streefcijfersvoor het omkeren de afname van de biodiversiteit, een duurzaam gebruik van ecosystemen, en de garantie dat de voordelen die dat oplevert eerlijk verdeeld worden. En in hun meeste recente besprekingen over de conceptversie van het post-2020-raamwerk erkenden de partijen het belang ervan dat inheemse volken bij dit proces betrokken worden. Dit was een duidelijk gebaar richting de VN-Verklaring over de Rechten van Inheemse Volken, die onze volledige en effectieve deelname voorstaat in alle kwesties die ons aangaan.

In de praktijk echter spelen inheemse volken een zeer beperkte rol in discussies over biodiversiteit. De tweede bijeenkomst van de Open Werkgroep over het Mondiale Biodiversiteitskader voor na 2020, in februari gehouden in Rome, is hiervan een goed voorbeeld. We zaten achterin de zaal te luisteren naar gedelegeerden die de voordelen van de inheemse kennis van natuurbescherming roemden en over de legitimiteit van onze rechten op onze biodiversiteitrijke grondgebieden debatteerden. We hebben er onophoudelijk aan gewerkt om de partijen ervan te overtuigen de door ons voorgestelde tekst in de officiële rapportage van de bijeenkomst op te nemen. Alhoewel er uiteindelijk enige vooruitgang werd geboekt is die bij lange na niet genoeg om de biodiversiteitscrisis tegemoet te treden. We hoorden eigenlijk geen enkel voorstel dat de paradigmaverschuiving die onze planeet zo wanhopig nodig heeft kan bespoedigen. 

In mijn vorige loopbaan als professioneel bosbouwer in Brits-Columbia zag ik persoonlijk de vernietiging aangericht door niet duurzame bosbouwpraktijken, waaruit een nutsdenken over de natuur blijkt: de planeet en haar ecosystemen zijn weinig meer dan een bron van materiële welvaart. Deze benadering staat haaks op de inheemse kennis, cultuur en wetten ‒ juist die factoren die onze uitstekende reputatie inzake milieurentmeesterschap verklaren.

De verbondenheid van inheemse bewoners met ons land, water, lucht en andere natuurlijke hulpbronnen is diep verankerd in onze cultuur en tradities. We houden ceremonies om onze dankbaarheid en respect voor de gaven van de natuur waar ons overleven van afhangt te tonen. Dat verschaft ons een diep bewustzijn van ‒ en engagement aan ‒ onze plichten en verantwoordelijkheden als rentmeesters en bewakers van de natuur. Wij weten dat we de natuur even hard nodig hebben als deze ons.

BLACK FRIDAY SALE: Subscribe for as little as $34.99
BF2024-Onsite-1333x1000

BLACK FRIDAY SALE: Subscribe for as little as $34.99

Subscribe now to gain access to insights and analyses from the world’s leading thinkers – starting at just $34.99 for your first year.

Subscribe Now

Ik geloof dat het onvermogen van de wereld om zo’n holistisch perspectief te omarmen aan de basis ligt van de onevenwichtigheden die de vernietiging van onze planeet aandrijven. We kunnen dezelfde fouten niet blijven maken. En dat betekent het vervolg geven aan en uitbouwen van de afspraken die zijn neergelegd in de Verklaring over de Rechten van de Inheemse Volken om onze rechten te beschermen en ons volledig te betrekken in de discussie over kwesties die ons raken.

Canada geeft een veelbelovend voorbeeld. Afgelopen november voerde de regering van Brits-Columbia wetgeving door om de VN-verklaring te implementeren waarin onze rechten op ons land en water, onze hulpbronnen en onze zelfbeschikking werden vastgelegd. Het is in de provincie nu verplicht om een op consensus berustend besluitvormingsproces na te streven en verder samen te werken met inheemse bewoners inzake elke wetgevende of politieke verandering die onze rechten aantast. De federale regering ligt op koers om deze wetgeving eind van dit jaar ook op landelijk niveau in te voeren. 

Meer landen zouden dit voorbeeld moeten volgen en de rechten van inheemse volken om onze eigen territoria te besturen en onze kennis in praktijk te brengen in wettelijke kaders moeten gieten. Dit betekent dat onze bestuursvorm en wetten erkend moeten worden, die essentieel zijn om te garanderen dat onze kennis van generatie op generatie door wordt gegeven ten faveure van de biodiversiteit.

Het betekent ook dat racistische wetten bedoeld om inheemse volken te onderdrukken afgeschaft worden. Dit soort beschermende maatregelen zullen een enorme stap richting versterking van de veerkracht van onze gemeenschappen zijn alsmede de verdediging van de ecosystemen die we al zo lang beschermd hebben, soms met ons eigen leven.

Maar als we de biodiversiteit werkelijk willen beschermen moet deze aanpak ook op internationaal vlak weerspiegeld worden. De deelnemers aan het CBD zullen volgend jaar mei, online of in persoon, samenkomen om het mondiale biodiversiteitskader voor het komende decennium en daarna te voltooien. Dit zal het lot van 's werelds resterende biodiversiteit bepalen – waarvan 80% wordt beschermd door inheemse volken.

Beter dan ons wederom te degraderen tot de status van toehoorder moeten de voorzitters van de bijeenkomst, met de steun van de deelnemende partijen, de Inheemse Volken toestaan om schriftelijke suggesties te doen die, tenzij een partij zich er openlijk tegen verzet, worden toegevoegd aan de VN-documenten. Wij zijn de oorspronkelijke rentmeesters en bewakers van deze planeet. Wij weten hoe ze beschermd moet worden. Het is tijd dat wereldleiders naar ons gaan luisteren.

Vertaling: Melle Trap

https://prosyn.org/onK2UlKnl